Το άρθρο που ακολουθεί είναι μια αναθεωρημένη και ενημέρωση ενός προηγούμενου άρθρου της GR από τον Michel Chossudovsky. Παρέχει μια σύντομη περίληψη της Γεωπολιτικής της Μαύρης Θάλασσας και της Θάλασσας του Αζόφ καθώς και παρατηρήσεις για τον πόλεμο της Ουκρανίας.
***
Διαπράχθηκε πράξη δολιοφθοράς της γέφυρας του στενού Κερτς (8 Οκτωβρίου 2022). Η γέφυρα του Κερτς είναι στρατηγική: συνδέει την Κριμαία (οδικώς και σιδηροδρομικώς) με την περιοχή Κρασνοντάρ της Ρωσίας.
Οι αναφορές επιβεβαιώνουν πως τόσο η οδική όσο και η σιδηροδρομική κυκλοφορία έχουν αποκατασταθεί εν μέρει. (BBC)
Αυτό το άρθρο που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στις 5 Ιουνίου 2022 παρέχει μια γεωπολιτική ανάλυση της ευθείας του Κερτς, εστιάζοντας σε στρατηγικές πλωτές οδούς.
Του καθηγητή Michel Chossudovsky - globalresearch.ca / Παρουσίαση Freepen.gr
Εισαγωγή
Ιστορικά, το στενό του Κερτς στην Ανατολική Κριμαία έπαιξε στρατηγικό ρόλο.
Αποτελεί μια στενή θαλάσσια πύλη που συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα μέσω της Αζοφικής Θάλασσας με τις κύριες πλωτές οδούς της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένου του Ντον και του Βόλγα.
Εξασφαλίζει επίσης τη θαλάσσια διέλευση από τη Μαύρη Θάλασσα στη Μόσχα για να μην αναφέρουμε την στρατηγική θαλάσσια διαδρομή μεταξύ της Κασπίας Θάλασσας (μέσω του καναλιού Βόλγα-Ντον) προς τη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο.
Χάρτης: The United Deep Waterway System of European Russia.
Ο Βόλγας συνδέει επίσης την Κασπία Θάλασσα με τη Βαλτική Θάλασσα καθώς και με τη διαδρομή της Βόρειας Θάλασσας, μέσω της πλωτής οδού Βόλγα-Βαλτικής. (Βλέπε παραπάνω)
Ο Βόλγας συνδέεται με ένα σύστημα καναλιών (μέσω των λιμνών Onega, Ladoga) με τον ποταμό Νέβα και την Αγία Πετρούπολη. (Δείτε χάρτη παρακάτω)
Αυτό που διακυβεύεται είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα πλωτών οδών που συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα και την Κασπία Θάλασσα με τη Βαλτική και τη Βόρεια Θάλασσα.
Από αυτή την άποψη, το στενό Κερτς στην Ανατολική Κριμαία είναι στρατηγικό.
Η Ένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία το 2014 επαναπροσδιορίζει τη γεωγραφία και τη γεωπολιτική σκακιέρα της λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας
Από το 2014, η επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσική Ομοσπονδία, αντιπροσώπευε μια σημαντική οπισθοδρόμηση για τις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ, των οποίων ο μακροχρόνιος στόχος ήταν η ενσωμάτωση της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, με παράλληλη επέκταση της δυτικής στρατιωτικής παρουσίας στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας. (Δείτε λεπτομέρειες παρακάτω)
Σύντομες παρατηρήσεις για τον πόλεμο της Ουκρανίας: Η Αζοφική Θάλασσα είναι Στρατηγική. Η Ουκρανία δεν έχει θαλάσσια πρόσβαση.
Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο της Ουκρανίας, ο ρωσικός έλεγχος των στενών του Κερτς παίζει βασικό ρόλο. Στις πρόσφατες εξελίξεις (Ιούνιος 2022), η Ρωσία ελέγχει πλέον ολόκληρη τη λεκάνη της Αζοφικής Θάλασσας.
Η Ουκρανία δεν έχει θαλάσσια πρόσβαση στην Αζοφική Θάλασσα και στην Ανατολική Ουκρανία , ούτε έχει ναυτική ισχύ στη Μαύρη Θάλασσα.
Χωρίς ναυτικό (και χωρίς Πολεμική Αεροπορία που καταστράφηκε στην αρχή στα τέλη Φεβρουαρίου), η Ουκρανία δεν είναι σε θέση να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο. Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν στην Κωνσταντινούπολη στα τέλη Μαρτίου, οι οποίες αποτέλεσαν αντικείμενο πολιτικών δολιοφθορών αποτελούν τη μόνη λύση.
Η ναυτική βάση της Ουκρανίας Μπερντιάνσκ (πρωτοβουλία του 2020 του Ζελένσκι) στη δυτική ακτή της Αζόφ βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο. Όλα τα μεγάλα λιμάνια που εκτείνονται από τη Μαριούπολη έως τη Χερσώνα βρίσκονται υπό ρωσικό έλεγχο.
Η Ρωσία καταλαμβάνει τη Χερσώνα και ελέγχει την πρόσβαση του μεγάλου ποταμού Δνείπερου της Ουκρανίας προς και από τη Μαύρη Θάλασσα (βλ. δεύτερο χάρτη παρακάτω: Ο Δνείπερος είναι κατά κάποιο τρόπο θαλάσσιος δρόμος). Ο Δνείπερος είναι ένας σημαντικός διάδρομος μεταφοράς φορτίου σιτηρών.
Στο πλαίσιο του πολέμου της Ουκρανίας, μέσω των στρατιωτικών τους αναπτύξεων στο Ντόνετσκ και το Λούγκανσκ, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν εδραιώσει τον έλεγχό τους σε ολόκληρη τη λεκάνη της Αζοφικής Θάλασσας.
Ο παρακάτω χάρτης (2 Ιουνίου 2022) δείχνει τις περιοχές ανάπτυξης και ρωσικού ελέγχου από το βόρειο τμήμα του Λούγκανσκ (εδάφη απέναντι από το Χάρκοβο) έως τη Χερσώνα στο Δνείπερο.
Αναδρομή: Η Συνθήκη του 2014 μεταξύ Ρωσίας και Κριμαίας
Με τη Συνθήκη της 18ης Μαρτίου 2014 που υπογράφηκε μεταξύ της Ρωσίας και της Κριμαίας, η Ρωσική Ομοσπονδία επέκτεινε τον έλεγχό της στη Μαύρη Θάλασσα καθώς και στην Αζοφική Θάλασσα.
Σύμφωνα με τη συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Κριμαίας που ανακοινώθηκε από τον Πρόεδρο Πούτιν το 2014, δύο «συστατικές περιοχές» της Κριμαίας εντάχθηκαν στη Ρωσική Ομοσπονδία: η «Δημοκρατία της Κριμαίας» και η «Πόλη της Σεβαστούπολης». Και οι δύο έχουν το καθεστώς των «αυτόνομων περιοχών». Το καθεστώς της Σεβαστούπολης ως αυτόνομης οντότητας χωριστής από την Κριμαία σχετίζεται με τη θέση της ναυτικής βάσης της Ρωσίας στη Σεβαστούπολη.
Από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσία διατήρησε τη ναυτική της βάση στη Σεβαστούπολη στο πλαίσιο διμερούς συμφωνίας με την Ουκρανία. Με την υπογραφή της Συνθήκης της 18ης Μαρτίου 2014, η συμφωνία αυτή κατέστη άκυρη. Η Σεβαστούπολη, συμπεριλαμβανομένης της ρωσικής ναυτικής βάσης, έγινε μέρος μιας αυτόνομης περιοχής εντός της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Πριν από τον Μάρτιο του 2014, η ναυτική βάση δε βρισκόταν εντός της Ουκρανίας βάσει συμφωνίας μίσθωσης. Επιπλέον, από το 2014, τα χωρικά ύδατα της Κριμαίας ανήκουν στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Μετά την ένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία, η Ρωσική Ομοσπονδία ελέγχει πλέον ένα πολύ μεγαλύτερο τμήμα της Μαύρης Θάλασσας, το οποίο περιλαμβάνει ολόκληρη την ακτογραμμή της χερσονήσου της Κριμαίας. Το ανατολικό τμήμα της Κριμαίας –συμπεριλαμβανομένου του στενού του Κερτς– είναι υπό τη δικαιοδοσία της Ρωσίας. Στην ανατολική πλευρά του στενού του Κερτς βρίσκεται η περιοχή Κρασνοντάρ της Ρωσίας και προς τα νότια εκτείνονται οι πόλεις λιμάνια του Νοβοροσίσκ και του Σότσι.
Η γεωπολιτική των αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου
Το Νοβοροσίσκ είναι επίσης στρατηγικό. Είναι το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα, στο σταυροδρόμι των μεγάλων αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Κασπίας Θάλασσας.
Ενώ η κύρια στρατηγική διαδρομή του πετρελαιαγωγού είναι μεταξύ Νοβοροσίσκ και Μπακού, υπάρχει ένας σύνδεσμος αγωγών φυσικού αερίου μεταξύ Ρωσίας, Καζακστάν, Ιράν, Τουρκμενιστάν, που συνδέονται με την Κίνα.
Πριν από τη «εισβολή» της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, ο Πούτιν υπέγραψε «μια ευρεία συμφωνία» με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ.
Στενά Κερτς: Ιστορία
Ιστορικά, το στενό του Κερτς έπαιξε στρατηγικό ρόλο. Αποτελεί μια πύλη από τη Μαύρη Θάλασσα προς τις μεγάλες πλωτές οδούς της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένου του Ντον και του Βόλγα.
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η χερσόνησος του Κερτς καταλήφθηκε από τη Ναζιστική Γερμανία (που πήρε πίσω ο Κόκκινος Στρατός) ήταν ένα σημαντικό σημείο διέλευσης από ξηρά και ύδατα.
Τους πιο κρύους μήνες του χειμώνα, έγινε μια γέφυρα πάγου που συνδέει την Κριμαία με την περιοχή του Κρασνοντάρ.
Το στενό του Κερτς έχει μήκος περίπου 5 χιλιόμετρα και 4,5 χιλιόμετρα πλάτος στο στενότερο σημείο μεταξύ της άκρης της Ανατολικής Κριμαίας και της χερσονήσου Ταμάν. Το Κερτς είναι ένα σημαντικό εμπορικό λιμάνι που συνδέεται με σιδηροδρομικές, πορθμειακές και ποτάμιες διαδρομές.
Θάλασσα του Αζόφ: Γεωπολιτικό Hub [κόμβος]
Είναι σημαντικό, ως αποτέλεσμα της ενσωμάτωσης της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία το 2014, η Μόσχα απέκτησε τον πλήρη έλεγχο του στενού του Κερτς που συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με την Αζοφική Θάλασσα. Η διμερής συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που διέπει τη θαλάσσια διαδρομή μέσω των ευθειών του Κερτς καταργήθηκε.
Το στενό αποτελεί επίσης σημείο εισόδου στους μεγάλους ποταμούς της Ρωσίας.
Η Αζοφική Θάλασσα συνδέεται με τον ποταμό Ντον και τον Βόλγα, μέσω του καναλιού Βόλγα Ντον. Με τη σειρά του, ο Βόλγας ρέει στην Κασπία Θάλασσα.
Το στενό του Κερτς είναι στρατηγικό. Το κανάλι Kerch-Yenikalskiy επιτρέπει σε μεγάλα (ωκεάνια) πλοία να διέρχονται από τη Μαύρη Θάλασσα στη Θάλασσα του Αζόφ.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, το στενό του Κερτς συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με το Βόλγα μέσω της θάλασσας του Αζόφ και του καναλιού Βόλγα Ντον που με τη σειρά του συνδέεται με την Αγία Πετρούπολη και τη Βαλτική Θάλασσα. Ο Βόλγας συνδέεται επίσης με τη Μόσχα, μέσω του ποταμού Μόσχας μέσω του καναλιού Βόλγα-Μόσχα.
Σημείωση: Η λεκάνη της Κασπίας Θάλασσας είναι κατά την έννοια «περίκλειστη». Έχει πρόσβαση μόνο στη Μεσόγειο και στον Ατλαντικό Ωκεανό μέσω του Βόλγα . Το ίδιο ισχύει και για την πρόσβασή της στον Ατλαντικό μέσω της Βαλτικής Θάλασσας ή μέσω της Λευκής Θάλασσας, της Θάλασσας του Μπάρεντς και του βορειοανατολικού αρκτικού περάσματος προς τον Ειρηνικό.
Στρατηγικές πλωτές οδοί. Συνοψίζοντας
- Κασπία Θάλασσα - Βόλγας, Κανάλι Βόλγα-Ντον, Ντον, - Θάλασσα του Αζόφ - Μαύρη Θάλασσα, Μεσόγειος
- Μαύρη Θάλασσα - Θάλασσα του Αζόφ - Ντον - Κανάλι Βόλγα Ντον - Βόλγας - Κανάλι Βόλγα - Μόσχα, Ποταμός Μόσχας, Μόσχα
- Μαύρη Θάλασσα - Θάλασσα του Αζόφ - Ντον - Κανάλι Βόλγα Ντον - Βόλγας - Νέβα, Αγία Πετρούπολη, Βαλτική Θάλασσα
- Κασπία Θάλασσα, Βόλγας, Νέβας, Svir, Λίμνη Onega, Κανάλι της Λευκής Θάλασσας, Βόρεια Θάλασσα και Βορειοανατολικό Αρκτική Πέρασμα
Κανάλι Βόλγα-Ντον
Σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας σχετικά με το στενό του Κερτς
Το Δεκέμβριο του 2013, η Μόσχα υπέγραψε διμερή συμφωνία με την κυβέρνηση Γιανουκόβιτς στο Κίεβο σχετικά με την κατασκευή μιας γέφυρας στο στενό του Κερτς, που συνδέει την Ανατολική Κριμαία (η οποία ήταν μέρος της Ουκρανίας) με την περιοχή Κρασνοντάρ της Ρωσίας.
Αυτή η συμφωνία ήταν συνέχεια μιας αρχικής συμφωνίας που υπογράφηκε τον Απρίλιο του 2010 μεταξύ των δύο κυβερνήσεων.
Η συμφωνία Ρωσίας-Ουκρανίας του 2013 σχετικά με την κατασκευή της γέφυρας είχε, για όλους τους σκοπούς, ήδη καταργηθεί πριν από τις 16 Μαρτίου 2014.
Η ένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία ήταν ήδη στα σκαριά πριν από το δημοψήφισμα, ήταν ένα τετελεσμένο γεγονός.
Λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν από το δημοψήφισμα της 16ης Μαρτίου 2014, στο αποκορύφωμα της κρίσης στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ διέταξε την εταιρεία κρατικών οδικών κατασκευών Avtodor ή «Russian Highways» «να δημιουργήσει μια θυγατρική εταιρεία που θα επιβλέπει το κτίριο μιας γέφυρας στο στενό του Κερτς».
Αυτή η γέφυρα είναι προσανατολισμένη σε διαδρομές σιδηροδρομικών μεταφορών που συνδέουν τη Δυτική και την Ανατολική Ευρώπη με τη λεκάνη της Κασπίας Θάλασσας, το Καζακστάν και την Κίνα. Ως εκ τούτου, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του Eurasian Project (σύνδεση με την πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας).