Υποτίθεται ότι η πολιτισμένη Ευρωπαϊκή Ένωση το ελάχιστο που θα μπορούσε να εγγυηθεί είναι το κάθε νοικοκυριό να έχει φως και ζεστασιά / δροσιά όταν τα χρειάζεται.
Από: analyst.gr
Αλίμονο εάν φθάσουμε σε επίπεδα που χαρακτηρίζουν κοινωνίες που βρίσκονται σε εμπόλεμες καταστάσεις ή κοινωνίες που θεωρούνται από την άποψη του βιοτικού επιπέδου σε επίπεδα απόλυτης ένδειας.
Πως να εξηγηθεί στους απλούς πολίτες ότι πρέπει να μειώνουν την κατανάλωση ρεύματος / θέρμανσης διότι οι πολιτικές δράσεις επιβάλλουν νέους τρόπους διαβίωσης.
Πως να εξηγηθεί στα παιδιά ότι ενδέχεται οι ώρες μαθημάτων να περιοριστούν, όπως συζητείται στην Αγγλία, ή πως να εξηγηθούν οι μειωμένες σχολικές δαπάνες ως πρόβλεψη στήριξης του οικογενειακού εισοδήματος .
Τι απάντηση να δώσει ένας Ευρωπαίος πολιτικός στο ερώτημα γιατί συμβαίνουν όλα αυτά που για πολλούς βρίσκονται στην αρχή προεξοφλώντας ότι ο φετινός χειμώνας θα είναι ο χειρότερος από την λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου;
Η εντιμότητα επιβάλει να αναφέρει ότι στα πλαίσια των διεθνών συνθηκών για την απανθρακοποίηση επιλέγει το φυσικό αέριο ως μεταβατικό καύσιμο και ως εκ τούτου αυξήθηκε η ζήτηση και η τιμή του.
Διότι όλα ξεκίνησαν από την συγκεκριμένη πολιτική και από τα μέσα του 2021, δηλαδή αρκετούς μήνες πριν την Ρωσική Εισβολή στην Ουκρανία και τα οικονομικά αντίποινα της Δύσης.
Το εμπάργκο / μποϊκοτάζ κατά του ρωσικού πετρελαίου, η απειλή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου, η διακοπή της τροφοδοσίας μέσω του Nord Stream 1, η απειλούμενη ολική διακοπή της τροφοδοσίας Ρωσικού αερίου, το άγχος κάλυψης των φετινών αναγκών των ευρωπαϊκών κρατών και κυρίως της βιομηχανικά ανεπτυγμένης Γερμανίας με αγορές αερίου σε οποιαδήποτε τιμή καθώς και οι αυξημένες εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, έχουν διαμορφώσει συνθήκες ενεργειακής κρίσης.
Πλέον βρισκόμαστε για πρώτη φορά κατά την τελευταία 80ετια σε κρίση κόστους ζωής.
Ήδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχουν έντονες διαμαρτυρίες για τις αυξήσεις σε τρόφιμα και καύσιμα οι οποίες δεν μειώνονται από την πολιτική αντιμετώπισης των αυξήσεων με επιδοτήσεις και μειώσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης.
Ήδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια για την συρρίκνωση του βιοτικού επιπέδου και κυρίως για την προοπτική περαιτέρω μείωσης του από τις επικείμενες αυξήσεις σε ρεύμα και θέρμανση.
Τα μεσαία εισοδήματα πλήττονται από την αύξηση των τιμών ενώ τα μέτρα κοινωνικής προστασίας μπορούν μόνο εν μέρει και καλύψουν τις αρνητικές τάσεις.
Η έλλειψη ενεργειακών πόρων είναι προ των πυλών και οι πολιτικές μείωσης της κατανάλωσης με την κατάργηση φωτισμού πολιτισμικών μνημείων, δημοσίων κτιρίων και δρόμων δεν θα μετριάσει το πρόβλημα.
Η προοπτική οργανωμένων διακοπών ρεύματος θα προκαλέσει νέους τριγμούς στις εύθραυστες κοινωνικές και πολιτικές ισορροπίες που έχουν ήδη τραυματιστεί κατά την περίοδο των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης λόγω της πανδημίας.
Οι κίνδυνοι αποσταθεροποίησης είναι αυξημένοι διότι η κρίση κόστους ζωής σε μορφή μάλιστα αντιπαραβολής με εμπόλεμες περιόδους θα οδηγήσει σε πρωτόγνωρες καταστάσεις δύσκολα διαχειρίσιμες ειδικά για κράτη με οριακές δημοσιονομικές αντοχές.
Επειδή οι παγκόσμιες ενεργειακές τιμές θα κλιμακωθούν ενισχύοντας τον πληθωρισμό και τα επίπεδα αβεβαιότητας ως πιθανότερο αποτέλεσμα θα είναι η περιστολή εκ των πραγμάτων της ζήτησης και η φτωχοποίηση περισσότερων κοινωνικών ομάδων.
Η ενεργειακή κρίση εκτόξευσε τις τιμές στα καύσιμα και στο ρεύμα και όλες οι δημόσιες συζητήσεις περιστρέφονται γύρω από την αύξηση του κόστους των μετακινήσεων και κυρίως της αποπληρωμής των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου, όμως πλέον η βεντάλια των ανατιμήσεων περνά και σε προϊόντα και αγαθά ευρείας κατανάλωσης.
Για παράδειγμα στην χώρα μας η τιμή της φρατζόλας από τα 60 λεπτά που καταγράφονταν σε λαϊκές περιοχές της Αθήνας και του Πειραιά, διότι σε άλλες ήταν σαφώς υψηλότερη, σήμερα έφθασε το 1 ευρώ αφού είχε προηγηθεί η αύξηση της στα 80 λεπτά στις αρχές της Άνοιξης.
Παρόμοιες ανατιμήσεις σε αγαθά καθημερινής και παραδοσιακής κατανάλωσης σε άλλες χώρες έχουν οδηγήσει κατά το παρελθόν σε αντιδράσεις τέτοιας μορφής που καταληκτικά οδήγησαν σε αλλαγές κυβερνήσεων.
Αυτός είναι ο λόγος που η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε επιταγή ακρίβειας – food Pass, για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και τους χαμηλοσυνταξιούχους θέλοντας σαφέστατα να περιορίσει τον δείκτη ακρίβειας που προεξοφλείται ότι θα είναι ιδιαίτερα υψηλός κατά τους προσέχεις χειμωνιάτικους μήνες.
Η τιμολόγηση της ακρίβειας στο εφάπαξ ποσό των 250 € ανά κοινωνικά ευάλωτο άτομο δεν λύνει το πρόβλημα απλά σηματοδοτεί μια προσέγγιση και κυρίως την αναγνώριση του προβλήματος.
Οι γεωπολιτικοί παράγοντες που τροφοδοτούν κρίσεις στο κόστος ζωής γίνονται αποδεκτοί με έντονη δυσαρέσκεια μέχρι του σημείου που θίγουν προϊόντα παραδοσιακής διατροφής για τα μεσαία και λιγότερο οικονομικά στρώματα μιας κοινωνίας.
Από την στιγμή που αυτά θιγούν, οι εξελίξεις που δρομολογούνται είναι πάντα βίαιες και πολιτικά δραματικές για τους μέχρι τότε διαχειριστές της καθημερινότητας.
Οι επιδοματικές προσεγγίσεις στην βάση του δημοσιονομικού χώρου που τους τελευταίους μήνες διαμορφώνει ο πληθωρισμός δεν αποτελούν παρά το ελάχιστο και ίσως από τα λίγα μέσα αντιμετώπισης που ο τομέας της προσφοράς διαμορφώνει.
Ο απλός πολίτης στις δύσκολες ώρες που θα βιώσει δεν θα αναλύσει την πραγματικότητα του με πανεπιστημιακούς οικονομικούς όρους και θεωρίες αλλά θα στραφεί κατά αυτού που πιστεύει ότι δεν κάλυψε επαρκώς τα συμφέροντα του.
Θα στραφεί κατά της εκτελεστικής εξουσίας ανεξάρτητα εάν αυτή έχει ή δεν έχει συμμετοχή στο δράμα του.
Στην Αίγυπτο για παράδειγμα η επιδότηση της τιμής του ψωμιού γίνεται δια μέσω του προϋπολογισμού εδώ και δεκαετίες με στόχο την αποτροπή κοινωνικών αναταραχών ενώ στις διατροφικές επιδοτήσεις πρέπει να προσθέσουμε προϊόντα όπως το ρύζι, η ζάχαρη και τα ζυμαρικά, ενώ τελευταία έχουν προστεθεί και τρικ όπως η χρησιμοποίηση πίτουρου για την παρασκευή ψωμιού σε μεγαλύτερες ποσότητες, πλην όμως ποιοτικά κατώτερες.
Όλα αυτά όμως όταν η κατάσταση ξεφεύγει κάθε άλλο πάρα αποτρεπτικά λειτουργούν ενώ η αγριότητα των κοινωνικών αναταραχών κατά τακτά χρονικά διαστήματα κατά των κυβερνήσεων είναι παροιμιώδη και πρέπει να γίνεται μάθημα για κάθε κυβέρνηση που πιστεύει ότι οι επιδοτήσεις σε βάθος χρόνου έχουν χρησιμότητα εφαρμογής.
Οι επιδοτήσεις απλά αγοράζουν χρόνο, χωρίς όμως να μπορούν να σταματήσουν την διαμόρφωση μιας έρπουσας δυσαρέσκειας που σταδιακά διογκώνεται και τελικά εκρήγνυται όταν τα όρια ξεπερνιούνται.
ΛΕΚΚΑΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ