Από: analyst.gr
Φυσικά οι μεγαλύτερες ‘καταθέσεις’ έχουν πραγματοποιηθεί στον αντίστοιχο λογαριασμό της Ιταλίας όπου μέχρι σήμερα τρία πρώην στελέχη της (Μόντι, Πρόντι, Ντάγκι ) έχουν πρωθυπουργική θητεία.
Στην βάση αυτή το οικονομικό πρόγραμμα Σούνακ δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες αποκλίσεις από αυτό που οι αγορές θεωρούν ότι συμβαδίζει με την οικονομική ορθοδοξία.
Δυο σημεία δείχνουν τον προσανατολισμό, οι δαπάνες και οι φόροι, αφού και τα δυο αυτά αποτελούν το βασικό υπόβαθρο της ιδεολογικής προσέγγισης μιας οικονομίας.
Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο νυν πρωθυπουργός ήταν υπουργός οικονομικών της κυβέρνησης Τζόνσον υλοποιώντας αυτή την πολιτική που σήμερα εξορκίζεται ως λαϊκίστικη και άκρως δημαγωγική.
Ήταν ο ίδιος που δεν διατύπωσε κάποια αντίρρηση όταν η Τράς δημοσιοποιούσε το πρόγραμμα που οι αγορές φρόντισαν άμεσα να πυροβολήσουν.
Δαπάνες και φόροι δείχνουν επομένως την νέα κατεύθυνση της Βρετανικής οικονομίας σε ένα περιβάλλον που κάθε άλλο παρά εύκολο θεωρείτε, μιας και μια σειρά δεδομένων διαμορφώνουν μια συγκυρία αρκετά δύσκολη για να μην ισχυριστούμε πολύπλοκη.
Η πολιτικοοικονομική διάσταση του Brexit η οποία ακόμη δεν έχει αποτυπωθεί σε πρακτικό επίπεδο, τα γεωπολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα με κυρίαρχο αυτό της Ουκρανίας, η ενεργειακή κρίση και ο αντίκτυπος της στις τιμές, διαμορφώνουν την πολύ δύσκολη τρέχουσα συγκυρία.
Σε αυτό το γενικότερο πλαίσιο γίνεται προσπάθεια ώστε η νέα οικονομική πολιτική να έχει την αποδοχή των αγορών.
Το μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα των 40 δις στερλινών θα πρέπει να τεθεί αρχικά υπό έλεγχο και σταδιακά να συρρικνωθεί οπότε στην βάση της αφαίρεσης των μη επαναλαμβανόμενων δαπανών που προήλθαν λόγω της υγειονομικής κρίσης η μείωση των λοιπών δαπανών είναι μονόδρομους.
Η συσταλτική δημοσιονομική πολιτική όμως σε περίοδο όπου ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ από τους οριακά θετικούς ρυθμούς των τελευταίων μηνών τείνει προς αρνητικούς με την ύφεση να θεωρείτε δεδομένη κάθε άλλο παρά βοηθά στην ανάπτυξη, η οποία εάν θεωρήσουμε ότι ο επίγονος μεταναστών νέος πρωθυπουργός θα υλοποιήσει την εκφρασμένη μετά το Brexit στάση των Βρετανών σε ότι αφορά το μεταναστευτικό, θα στερηθεί φθηνό και εύκολα διαχειρήσιμο εργατικό δυναμικό.
Από την άλλη πλευρά, αυτή των εσόδων , η ύφεση θα στερεί δημοσιονομικούς πόρους πράγμα που σημαίνει ότι η φορολογική πολιτική θα διαμορφώσει το πλαίσιο ενίσχυσης τους, μέσω της αύξησης τους.
Αύξηση φόρων εν μέσω ύφεσης και ενίσχυσης του πληθωρισμού ειδικότερα στους ευαίσθητους κοινωνικά και πολιτικά τομείς της ενέργειας και των τροφίμων θα προκαλέσει τριγμούς αποσταθεροποιώντας την κοινωνική συνοχή.
Εάν λάβουμε υπόψη ότι ο οικογενειακός προϋπολογισμός ήδη πιέζεται και από την πλευρά της αύξησης του κόστους αποπληρωμής των δανειακών υποχρεώσεων λόγω της αύξησης των επιτοκίων τότε η προοπτική μιας κοινωνικής έκρηξης δεν είναι εκτός πραγματικότητας.
Ειδικά ο τομέας της στεγαστικής πίστης αναμένεται να προσδιορίσει το βάθος της κοινωνικής έντασης αφού η αύξηση των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων καθώς και η περιστολή χορήγησης νέων δανείων υπό το φόβο διόγκωσης των αθετήσεων θα αυξήσουν τις τιμές κατοικιών και ενοικίων.
Στην ουσία ενέργεια, τρόφιμα, επιτόκια θα δοκιμάσουν τις αντοχές των νοικοκυριών οπότε η όποια επιβάρυνση επέλθει από την μείωση των δαπανών και την αύξηση των φόρων θα λειτουργήσει ως πυροδοτικός μηχανισμός μετατροπής της κοινωνικής δυσαρέσκειας σε κοινωνική έκρηξη.
Ο νέος πρωθυπουργός στην βάση των προβλημάτων που προαναφέραμε αναζητά την χρυσή τομή μεταξύ του εκλογικού σώματος και των αγορών, δηλαδή της χρησιμοποίησης των δαπανών και των φόρων με τρόπο που δεν θα επιβαρύνουν τους πολίτες και παράλληλα με τρόπο που δεν θα προκαλέσουν την αντίδραση των αγορών.
Τέτοιες αποφάσεις είναι αρκετά δύσκολες για κάθε πολιτικό, πόσο μάλλον για ένα πρωθυπουργό που δεν έχει την νομιμοποίηση της πλειοψηφίας του εκλογικού σώματος μέσω εκλογών.
Η επιλογή Σούνακ με τον τρόπο που έγινε, μακράν ακόμη και της στοιχειώδους νομιμοποίησης από ένα τμήμα του εκλογικού σώματος όπως είναι τα μέλη του κόμματος οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πραγματοποιήθηκε στην λογική της πολιτικής επιβίωσης των βουλευτών για μια επιπλέον περίοδο δυο ετών.
Ένας τέτοιος πρωθυπουργός δεν έχει την έξωθεν καλή μαρτυρία, πόσο μάλλον όταν η προκάτοχος του εκδιώχτηκε με υπόδειξη των αγορών, να επιβάλει μέτρα που θα χειροτερεύσουν το βιοτικό επίπεδο των πολιτών .
Ήδη η μετάλλαξη του από ένα υπουργό οικονομικών τύπου ‘Τσοβόλα δώστα όλα’, με την έννοια της επεκτατικής δημοσιονομικής προσέγγισης της καθημερινότητας σε πρωθυπουργό που θα διορθώσει τα λάθη του παρελθόντος και θα επιβιώσει μέσω της νομιμοφροσύνης στις δυνάμεις της αγοράς δεν ενισχύει ούτε την αξιοπιστία του, ούτε την αξιοπρέπεια του.
Η ανάδειξη και η τοποθέτηση στην θέση του πρωθυπουργού πρώην στελεχών της Goldman Sachs, όπου και εάν έλαβε χώρα είχε ένα κοινό παρανομαστή, αυτού της πλήρους υιοθέτησης μέτρων οικονομικής πολιτικής που συνυπογράφουν οι αγορές.
Μέτρων συσταλτικών (αύξηση φόρων και μείωση δαπανών ) όπως αυτά που δημοσιοποιήθηκαν στις 17 Νοεμβρίου ύψους 55 δις στερλινών που έχουν ως στόχο την μείωση των ελλειμμάτων και όλων των προσδιοριστικών όρων που ενισχύουν τις τιμές.
Λαμβάνοντας υπόψη το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Βρετανίας εύκολα συνάγεται το συμπέρασμα ότι η χώρα τουλάχιστον την τελευταία 7ετία λειτουργεί πάνω από τα όρια της.
Αυτό επιβεβαιώνεται και από το δημόσιο χρέος που από τα επίπεδα του 78% του 2018 πλέον προσεγγίζει το 100%.
Οι σκληρές αποφάσεις επομένως ήταν μονόδρομος εφόσον η προσέγγιση Τράς απερρίφθη.
Εκείνο που αμφισβητείται έντονα είναι η νομιμοποίηση εφαρμογής ενός οικονομικού προγράμματος που δεν έχει τεθεί υπόψη του εκλογικού σώματος.
Ο Σούνακ είναι ο χρήσιμος αναλώσιμος , παίρνει σκληρά μέτρα , αγνοεί το εκλογικό σώμα, όμως νομοτελειακά θα αποτελέσει λίγους μήνες μετά παρελθόν αφού το εκλογικό σώμα δεν θα συγχωρέσει τις προθέσεις του χωρίς έγκριση.
ΛΕΚΚΑΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ