Από: capital.gr / Του Γιώργου Λαμπίρη
Πηγές κοντά σε μία από τις μεγαλύτερες γαλακτοβιομηχανίες της Ελλάδας αναφέρουν ότι η αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων καταγράφει αυτή τη στιγμή μείωση πωλήσεων στο σύνολο των προϊόντων που διαθέτει από 7% έως και 15% σε όγκο πωλήσεων. Την μεγαλύτερη πτώση εμφανίζει το φρέσκο γάλα με μείωση πωλήσεων που αγγίζει το 15% σε όγκο, γεγονός που οφείλεται στη μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών.
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, μαζί με τα αυγά, το ψωμί, τα ψάρια, τον καφέ, τα γλυκά και τα παγωτά, τους χυμούς φρούτων και τα αναψυκτικά αποτελούν μέρος της κατηγορίας προϊόντων διατροφής με διψήφια αύξηση στον δείκτη τιμών καταναλωτή κατά 12,6% τον Ιούνιο του 2022.
Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι θα έρθει νέος γύρος συγκέντρωσης στην αγορά, λόγω των υφιστάμενων πιέσεων, με τους μικρότερους παίκτες στον τομέα της γαλακτοβιομηχανίας να πιέζονται περισσότερο, όπως συμβαίνει κατά κύριο λόγο σε περιόδους κρίσεων. Δεν αποτελεί πλέον μυστικό, το γεγονός ότι αρκετές βιομηχανίες από τον ευρύτερο κλάδο των τροφίμων και ποτών, θα εμφανίσουν φέτος "κόκκινους" ισολογισμούς σε επίπεδο κερδοφορίας. Στην πρόσφατη έρευνα του Ινσιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών με το 56% των επιχειρήσεων να εκτιμά ότι θα έχει χειρότερο οικονομικό αποτέλεσμα το 2022 και 1 στις 4 από αυτές να αναμένουν ότι θα παρουσιάσουν ζημίες.
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το νωπό γάλα αποτελεί το βασικότερο προϊόν δαπάνης για τα ελληνικά νοικοκυριά, όπου με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για το 2020 αντικατοπτρίζει το 53,4% της μέσης μηνιαίας δαπάνης για γαλακτοκομικά προϊόντα. Η δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία σε κατανάλωση είναι αυτή του γιαουρτιού με 15,4% σε πανελλαδική βάση. Επίσης, το νωπό γάλα με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά κατέχει μερίδιο στην κατανάλωση 20,8% και τα λοιπά γαλακτοκομικά προϊόντα όπως σοκολατούχο γάλα, κρέμα γάλακτος, ρυζόγαλο, καταλαμβάνουν ποσοστό 4,1%.
Το κόστος της φέτας και η μείωση της κατανάλωσης
Σε ό,τι αφορά τη φέτα, η τιμή της οποίας φτάνει και υπερβαίνει σήμερα τα 10,5 ευρώ ανά κιλό σε τιμή λιανικής στον πάγκο των τυριών, η μείωση της κατανάλωσης ανέρχεται στα επίπεδα του 10%-12% στα ελληνικά σούπερ μάρκετ. Σημαντικό παράγοντα αύξησης της τιμής εκτός από το ενεργειακό κόστος και τις μεταφορές, διαδραματίζουν στην περίπτωση της φέτας και οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για ζωοτροφές. Το αποτέλεσμα στην περίπτωση αυτή λόγω της αύξησης στις τιμές των ζωοτροφών είναι να υπάρχουν κτηνοτρόφοι που αδυνατούν να ταΐσουν τα κοπάδια τους με αποτέλεσμα ένας μεγάλος αριθμός ζώων να οδηγείται σε σφαγή με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του ζωϊκού κεφαλαίου. Ταυτόχρονα όμως το κόστος παραγωγής του γάλακτος έχει οδηγήσει και σε αρκετές των περιπτώσεων σε υποσιτισμό των ζώων, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται η ποιότητα του παραγόμενου γάλακτος σε λίπος και πρωτεΐνη, που αποτελούν βασικά στοιχεία για την παραγωγή της φέτας. Το γεγονός αυτό οδηγεί κατ’ επέκταση και σε μείωση των διαθέσιμων ποσοτήτων φέτας αλλά και στην περαιτέρω αύξηση των τιμών πώλησης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΛΓΟ Δήμητρα που αφορούν στην εισκόμιση πρόβειου γάλακτος στην Ελλάδα, η μέση τιμή πώλησης του συγκεκριμένου γάλακτος που αποτελεί βασική πρώτη ύλη για τη φέτα, τον Απρίλιο του 2021 ήταν στα 0,90 ευρώ το κιλό, για να φτάσει τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς στο 1,14 ευρώ το κιλό και τον Απρίλιο του 2022 στο 1,19 ευρώ ανά κιλό, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία. Σε ό,τι αφορά το γίδινο γάλα που επίσης χρησιμοποιείται για την Παρασκευή φέτας, η μέση τιμή του ανά κιλό ήταν τον Απρίλιο του 2022 0,74 ευρώ από 0,58 ευρώ που ήταν τον Απρίλιο του 2021.
Μηνιαία επιβάρυνση 24 ευρώ για ένα νοικοκυριό μόνο από τη φέτα
Για να αντιληφθούμε την αύξηση του κόστους στη φέτα, εάν θεωρήσουμε ότι ένα σπίτι καταναλώνει περί τα 2 κιλά φέτας την εβδομάδα, και η αύξηση τιμής ανέρχεται σε περίπου 3 ευρώ ανά κιλό σε σύγκριση με πέρυσι, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το μηνιαίο κόστος που επιβαρύνεται επιπλέον ένας οικογενειακός προϋπολογισμός μόνο από το συγκεκριμένο προϊόν είναι 24 ευρώ.
Μικρότερες συσκευασίες στην ίδια τιμή
Ήδη υπάρχουν γαλακτοβιομηχανίες που προκειμένου να αντιμετωπίσουν την αύξηση κόστους, έχουν καταφύγει στη μείωση της συσκευασίας φέτας, πουλώντας ωστόσο στην ίδια τιμή με πριν. Αυτός είναι ένας τρόπος να μην "φανούν" στον καταναλωτή οι αυξήσεις, σε μία κίνηση διατήρησης των τιμών στα ίδια επίπεδα, με μικρότερη ωστόσο ποσότητα προσφερόμενου προϊόντος. Είναι χαρακτηριστικό για παράδειγμα το γεγονός, ότι μία από τις μεγάλες βιομηχανίες γάλακτος τροποποίησε ήδη τη συσκευασία των 1.000 γραμμαρίων στη φέτα, σε συσκευασία των 800 γραμμαρίων, αντισταθμίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την αύξηση του κόστους. Αντίστοιχη κίνηση έγινε και στο στραγγιστό γιαούρτι από την ίδια εταιρεία.