Με την… οσμή των εκλογών να πλανάται πάνω από τη χώρα, είναι πλέον προφανές ότι το καμπανάκι για την κάλπη έχει χτυπήσει και το μόνο που μένει είναι να «κλειδώσουν» οι ημερομηνίες των – κατά πάσα πιθανότητα – δύο εκλογικών αναμετρήσεων.
Από: topontiki.gr / Του Δημήτρη Χρυσικόπουλου
Στην ουσία, βέβαια, η χώρα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο εδώ και περίπου έναν χρόνο, ωστόσο, καθώς το 2022 φθάνει στο τέλος του και, όπως είπε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, το 2023 είναι εκλογική χρονιά, ουδείς μπορεί να αποκλείσει οιοδήποτε σενάριο σχετικά με το πότε ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα προκηρύξει τις εκλογές, από τον Ιανουάριο και εντεύθεν, όπως θα δείτε αναλυτικά και στο σχετικό ρεπορτάζ στη σελίδα 10.
Ωστόσο το «πότε» αυτό αποτελεί και το μεγάλο ερωτηματικό, καθώς σπανίως μια κυβέρνηση πηγαίνει σε κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση με τόσα πολλά ανοιχτά μέτωπα και τόσες πολλές αβεβαιότητες στον δρόμο για την κάλπη. Στην πραγματικότητα (όπως έχει αναλύσει διεξοδικά το «Ποντίκι»), η Ν.Δ. θα μπει σε προεκλογική μάχη έχοντας ήδη «πόλεμο» σε πολλά και δύσκολα πεδία.
Στην ουσία, βέβαια, η χώρα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο εδώ και περίπου έναν χρόνο, ωστόσο, καθώς το 2022 φθάνει στο τέλος του και, όπως είπε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, το 2023 είναι εκλογική χρονιά, ουδείς μπορεί να αποκλείσει οιοδήποτε σενάριο σχετικά με το πότε ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα προκηρύξει τις εκλογές, από τον Ιανουάριο και εντεύθεν, όπως θα δείτε αναλυτικά και στο σχετικό ρεπορτάζ στη σελίδα 10.
Ωστόσο το «πότε» αυτό αποτελεί και το μεγάλο ερωτηματικό, καθώς σπανίως μια κυβέρνηση πηγαίνει σε κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση με τόσα πολλά ανοιχτά μέτωπα και τόσες πολλές αβεβαιότητες στον δρόμο για την κάλπη. Στην πραγματικότητα (όπως έχει αναλύσει διεξοδικά το «Ποντίκι»), η Ν.Δ. θα μπει σε προεκλογική μάχη έχοντας ήδη «πόλεμο» σε πολλά και δύσκολα πεδία.
Η «μάχη» της ακρίβειας
Το πρώτο και βασικότερο, φυσικά, είναι η ενεργειακή κρίση και η ακρίβεια. Καθώς ο χειμώνας δείχνει τα δόντια του και μια επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ ισοδυναμεί με… περιπέτεια λόγω των διαρκώς αυξανόμενων τιμών, είναι προφανές σε όλους ότι η κυβέρνηση δεν μπαίνει στον δρόμο για τις εκλογές με τις πιο ευοίωνες συνθήκες για ανανέωση της θητείας της.
Αντιθέτως, η αδυναμία (ή ανικανότητα) της Ε.Ε. να καταλήξει σε ένα λογικό πλάνο για συνολική αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά και το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν δείχνει να μπορεί να τιθασεύσει το «τσουνάμι» της ακρίβειας, το οποίο διαρκώς ροκανίζει το εισόδημα των νοικοκυριών, προκαλεί τεράστιο προβληματισμό για το πώς θα αντιμετωπιστεί προεκλογικά η κλιμακούμενη δυσαρέσκεια.
Το κακό είναι ότι όλες οι προβλέψεις δείχνουν πως ο πληθωρισμός δεν πρόκειται να πέσει σε λογικά επίπεδα στο ορατό μέλλον, πράγμα που σημαίνει ότι η πληγή της ακρίβειας θα συνεχίσει να «χαίνει» ακόμα και την ώρα που οι πολίτες θα πηγαίνουν στην κάλπη, με τις δημοσκοπήσεις να αποτυπώνουν ανάγλυφα τη δυσφορία τους για τα όσα έχει κάνει (ή δεν έχει κάνει) η κυβέρνηση για το θέμα.
Επίσης το ζήτημα της ενέργειας συνεχίζει να προβληματίζει την κυβέρνηση, η οποία διαπιστώνει ότι το κόστος της αυξάνεται σχεδόν διαρκώς, ότι υπάρχει διαγκωνισμός μεταξύ των Ευρωπαίων στην αναζήτηση νέων πηγών προμήθειας πετρελαίου και φυσικού αερίου εκτός Ρωσίας και ότι οι προβλέψεις για την εξέλιξη των τιμών είναι αναξιόπιστες και κάθε άλλο παρά ευοίωνες.
Ο «ιστός» των παρακολουθήσεων
Σε δεύτερο επίπεδο η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί με το θέμα των παρακολουθήσεων – είτε από την ΕΥΠ είτε μέσω Predator – μοιάζει να προκαλεί φθορά στην κυβέρνηση, η οποία αδυνατεί μέχρι στιγμής να «κλείσει» την υπόθεση αυτή, παρότι πριν από μερικές εβδομάδες ήλπιζε ότι το συγκεκριμένο θέμα θα βρισκόταν πολύ χαμηλά στις προτεραιότητες των πολιτών.
Ενδεικτικό του μεγέθους του προβλήματος είναι ότι στην τελευταία δημοσκόπηση της Marc για τον ΑΝΤ1 το ζήτημα των υποκλοπών ανεβαίνει στην πέμπτη θέση των προβλημάτων που απασχολούν τους πολίτες, δείχνοντας εν τοις πράγμασι ότι η απόδραση από το ζήτημα αυτό γίνεται, εκτός από απαραίτητη για την κυβέρνηση, όλο και πιο δύσκολη.
Οι διαρκείς αποκαλύψεις καταλόγων με «παρακολουθούμενους», οι αμήχανες απαντήσεις που δίνει η κυβέρνηση, η ενόχληση στελεχών της Ν.Δ. για το θέμα, αλλά και οι διαρκείς πιέσεις της αντιπολίτευσης εκτιμάται ότι μπορεί να μετατρέψουν την υπόθεση των υποκλοπών σε «καταλύτη» εκλογικών εξελίξεων – σε συνδυασμό βεβαίως και με τα υπόλοιπα προβλήματα.
Μέχρι στιγμής, οι θεσμικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η κυβέρνηση φαίνεται ότι έχουν μικρό αντίκτυπο και αντιμετωπίζονται με καχυποψία, ενώ η διαρκής επίκληση του απορρήτου από διάφορους αξιωματούχους που καλούνται να δώσουν εξηγήσεις σε θεσμικά όργανα (π.χ. τη Βουλή) εντείνει την αίσθηση της προσπάθειας «κουκουλώματος» της υπόθεσης.
O φόβος των πλειστηριασμών
Από την άλλη πλευρά, η υπόθεση της εισβολής δικαστικών επιμελητών και αστυνομίας στο σπίτι της δημοσιογράφου Ιωάννας Κολοβού για να της κάνουν έξωση λόγω πλειστηριασμού έφερε «front and center», που λένε και οι Αμερικανοί, το τεράστιο ζήτημα των κόκκινων δανείων και των πλειστηριασμών ακόμα και πρώτων κατοικιών, σε μια στιγμή που η κυβέρνηση θα προτιμούσε να φάει… ένα μαγκάλι κάρβουνα παρά να δει να εκπλειστηριάζονται χιλιάδες σπίτια εν μέσω προεκλογικής περιόδου.
Η αμήχανη δικαιολογία ότι όλα αυτά γίνονται με νόμο του ΣΥΡΙΖΑ απαντάται με το ερώτημα «αν δεν συμφωνούσατε, γιατί δεν τον αλλάξατε εδώ και τρία χρόνια;», ενώ η προσπάθεια της κυβέρνησης να βρει ένα modus operandi με τις τράπεζες και τους servicers μοιάζει να βρίσκει διαρκώς προσκόμματα (δείτε και αναλυτικό ρεπορτάζ στις σελίδες 22-23 του «Π»).
Αντικειμενικά το πρόβλημα των πλειστηριασμών είναι παλιό και «στοιχειώνει» κάμποσες κυβερνήσεις, ωστόσο στην παρούσα φάση το πρόβλημα είναι πολύ πιο πιεστικό, καθώς η κυβέρνηση, μέσα σε όλα τα προβλήματα, θα ήθελε να αποφύγει όπως… ο διάβολος το λιβάνι εικόνες πολιτών που τους γίνεται έξωση από τα σπίτια τους και αλληλέγγυων να αντιστέκονται.
Και στο βάθος ελληνοτουρκικά…
Μέσα σε όλα αυτά η διαρκώς αυξανόμενη επιθετικότητα της Τουρκίας, η οποία βρίσκεται και αυτή σε μακρά προεκλογική περίοδο και το αποτέλεσμα των εκλογών του καλοκαιριού ίσως είναι «ζήτημα ζωής και θανάτου» για τον Ερντογάν, προκαλεί σοβαρή ανησυχία στην κυβέρνηση ακόμα και για «θερμό επεισόδιο» στο Αιγαίο μέσα στο επόμενο διάστημα.
Για το ζήτημα αυτό η κυβέρνηση προβάλλει το Διεθνές Δίκαιο, τις ενισχυμένες συμμαχίες της (π.χ. με ΗΠΑ και Γαλλία), την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, αλλά και το «ανοιχτό παράθυρο» διαλόγου με την Τουρκία. Ωστόσο ο φόβος για μετατροπή των ρητορικών απειλών σε πράξη από τον Ερντογάν είναι διαρκώς εδώ και καιρό σε πρώτο πλάνο.
«It’s the economy»
Σε αυτή την περιρρέουσα ατμόσφαιρα – και παρά την άνετη διαφορά που δίνουν οι δημοσκοπήσεις στη Ν.Δ. έναντι του ΣΥΡΙΖΑ – η κυβέρνηση προσπαθεί να επικεντρώσει τη στρατηγική της σε συγκεκριμένους τομείς της πολιτικής όπου θεωρεί ότι διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της αντιπολίτευσης και μπορεί να δημιουργήσει θετικές προσδοκίες στους πολίτες.
Φυσικά, μαζί με το θετικό μήνυμα, η κυβέρνηση και ο ίδιος ο Μητσοτάκης αυξάνουν σταδιακά την πόλωση, «χτυπώντας» τον ΣΥΡΙΖΑ για το πρώτο εξάμηνο του 2015 και την πίεση που άσκησε κατά την κυβερνητική του θητεία στη μεσαία τάξη, αλλά και για ζητήματα στα οποία η Ν.Δ. γνωρίζει ότι μπορεί να αγγίξει τους ψηφοφόρους καλύτερα.
Το πρώτο και κύριο θέμα που προβάλλει η Ν.Δ. είναι η οικονομία: ο υψηλός ρυθμός ανάπτυξης, οι επενδύσεις, οι προσπάθειές της για ουσιαστική ενίσχυση του εισοδήματος των πολιτών μέσω φοροελαφρύνσεων αλλά και αυξήσεων (κατώτατος μισθός, συντάξεις, αποδοχές γιατρών και ένστολων κ.λπ.) είναι στοιχεία που της «δίνουν πόντους» σε σύγκριση με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ταυτόχρονα η κυβέρνηση στέλνει ένα υπόρρητο μήνυμα προς τους πολίτες: αν όλα αυτά – τα 55 δισ. ευρώ για τις συνέπειες της πανδημίας, τα εκατοντάδες εκατ. ευρώ κάθε μήνα για την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος – έγιναν σε συνθήκες κρίσης, το όριο για την ενίσχυση των εισοδημάτων σε συνθήκες ομαλότητας και σταθερότητας βρίσκεται ακόμα πιο ψηλά.
Άλλωστε μπορεί ο προϋπολογισμός του 2023 να περιλαμβάνει «καβάτζα» μόλις 1 δισ. ευρώ, ωστόσο ακόμα και σε συνθήκες οικονομικής στενότητας η κυβέρνηση προχωρεί σε αυξήσεις στις συντάξεις (αφορούν μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων της Ν.Δ.), ενώ σύμφωνα με πληροφορίες η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα είναι σημαντική, καθώς θα ενισχύει χαμηλά εισοδήματα.
Επίσης, μια αποκλιμάκωση του πληθωρισμού (έπεσε στο 9% τον Νοέμβριο, σύμφωνα με την Eurostat) μπορεί να επιτρέψει στην κυβέρνηση να δηλώσει ότι με τις παρεμβάσεις της στην αγορά – ακόμα και με το «καλάθι του νοικοκυριού» – έβαλε το λιθαράκι της στη βελτίωση (όσο μικρή κι αν είναι) της κατάστασης.
e–gov και άμυνα
Παράλληλα, τα έργα Πιερρακάκη στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της πάταξης της γραφειοκρατίας αποτελούν άλλο ένα «ευπώλητο» κομμάτι της έως σήμερα κυβερνητικής πολιτικής, το οποίο το Μαξίμου μπορεί να προβάλλει με άνεση, καθώς το παρελθόν στον τομέα αυτό ήταν τουλάχιστον προβληματικό και «ισχνό».
Ένας ακόμα τομέας στον οποίο η κυβέρνηση θεωρεί ότι υπερέχει όσον αφορά την εθνική άμυνα και την ασφάλεια, την οποία (αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες που είχε) ενίσχυσε σε σημαντικό βαθμό, με αγορές όπως τα Rafale και οι Belharra, αλλά και κατάφερε να «χτυπήσει» τον ΣΥΡΙΖΑ σε έναν τομέα όπου το κόμμα της μείζονος αντιπολίτευσης μοιάζει να έχει διαχρονικό πρόβλημα.
Ταυτόχρονα, η τάση του Τούρκου Προέδρου να προσωποποιεί τις αντιπαλότητές του, λέγοντας ότι… δεν πρόκειται να ξανασυζητήσει με τον Μητσοτάκη, επιτρέπει στον Έλληνα πρωθυπουργό να δηλώνει ότι ο ίδιος αποτελεί «πρόβλημα» για τα σχέδια του Ερντογάν και να συσπειρώνει γύρω του ένα ισχυρό κομμάτι του εκλογικού σώματος, προερχόμενου κυρίως από τα δεξιά.
Θα είναι όλα αυτά αρκετά για να πετύχει η Ν.Δ. την πρωτιά στις πρώτες εκλογές και την αυτοδυναμία στη δεύτερη αναμέτρηση, όπως εκτίμησε ο Μητσοτάκης από το Λονδίνο; Θα φανεί, που λέει κι ο λαός, καθώς ο πολιτικός χρόνος το τελευταίο διάστημα έχει δείξει ότι μπορεί πολύ εύκολα και να συσταλεί και να διασταλεί, ανάλογα με τις εξελίξεις και τις «παγίδες» που ανοίγονται κάθε τόσο.