Το Αιγαίο πέλαγος αποτελεί την γεωπολιτική και γεωπολιτισμική κοιτίδα του Ελληνισμού. Ο έλεγχος του αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιβίωση του Έθνους. Ορθά λοιπόν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν από το 1974 και εντεύθεν προσανατολίσει τις δυνάμεις τους με στόχο τη προστασία του.
Από: defencereview.gr / Γράφει ο Κωνσταντίνος Τόλιας
Ο επιχειρησιακός προσανατολισμός των ΕΕΔ στο Αιγαίο είχε πάντα μια ανορθόδοξη συνιστώσα την οποία ωστόσο δεν κατάφερε να αναπτύξει στον επιθυμητό βαθμό. Οι λόγοι έχουν να κάνουν με την χρόνια οικονομική δυσπραγία(παρά τα κατά καιρούς μεγάλα ποσά που διατίθονταν για εξοπλισμούς), την δογματική δυσκαμψία, την δυσπιστία όσον αφορά τις ειδικές επιχειρήσεις και γενικά τα μέσα ασυμμετρικού πολέμου καθώς και την έλλειψη φαντασίας στα ανώτερα ηγετικά κλιμάκια.
Προτάσεις, είτε από χαμηλόβαθμα στελέχη, είτε από ανήσυχα πνεύματα της κρατικής και ιδιωτικής πολεμικής βιομηχανίας δεν προχώρησαν και η όλη στροφή προς την χρήση ανορθόδοξων μέσων, μεθόδων και τακτικών που ξεκίνησε την δεκαετία του ’70 έμεινε ημιτελής. Επειδή όμως η ανάγκη παραμένει θα επιχειρήσουμε να σκιαγραφήσουμε την επιχειρησιακή κατάσταση, προτείνοντας κάποιες λύσεις για την επαύξηση των ελληνικών δυνατοτήτων στον συγκεκριμένο τομέα.
Συνδυασμένη επίθεση πραγματοποίησαν τόσο από αέρος όσο και από θάλασσας πραγματοποίησαν οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις κατά του Ρωσικού Στόλου. Στην ανορθόδοξη επίθεση πήραν μέρος Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (UAV), μικρά ταχύπλοα καθώς και Μη Επανδρωμένα Σκάφη (USV). Τα σκάφη ήταν έμφορτα με εκρηκτικές ύλες. Οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις έδωσαν στη δημοσιότητα και σχετικό οπτικοακουστικό υλικό. Από το οπτικό υλικό προκύπτει πως η επίθεση κατά των ρωσικών πλοίων πραγματοποιήθηκε νύχτα με συνολικά 9 UAV και 7 USV στη περιοχή της Σεβαστούπολης στη Κριμαία. Από το βίντεο προκύπτει πως χτυπήθηκε τουλάχιστον μια κύρια μονάδα του ρωσικού ναυτικού (φρεγάτα “Admiral Makarov” τύπου Project 11356R).
Θα αρχίσουμε με την επισήμανση πως το Αιγαίο, λόγω του δαιδαλώδους και πολυσχιδούς χαρακτήρα του, αποτελεί τον ιδεώδη χώρο ανάπτυξης ανορθόδοξων μέσων και μεθόδων, κάτι που ιστορικά έχει αποδειχτεί πολλάκις κατά το παρελθόν με πλέον πρόσφατο παράδειγμα τον Β’ ΠΠ και την δράση του “Ιερού Λόχου”.
Ανάλυση απειλής
Την τελευταία δεκαετία ο βαθμός απειλής που συνιστούν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις για τα νησιά του Αιγαίου έχει μεγεθυνθεί. Πλέον η απειλή δεν περιορίζεται σε συμβατικά πλαίσια αλλά λαμβάνει δυνητικά και εξωσυμβατική λογική. Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) αλλά και τα τουρκικά παραστρατιωτικά σώματα ασφαλείας (Ακτοφυλακή, Χωροφυλακή) έχουν επαυξήσει τις δυνατότητες δράσης τους, προσδίδοντας σε αυτές ισχυρή ανορθόδοξη-ασύμμετρη πτυχή.
Πιο συγκεκριμένα επίκειται, αν δεν έχει ξεκινήσει ήδη σε κάποιον βαθμό, η δημιουργία ενός ισχυρού στόλου μικρών ταχέων σκαφών, επανδρωμένων και μη, με ισχυρό οπλισμό(πυροβόλα/πολυβόλα, κατευθυνόμενες και μη ρουκέτες, πυραύλους, ελαφρές τορπίλες) με στόχο να αποτελέσει μεγάλη απειλή για τις ελληνικές ναυτικές δυνάμεις. Επίσης και η συμβατική τουρκική απειλή εμφανίζεται ενισχυμένη, ποσοτικά και ποιοτικά, καθώς νέοι τύποι ελικοπτέρων, επιθετικών και μεταφορικών και νέα πλοία και σκάφη αμφίβιων επιχειρήσεων θέτονται σε υπηρεσία.
Η αντιμετώπιση της απειλής απαιτεί ανορθόδοξη σκέψη και δράση, δεν αναμένεται πως μπορεί να αντιμετωπισθεί αποκλειστικά με συμβατικά μέσα.
Προτάσεις αντιμετώπισης
Εν πρώτοις πρέπει να ξεκαθαρισθεί ποιος είναι ο καταλληλότερος φορέας αντιμετώπισης της απειλής. Γνώμη μας είναι πως αυτός πρέπει να είναι το Π.Ν συνεπικουρούμενο από τον Ε.Σ μόνο κατά περίπτωση.
Και εξηγούμαστε: όσον αφορά των Ε.Σ, η όποια πιθανή συνεισφορά στο πλέγμα άμυνας που πρέπει να στηθεί, εκφράζεται από τους Αμφίβιους Καταδρομείς. Οι τελευταίοι έχουν άλλο δόγμα αποστολής-η δράση τους περιορίζεται σε ανορθόδοξο πόλεμο σε ξηρά και θάλασσα σε περιορισμένα πλαίσια. Τα σκάφη των Μοιρών Αμφιβίων Καταδρομών στα ακριτικά νησιά, που συγκεντρώνονται υπό την σκέπη του Λόχου Πλωτών, εξυπηρετούν ανάγκες αποκλειστικά της μεταφοράς των ανδρών της οικείας ΜΑΚ προς τον στόχο, υπό συνθήκες κάλυψης, προστασίας και παροχής πυρών υποστήριξης.
Ο επιχειρησιακός προσανατολισμός των ΕΕΔ στο Αιγαίο είχε πάντα μια ανορθόδοξη συνιστώσα την οποία ωστόσο δεν κατάφερε να αναπτύξει στον επιθυμητό βαθμό. Οι λόγοι έχουν να κάνουν με την χρόνια οικονομική δυσπραγία(παρά τα κατά καιρούς μεγάλα ποσά που διατίθονταν για εξοπλισμούς), την δογματική δυσκαμψία, την δυσπιστία όσον αφορά τις ειδικές επιχειρήσεις και γενικά τα μέσα ασυμμετρικού πολέμου καθώς και την έλλειψη φαντασίας στα ανώτερα ηγετικά κλιμάκια.
Προτάσεις, είτε από χαμηλόβαθμα στελέχη, είτε από ανήσυχα πνεύματα της κρατικής και ιδιωτικής πολεμικής βιομηχανίας δεν προχώρησαν και η όλη στροφή προς την χρήση ανορθόδοξων μέσων, μεθόδων και τακτικών που ξεκίνησε την δεκαετία του ’70 έμεινε ημιτελής. Επειδή όμως η ανάγκη παραμένει θα επιχειρήσουμε να σκιαγραφήσουμε την επιχειρησιακή κατάσταση, προτείνοντας κάποιες λύσεις για την επαύξηση των ελληνικών δυνατοτήτων στον συγκεκριμένο τομέα.
Συνδυασμένη επίθεση πραγματοποίησαν τόσο από αέρος όσο και από θάλασσας πραγματοποίησαν οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις κατά του Ρωσικού Στόλου. Στην ανορθόδοξη επίθεση πήραν μέρος Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (UAV), μικρά ταχύπλοα καθώς και Μη Επανδρωμένα Σκάφη (USV). Τα σκάφη ήταν έμφορτα με εκρηκτικές ύλες. Οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις έδωσαν στη δημοσιότητα και σχετικό οπτικοακουστικό υλικό. Από το οπτικό υλικό προκύπτει πως η επίθεση κατά των ρωσικών πλοίων πραγματοποιήθηκε νύχτα με συνολικά 9 UAV και 7 USV στη περιοχή της Σεβαστούπολης στη Κριμαία. Από το βίντεο προκύπτει πως χτυπήθηκε τουλάχιστον μια κύρια μονάδα του ρωσικού ναυτικού (φρεγάτα “Admiral Makarov” τύπου Project 11356R).
Θα αρχίσουμε με την επισήμανση πως το Αιγαίο, λόγω του δαιδαλώδους και πολυσχιδούς χαρακτήρα του, αποτελεί τον ιδεώδη χώρο ανάπτυξης ανορθόδοξων μέσων και μεθόδων, κάτι που ιστορικά έχει αποδειχτεί πολλάκις κατά το παρελθόν με πλέον πρόσφατο παράδειγμα τον Β’ ΠΠ και την δράση του “Ιερού Λόχου”.
Ανάλυση απειλής
Την τελευταία δεκαετία ο βαθμός απειλής που συνιστούν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις για τα νησιά του Αιγαίου έχει μεγεθυνθεί. Πλέον η απειλή δεν περιορίζεται σε συμβατικά πλαίσια αλλά λαμβάνει δυνητικά και εξωσυμβατική λογική. Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) αλλά και τα τουρκικά παραστρατιωτικά σώματα ασφαλείας (Ακτοφυλακή, Χωροφυλακή) έχουν επαυξήσει τις δυνατότητες δράσης τους, προσδίδοντας σε αυτές ισχυρή ανορθόδοξη-ασύμμετρη πτυχή.
Πιο συγκεκριμένα επίκειται, αν δεν έχει ξεκινήσει ήδη σε κάποιον βαθμό, η δημιουργία ενός ισχυρού στόλου μικρών ταχέων σκαφών, επανδρωμένων και μη, με ισχυρό οπλισμό(πυροβόλα/πολυβόλα, κατευθυνόμενες και μη ρουκέτες, πυραύλους, ελαφρές τορπίλες) με στόχο να αποτελέσει μεγάλη απειλή για τις ελληνικές ναυτικές δυνάμεις. Επίσης και η συμβατική τουρκική απειλή εμφανίζεται ενισχυμένη, ποσοτικά και ποιοτικά, καθώς νέοι τύποι ελικοπτέρων, επιθετικών και μεταφορικών και νέα πλοία και σκάφη αμφίβιων επιχειρήσεων θέτονται σε υπηρεσία.
Η αντιμετώπιση της απειλής απαιτεί ανορθόδοξη σκέψη και δράση, δεν αναμένεται πως μπορεί να αντιμετωπισθεί αποκλειστικά με συμβατικά μέσα.
Προτάσεις αντιμετώπισης
Εν πρώτοις πρέπει να ξεκαθαρισθεί ποιος είναι ο καταλληλότερος φορέας αντιμετώπισης της απειλής. Γνώμη μας είναι πως αυτός πρέπει να είναι το Π.Ν συνεπικουρούμενο από τον Ε.Σ μόνο κατά περίπτωση.
Και εξηγούμαστε: όσον αφορά των Ε.Σ, η όποια πιθανή συνεισφορά στο πλέγμα άμυνας που πρέπει να στηθεί, εκφράζεται από τους Αμφίβιους Καταδρομείς. Οι τελευταίοι έχουν άλλο δόγμα αποστολής-η δράση τους περιορίζεται σε ανορθόδοξο πόλεμο σε ξηρά και θάλασσα σε περιορισμένα πλαίσια. Τα σκάφη των Μοιρών Αμφιβίων Καταδρομών στα ακριτικά νησιά, που συγκεντρώνονται υπό την σκέπη του Λόχου Πλωτών, εξυπηρετούν ανάγκες αποκλειστικά της μεταφοράς των ανδρών της οικείας ΜΑΚ προς τον στόχο, υπό συνθήκες κάλυψης, προστασίας και παροχής πυρών υποστήριξης.
Πλεονέκτημα των σκαφών είναι το μικρό ίχνος ραντάρ που διαθέτουν. Μειονέκτημα του πλοίου είναι η ευαισθησία των αισθητήρων, που σημαίνει ότι μια ριπή μπορεί να τα θέσει εκτός λειτουργίας, και το πλοίο να μην μπορέσει να συνεχίσει την αποστολή του. Επίσης η ταυτόχρονη προσβολή από όλες τις κατευθύνσεις και από όπλα έναντι των οποίων τα συστήματα εγγύς προστασίας του πλοίου είναι ανίσχυρα (RAM και Phalanx έχουν σχεδιαστεί να αμύνονται κατά βλημάτων και όχι κατά φυσιγγίων) σημαίνει επίθεση κορεσμού, άρα αύξηση της πιθανότητας επιτυχούς πλήγματος.
Επιστρέφοντας στο παράδειγμα του Ιράν, το Σώμα Φρουρών της Επανάστασης
διαθέτει ταχύπλοα διαφόρων τύπων (ανοιχτής και κλειστής καμπίνας και
πνευστά σκάφη), όλα τους εφοδιασμένα με ελαφρύ οπλισμό, ενώ έχουν
επισημανθεί και τηλεχειριζόμενοι πύργοι, η χρήση των οποίων επιτρέπει
πιο εύστοχα πυρά και προσφέρει μεγαλύτερη προστασία στο πλήρωμα. Υπάρχει
και το ιρανικής σχεδίασης και ανάπτυξης ταχύπλοο Seraj-1, πιθανότατα
αντίγραφο του νοτιοαφρικανικού Bladerunner 51 (σε βρετανική υπηρεσία).
Το Seraj-1 είναι εξοπλισμένο με πολλαπλό εκτοξευτή ρουκετών και βαρύ
πολυβόλο. Επιτυγχάνει μέγιστες ταχύτητες 55-72 κόμβων (102-133
χιλιομέτρων την ώρα). Το, επίσης ιρανικής σχεδίασης και ανάπτυξης,
Zolfaghar, είναι εξοπλισμένο με ραντάρ και βλήματα κατά πλοίων Nasr-1,
μέγιστου βεληνεκούς 34 χιλιομέτρων (αντίγραφο των κινεζικών C704).
Επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα 70 κόμβους (130 χιλιόμετρα την ώρα).
Σύμφωνα με τα αμερικανικά και ισραηλινά δημοσιεύματα η τακτική που
ακολουθεί το Ιράν είναι η εξής: Μια ομάδα ταχύπλοων σκαφών, με
διαφορετικό οπλισμό για κάθε σκάφος, προσεγγίζει το στόχο (μεγάλο σκάφος
επιφανείας) από διαφορετικές κατευθύνσεις και με τη μέγιστη δυνατή
ταχύτητα. Κατά τη φάση της προσέγγισης τα σκάφη εκτελούν συνεχείς βολές
με πολυβόλα, στοχεύοντας στους αισθητήρες του πλοίου, κυρίως τα ραντάρ.
Αναλυτικά: https://defencereview.gr/iran-enischyontai-katalytika-oi-dynat/
Γενικά όσον αφορά των ΕΣ παρατηρείται έλλειμμα σε ό, τι έχει να κάνει τον θαλάσσιο αγώνα, λόγω νοοτροπίας, έλλειψης σχετικής παιδείας και περιορισμένων μέσων. Καλό είναι ο Ε.Σ να μην εμπλέκεται σε φάσεις του αγώνα που είναι ισχυρά συνυφασμένες με το «υγρό στοιχείο» και να παραμένει εντός (χερσαίας) αποστολής. Η απαίτηση του ναυτικού για τον επιχειρησιακό έλεγχο από το ίδιο σκαφών με μήκος άνω των 13 μέτρων δεν είναι αβάσιμη, αν και είναι συζητήσιμη. Εκείνο που μπορεί να γίνει είναι ο Ε.Σ να κρατήσει υπό τον επιχειρησιακό του έλεγχο σκάφη που τα χρειάζεται για τις ανάγκες των ΜΑΚ και των τμημάτων και υπομονάδων άμεσης αντίδρασης και να αφήσει το Π.Ν να αναπτύξει εκείνο το δόγμα, τα μέσα και τις τακτικές του ναυτικού αγώνα σε “τακτικό” επίπεδο. Άλλωστε η ανάπτυξη των συγκεκριμένων μέσων απαιτεί υποδομή τέτοια που ο Ε.Σ αδυνατεί ή και δεν επιθυμεί να αναπτύξει.
Οργανωτικό πλαίσιο
Στους κόλπους του Π.Ν θα μπορούσε να ιδρυθεί “Διοίκηση Παράκτιας Άμυνας” που θα αναλάβει την υλοποίηση της όλης ιδέας ή η υφιστάμενη Ναυτική Διοίκηση Αιγαίου να έχει υπό τη διοίκηση της αντίστοιχης φιλοσοφίας δομές μάχης και επιχειρήσεων. Ο χώρος του Αιγαίου αρχικά, αλλά και των άλλων θαλασσών που περιβρέχουν την Ελλάδα σε δεύτερο χρόνο, θα μπορούσε να χωριστεί σε “Ναυτικές Αμυντικές Περιοχές” με γεωγραφικό καταμερισμό π.χ “Ναυτική Περιοχή Δωδεκανήσων” με έδρα την Ρόδο, ”Ναυτική περιοχή Ανατολικού Αιγαίου” με έδρα την Λέσβο κοκ.
Εκτός της ονομασίας τους, οι υπόψη “Ναυτικές Αμυντικές Περιοχές” θα έχουν και συγκεκριμένη αρίθμηση και θα διαθέτουν τον επιχειρησιακό έλεγχο όλων των μέσων επάκτιας και παράκτιας άμυνας στην γεωγραφική περιοχή ευθύνης τους.
Το τουρκικό USV ULAQ. Με ανακοίνωση τους, στις 23 Απριλίου 2021, στο «Twitter» τα τουρκικά ναυπηγεία Ares Shipyard, σε συνεργασία με τη Meteksan, γνωστοποίησαν ότι η παραγωγή της ανθυποβρυχιακής έκδοσης του ταχύπλοου μη-επανδρωμένου σκάφους Ulaq θα ξεκινήσει σύντομα. Παράλληλα γνωστοποίησε ότι η βασική διαμόρφωση του σκάφους θα ενταχθεί σε υπηρεσία από το Τουρκικό Ναυτικό επίσης σύντομα. Σε όλες τις εκδόσεις το Ulaq έχει μήκος 11 μέτρα και επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα 35 κόμβων (65 χιλιόμετρα την ώρα), ενώ η μέγιστη εμβέλεια του είναι 400 χιλιόμετρα περίπου. Στη βασική έκδοση, το σκάφος ενσωματώνει τετραπλό εκτοξευτή κατευθυνόμενων ρουκετών Cirit, μέγιστου βεληνεκούς 8 χιλιομέτρων, και διπλό εκτοξευτή αντιαρματικών βλημάτων με σύστημα καθοδήγησης λέιζερ L-UMTAS και μέγιστο βεληνεκές 8 χιλιόμετρα. Στην έκδοση ανθυποβρυχιακού πολέμου το Ulaq θα ενσωματώνει δύο τορπιλοσωλήνες για τορπίλες των 324 χιλιοστών και το σόναρ γάστρας Yakamos της Meteksan. Επίσης θα ενσωματώνει και σύστημα εκτόξευσης ηχοσυμαντήρων.
Οι υπάρχουσες Ναυτικές Διοικήσεις (Αιγαίου, Ιονίου, Βορείου Ελλάδος) θα μπορούσαν, με την σχετική αναδιοργάνωση, να παίξουν υποστηρικτικό ρόλο, συνεισφέροντας σε θέματα διοικητικής μέριμνας, επιστρατεύσεως-επιτάξεως προσωπικού και μέσων, επιτήρησης κ.α. Μια παρεμφερή ιδέα θα ήταν να αποκτήσουν οι παραπάνω Ναυτικές Διοικήσεις οπλισμένα Παράκτια Περιπολικά, που θα μπορούσαν να συνεργάζονται εν καιρώ πολέμου με τα σκάφη της “Διοίκησης Επάκτιας Άμυνας”.
Όσον αφορά την τελευταία αυτή θα μπορούσε να διαθέτει ένα ευρύτατο πολυεπίπεδο και επικαλυπτόμενο δίκτυο επάκτιων συστοιχιών Κ/Β εναντίον πλοίων μεγάλου, μεσαίου και μικρού βεληνεκούς, επάκτιες συστοιχίες τορπιλών κατά σκαφών επιφανείας, σταθερά και κινητά πυροβόλα επάκτιας άμυνας, σκαφών με ικανότητα ναρκοθέτησης, σύγχρονων ναρκών εναντίον πλοίων, εκτεταμένο δίκτυο UAVs , USVs και UUVs, ενώ θα μπορούσε να χρησιμοποιεί περιστασιακά για τις ανάγκες τις αριθμό μίνι-Υ/Β και Υ/Β-«νάνων», που κάποια στιγμή θα έπρεπε να ενταχθούν σε υπηρεσία με το Π.Ν.
Το παραπάνω δίκτυο θα υποστηρίζεται από ένα πυκνό δίκτυο αισθητήρων έρευνας, εντοπισμού και στοχοποίησης, αποτελούμενο από επάκτια ραντάρ έρευνας επιφανείας, ραντάρ Πέραν του Ορίζοντα (OTH), μέσων Η/Π, σταθερές διατάξεις σόναρ και υδροφώνων, ακόμα και επιπλέοντα “σόναρ-σημαδούρες”. Εννοείται πως και εδώ θα υπάρχουν UAVs, USVs και UUVs σε ρόλο κινητών-προωθημένων αισθητήρων.
Οργανικό σκέλος της “Διοίκησης Επάκτιας Άμυνας” θα ήταν ένας “Στολίσκος Σκαφών Ανορθόδοξου Πολέμου” που θα δρούσε κατά βάση σε ρόλο κρούσης, επίθεσης σε ναυτικές μονάδες μάχης και αμφίβιων επιχειρήσεων του εχθρού και αντιμετώπισης των αντίστοιχων εχθρικών μέσων.
Η σύνθεση και δομή του παραπάνω Στολίσκου είναι υπό διερεύνηση. Εκτιμάται πως η δύναμη του πρέπει να αποτελείται από «μερικές δεκάδες» σκάφη, αλλά σε αρχική μορφή αυτός καλό είναι να περιορίζεται σε «πολλές δεκάδες».
Τα σκάφη του συγκεκριμένου στολίσκου θα αναπτύσσονται σε “αγέλες”, ώστε να εξασφαλίζεται συνδυαστικά μεγάλη δύναμη πυρός, αλληλοκάλυψη, ικανότητα απορρόφησης απωλειών και κορεσμός της άμυνας του στόχου. Άλλωστε και τα αντίστοιχα εχθρικά σκάφη αναμένεται να δρουν με ανάλογο τρόπο, ενώ και οι εχθρικοί στόχοι είναι βέβαιο πως θα συνοδεύονται από άλλα πλοία, πλην εξαιρέσεων.
Τα σκάφη του φίλιου στολίσκου θα πρέπει να προβλέπεται να φέρουν ποικιλία διαμορφώσεων οπλισμού για ευνόητους λόγους (προσβολής της εχθρικής δύναμης με ποικιλία οπλισμού, άμυνας έναντι ναυτικών και εναέριων απειλών κτλ).
Η δε τακτική χρήση των συγκεκριμένων Σκαφών Ανορθόδοξου Πολέμου(ΣΑΠ) θα πρέπει να περιλαμβάνει τακτικές “σμήνωσης”(swarm tactics), ή έστω δράση ανά ζεύγη, κάτι που αναμένεται να παγιωθεί ύστερα από συνεχή εκπαίδευση και δοκιμές.
Στις αρχές του 2022 τα τουρκικά ναυπηγεία ARES και η Meteksan ανακοίνωσαν ότι ολοκλήρωσαν με επιτυχία τις δοκιμές θαλάσσης του ένοπλου μη-επανδρωμένου ταχύπλοου σκάφος Ulaq, με τηλεχειριζόμενο πύργο και πολυβόλο των 12,7 χιλιοστών. Είχε προηγηθεί, το 2021, η επιτυχημένη δοκιμαστική βολή ρουκετών Cirit, μέγιστου βεληνεκούς 8 χιλιομέτρων, και αντιαρματικών βλημάτων L-UMTAS, μέγιστου βεληνεκούς 8 χιλιομέτρων και σύστημα καθοδήγησης λέιζερ. Το Ulaq έχει μήκος 11 μέτρα και επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα 35 κόμβους (65 χιλιόμετρα την ώρα). Η μέγιστη εμβέλεια του είναι 400 χιλιόμετρα περίπου. Το σκάφος σχεδιάστηκε για αποστολές συλλογής πληροφοριών, αναγνώρισης, περιπολίας και επιτήρησης, συνοδείας, προσβολής με πυρά και ηλεκτρονικού πολέμου, καθώς ενσωματώνει και σύστημα ηλεκτρονικών παρεμβολών. Μπορεί να επιχειρεί ελεγχόμενο είτε από σταθμό στο έδαφος, είτε από μητρικό πλοίο. Επίσης έχει προγραμματιστεί η ανάπτυξη μιας έκδοσης ανθυποβρυχιακού πολέμου με ελαφρές τορπίλες των 324 χιλιοστών, ναρκοπολέμου και έκδοσης με βλήματα κατά πλοίων Atmaca.
Στο όλο σχήμα θα μπορούσαν να ενταχθούν και δυνάμεις της Ακτοφυλακής, που-επιτέλους!-επιβάλλεται να αποκτήσει σκάφη με βαρύτερο οπλισμό, καθώς και επιλεγμένα στοιχεία μιας “ναυτικής” Εθνοφυλακής(π.χ επίτακτα ταχύπλοα οπλισμένα με πολυβόλα/αυτόματα πυροβόλα μικρού διαμετρήματος και ΠΑΟ των 106 χλστ).
Σκάφη-οπλισμός-εξοπλισμός
Επόμενο βήμα είναι η επιλογή των σκαφών που θα απαρτίζουν τον εν λόγω Στολίσκο.
Θα χωρίζαμε γενικά τα σκάφη σε τρεις κατηγορίες από πλευράς μεγέθους:
-Σκάφη με μήκος <20 μέτρων
-Σκάφη με μήκος 17-19 μέτρα
-Σκάφη με μήκος >15 μέτρων
Εντελώς ενδεικτικά επιλέξαμε τρία σκάφη, ένα εκ των οποίων υπηρετεί ήδη με ελληνικά χρώματα, ενώ τα άλλα δύο είναι ελληνικής σχεδίασης και ναυπήγησης.
Όσον αφορά τα σκάφη της πρώτης κατηγορίας, προτείνεται η υιοθέτηση του Mark V Special Operations Craft. Ήδη 4 τέτοια μεταχειρισμένα σκάφη έχουν παραχωρηθεί στην ΔΥΚ από τα αμερικανικά αποθέματα και βρίσκονται σε ισχύ εργασίες επισκευής τους και επαναφορά τους σε ενεργή υπηρεσία.
Το σκάφος προτείνεται, αφού μελετηθεί, να τύχει αντιγραφής μέσω της μεθόδου του reverse-engineering από την εγχώρια ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία, η οποία θα μπορέσει σίγουρα να παρουσιάσει ένα βελτιωμένο αντίγραφο του.
Το συγκεκριμένο σκάφος προσφέρεται για την τοποθέτηση μιας μεγάλης γκάμας οπλικών συστημάτων και την δημιουργία πληθώρας διαμορφώσεων.
Μια ενδεικτική διαμόρφωση θα μπορούσε να περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός RWS με πυροβόλο των 30 χλστ + βλήματα AGM-114 HELLFIRE ή βλήματα FIM-92 STINGER ή εκτοξευτή ρουκετών κατευθυνόμενων με laser των 70 χλστ στην πλώρη και RWS με πολυβόλο των 12,7 χλστ στην πρύμνη, ενώ στα πλευρά του σκάφους θα υπάρχουν χειροκίνητα μέσα πολυβόλα των 7,62 χλστ. Το πυροβόλο των 30 χλστ επί του πρωραίου RWS θα μπορούσε να αντικατασταθεί από πυροβόλο gatling των 20 χλστ, ενώ το πολυβόλο των 12,7 χλστ στον πρυμναίο RWS με πολυβομβιδοβόλο των 40 χλστ.
Το ΣΑΠ ΑΓΗΝΩΡ
Η εγχώρια και διεθνής αμυντική βιομηχανία προσφέρει πλειάδα σχετικών επιλογών για κάθε κατηγορία σχετικού εξοπλισμού και οπλισμού, επαφίεται στην διάθεση του Π.Ν η επιλογή των βέλτιστων λύσεων.
Μια ακόμη εξαιρετικά ενδιαφέρουσα επιλογή θα αποτελούσε ο εφοδιασμός του σκάφους με πολλαπλό εκτοξευτή “περιφερόμενων πυρομαχικών”(π.χ Switchblade 600) τοποθετημένου στο μέσο περίπου του σκάφους. Η καταστρεπτική ισχύ τέτοιων όπλων είναι μεγάλη και οι προοπτικές χρήσης του μελετώνται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τις ανά τον κόσμο ναυτικές και όχι μόνο δυνάμεις. Και εδώ εσχάτως εντοπίζεται έντονη δραστηριότητα από πλευράς διεθνούς αμυντικής βιομηχανίας, κάτι που σημαίνει πολλαπλότητα λύσεων/επιλογών.
Περνώντας στην κατηγορία των σκαφών με μήκος τα 17-19 μέτρα, η ελληνική ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία προσφέρει μια σύγχρονη λύση που ακούει στο όνομα “ΑΓΗΝΩΡ”. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του σκάφους το κατατάσσουν σε αυτήν την κατηγορία, ενώ και ο οπλισμός/εξοπλισμός του σκάφους είναι υπερεπαρκής για τις αποστολές για τις οποίες προορίζεται.
Πιο συγκεκριμένα και εδώ μπορεί να εγκατασταθεί Σταθεροποιούμενη Εξέδρα Οπλισμού(RWS) με πυροβόλο τουλάχιστον των 20 χλστ στην πλώρη του σκάφους(σ.σ εδώ πρέπει να μελετηθεί το συμπαγές πυροβόλο ASP-30 των 30 χλστ), ενώ η ενσωμάτωση κάποιου ελαφρύτερου του AGM-114 HELLFIRE κατευθυνόμενου βλήματος (π.χ Spike-ER2 ή έστω Spike-LR2) είναι δυνατή. Η πρύμνη, που τώρα προβλέπεται να φιλοξενήσει φουσκωτή λέμβο, μπορεί κάλλιστα να μετατραπεί για τοποθέτηση είτε RWS με πολυβόλο κατ’ ελάχιστον των 7,62 χλστ, είτε RWS με καλάθους ρουκετών κατευθυνόμενων με laser των 70 χλστ.
Τέλος, στην κατηγορία των σκαφών με μήκος >15 μέτρα, η πρόταση μας έχει “άρωμα εποχής” και δεν είναι άλλη από την υιοθέτηση του σκάφους καταμαράν UFASC II που είχε αναπτύξει η τότε ΕΒΟ και που είχε παρουσιαστεί στην διεθνή έκθεση αμυντικού υλικού Defendory ’94.
Η πρώτη ελληνική προσπάθεια στον χώρο των USV είναι μεταξύ της Intracom Defense και της Barracuda
Η Barracuda έχει σχεδιάσει μια ενδιαφέρουσα νέα έκδοση του υφιστάμενου USV.
Σήμερα και με την παρέλευση διαστήματος άνω της 25ετίας, η σχεδίαση μιας επικαιροποιημένης έκδοσης του σκάφους, με βελτιωμένα υδροδυναμικά χαρακτηριστικά και χαρακτηριστικά Χαμηλής Παρατηρησιμότητας(LO) και την ενδεικτική ονομασία UFASC III είναι απολύτως εφικτή από το διάδοχο σχήμα της ΕΒΟ, τα σημερινά ΕΑΣ.
Τα χαρακτηριστικά αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την τοποθέτηση πολλαπλών εκτοξευτών ρουκετών των 70 χλστ με καθοδήγηση laser στα ατρακτίδια της σχεδίασης καταμαράν, την τοποθέτηση διπλών εκτοξευτών Κ/Β AGM-114 στις πρυμναίες απολήξεις του σκάφους και τυπικού οπλισμού πολυβόλου των 12,7 από κοινού με πολυβομβιδοβόλο των 40 χλστ σε δαχτύλιο πίσω από τον θάλαμο πλοήγησης. Το αρχικό σχέδιο που είχε παρουσιαστεί το 1994 προέβλεπε την μεταφορά τορπίλης (σ.σ πιθανώς των 400 χλστ) κάτω από την καρίνα, στην θέση ανάμεσα στα δύο «σκέλη» της σχεδίασης καταμαράν, οπότε κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προβλέπεται στις μέρες μας.
Μάλιστα έχουν εν τω μεταξύ αναπτυχθεί ελαφρύτερες τορπίλες όπως η CRAW των 6’’, γεγονός που επιτρέπει την αυξημένη ικανότητα μεταφοράς τορπιλών σε βάρος προφανώς της καταστρεπτικότητας-κάτι που καθιστά το σκάφος ικανό να προσβάλλει ελαφρύτερους και ταχύτερους στόχους(π.χ ΣΑΠ, αποβατικές ακάτους, ταχέα περιπολικά κτλ).
Εδώ θα μπορούσε να προστεθεί και μια ακόμη υποψηφιότητα, το σκάφος ST60 MMI της SUPERTERMOLI. Σκάφη σαν αυτά της οικογένειας σκαφών ST60 και ειδικότερα η έκδοση ST60 MMI, φαντάζουν σαν ιδανικά μέσα που «κουμπώνουν» σε αυτό το δόγμα. Με τον βαρύ τους οπλισμό, την ταχύτητα τους, την φυσική και επιχειρησιακή τους ευελιξία και τη θωράκιση τους, δρώντας σε “αγέλες” ή σε ζεύγη σκαφών ή και κατά μόνας, θα συμπλήρωναν με ιδανικό τρόπο τις δυνατότητες των άλλων επι μέρους συστατικών στοιχείων της ναυτικής αυτής δύναμης, με τον όρο φυσικά να διατίθενται σε επαρκείς αριθμούς. Θεωρούμε πως η διάθεση 2-3 τετραμελών ομάδων σκαφών ST60 MMI σε κάθε μια από τις ΝΑΠ που προτείνουμε, θα ήταν επαρκής δύναμη για την κάλυψη της αποστολής. Αναλυτικά εδώ: (https://defencereview.gr/apokleistiko-to-oplismeno-ellinikis/)
Μια ακόμη καινοτόμα ιδέα θα ήταν η χρήση των Σκαφών Ανορθόδοξου Πολέμου, προφανώς των μεγαλύτερων, ως «μητρικών» σκαφών μεταφοράς και ελέγχου/χειρισμού Μη Επανδρωμένων Σκαφών Επιφανείας(USV).
Και εδώ υπάρχουν αρκετές επιλογές, εμείς όμως επιλέγουμε τις ελληνικές και πιο συγκεκριμένα τα USVs Seirios 65 και Seirios 95 της BSK Defence-νυν Aether Aeronautics. Τα μη επανδρωμένα σκάφη θα μπορούσαν να μεταφέρονται σε δυάδες από την ελληνική έκδοση των Mark V επί παραδείγματι και να εκτελούν πληθώρα αποστολών με την προσθήκη των κατάλληλων “πακέτων” εξοπλισμού(modules).
Αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν αποστολές Επιτήρησης, Αναγνώρισης, Ηλεκτρονικού Πολέμου, Ανίχνευσης-Εξουδετέρωσης Ναρκών, Συνοδείας και Κρούσης.
Μια ακόμη ευφάνταστη ιδέα θα ήταν η χρήση τους ως Οχημάτων Αυτοκτονίας, με την φόρτωση τους με εκρηκτικά και την εξαπόλυση τους εναντίον εχθρικών μονάδων επιφανείας εν είδη σύγχρονων “πυρπολικών”. Αρκεί να φανταστούμε τα αποτελέσματα χρησιμοποίησης φορτωμένων με εκρηκτικά σκαφών που θα εξαπολυθούν σε ομάδες ή μεμονωμένα και θα επιπέσουν επί εχθρικών μονάδων επιφανείας, ακόμη και μεγάλων (φρεγατών, κορβετών, αποβατικών κτλ). Η καταστροφή που θα επιφέρουν θα είναι σίγουρα μεγάλη με πιθανή ακόμη και την καταβύθιση του εχθρικού πλοίου. Σίγουρα η ιδέα θα έχει περάσει από το μυαλό των σύγχρονων απογόνων των θρυλικών «μπουρλοτιέρηδων», απομένει η υλοποίηση της.
Τα ίδια τα ΣΑΠ θα μπορούσαν να εξαπολύουν επίσης ανακτώμενα Μη Επανδρωμένα Εναέρια Οχήματα(UAVs), σε ρόλους Επιτήρησης, Αναγνώρισης, Εκτίμησης Ζημιών Μάχης, ακόμη και αναμετάδοσης Επικοινωνιών.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η έκδοση ST50 RAPTOR/USV. Αν και οι διαθέσιμες πληροφορίες δεν είναι πολλές, εκτιμάται πως το σκάφος μπορεί να αποτελέσει την βάση για μια εγχώρια προσπάθεια ανάπτυξης ικανοτήτων στον συγκεκριμένο τομέα με πλείστες εφραμογές (περιπολίας, επιτήρησης, κρούσης συλλογής πληροφοριών, ανθυποβρυχιακού πολέμου, ΗΠ, ακόμα και χρήσης του ως “οχήματος αυτοκτονίας”).
Σε κάθε περίπτωση οι σχετικές χρήσεις και συνδυασμοί είναι πολλοί, εναπόκειται στα στελέχη του Ναυτικού να αποφασίσουν τις βέλτιστες επιχειρησιακά.
Αντί επιλόγου
Η “ανορθόδοξη” συνιστώσα ήταν πάντοτε υποτιμημένη στην σκέψη των ΕΕΔ και ειδικά του Π.Ν. Οι εξελίξεις όμως τρέχουν…Πλέον η τεχνολογία προσφέρει λύσεις επαυξημένης καταστρεπτικότητας σε συνδυασμό με εξωσυμβατικές λύσεις, χαμηλού συγκριτικά κόστους. Και το Π.Ν δεν μπορεί πλέον να απαξιώνει μέσα και μεθόδους, ικανές να παράξουν υψηλό αποτέλεσμα, που «δένουν» μάλιστα με την ψυχοσύνθεση και την ιδιοσυγκρασία του Έλληνα. Κάποιος Κανάρης και κάποιος Μιαούλης εκεί ψηλά παρατηρούν και αναμένουν…