Του Στέλιου Φενέκου, υποναυάρχου ε.α.
Τότε είχαμε καταλήξει στα εξής συμπεράσματα:
1. Ότι θα μπορούσε να προταθεί από τους Ευρωπαίους ένα σχέδιο στο πρότυπο του σχεδίου/διακήρυξης Σουμάν για τον άνθρακα και χάλυβα. Η Διακήρυξη Σουμάν, παρουσιάστηκε από τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν στις 9 Μαΐου 1950, ο οποίος πρότεινε τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, τα μέλη της οποίας θα διαχειρίζονταν από κοινού την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα.
Η ΕΚΑΧ, της οποίας ιδρυτικά μέλη ήταν η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο (παρά τις πληγές του Β’ΠΠ με εκατομμύρια θύματα και εισβολή, κατοχή και καταστροφή ολόκληρων χωρών), ήταν ο πρώτος από μια σειρά υπερεθνικών ευρωπαϊκών θεσμών που τελικά μετεξελίχθηκαν στη σημερινή "Ευρωπαϊκή Ένωση".
2. Όμως για να υπάρξει ένα τέτοιο σχέδιο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, για τα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου, θα έπρεπε να υπάρξει μία διευθέτηση για τις ζώνες κυριαρχικών δικαιωμάτων, κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο και αν όχι επίλυση του Κυπριακού, οπωσδήποτε αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία.
3. Εάν δεν ικανοποιηθούν αυτές οι δύο προϋποθέσεις, κανένα σχέδιο κυβερνητικό είτε επιχειρηματικό θα μπορούσε να επιβιώσει (όπως αποδείχθηκε και στην περίπτωση ανάλογης συμφωνίας που έγινε μεταξύ Μάλτας και Ιταλίας το 2013 και δεν επιβίωσε, με την Ιταλία να ακυρώνει μετά λίγα χρόνια την συμφωνία αυτή).
4. Και όσον αφορά την πρώτη προϋπόθεση της οριοθέτησης των ζωνών κυριαρχικών δικαιωμάτων, καταλήξαμε ότι η προσφυγή στο ΔΔ της Χάγης από την Ελλάδα την Κύπρο και την Αίγυπτο μαζί θα έδινε μία διέξοδο αφού θα αναγκαζόταν η Τουρκία να συμμετάσχει στην διευθέτηση είτε με παρουσία είτε μέσω υπομνημάτων. Αλλιώς θα κινδύνευε να υπάρξουν αποφάσεις από το ΔΔ της Χάγης που δεν θα την ευνοούσαν και θα την ωθούσαν να συνεχίσει τις παράνομες διεκδικήσεις της υπό την αμφισβήτηση όμως των αποφάσεων ενός διεθνούς δικαιοδοτικού οργάνου.
5. Η συμμετοχή με υπόμνημα εκτιμήθηκε ότι θα ήταν η πλέον πρόσφορη για την Τουρκία, δεδομένου ότι έτσι δεν θα ήταν αναγκασμένη να αναγνωρίσει έμμεσα την Κυπριακή Δημοκρατία έμπροσθεν του ΔΔΧ.
Βέβαια πάντα θα υπάρχει η περίπτωση να συνεχίσει να αμφισβητεί τις απόφασης του ΔΔΧ αλλά δεν θα έχει έτσι καμία διεθνή άμεση υποστήριξη, ενώ αντιθέτως η Ελληνο-Κυπριακή πλευρά θα είχαν πολλά περισσότερα ερείσματα διεθνούς νομιμότητας και υποστήριξης.
6. Όσον αφορά το Αιγαίο οι σύνεδροι τότε στην εκδήλωση της «κοινωνίας αξιών» στο Κάραβελ είχαν καταλήξει ότι δεν υπάρχει καμία δυνατότητα συνεργασίας με την Τουρκία για εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών του πόρων, δεδομένου ότι 67 και πλέον συμφωνίες για οικονομική/τουριστική/πολιτισμική/εμπορική συνεργασία δεν εφαρμόσθηκαν λόγω της επιθετικής συμπεριφορά της Τουρκίας, της απειλής πολέμου, των παραβιάσεων και παραβάσεων σε όλο το Αιγαίο και των παράνομων διεκδικήσεων της για τα νησιά. Επίσης ότι η οιαδήποτε ελπίδα για προσφυγή στην Χάγη για το Αιγαίο είναι άνευ αντικειμένου και απλή πολιτική πομφόλυγα, αφού η Τουρκία θέτει ζητήματα κυριαρχίας νήσων και άρνησης του δικαιώματός μας να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα (θέματα που θα ήταν βλακώδες από την πλευρά μας να αποδεχθούμε να τα θέσουμε υπό αμφισβήτηση στο ΔΔΧ).
7. Η οιαδήποτε μη κυβερνητική προσπάθεια εκμετάλλευσης των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων θα μπορούσε να υλοποιηθεί μόνο σε κοιτάσματα που βρίσκονται στα όρια των ζωνών κυριαρχικών δικαιωμάτων με βάση την μέση γραμμή, αφού στις περιοχές αυτές ούτως ή άλλως η UNCLOS προβλέπει να υπάρχει διαπραγμάτευση και συνεργασία για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος (αφού εκτείνεται και στις δύο πλευρές).
8. Επίσης σημαντικός θα ήταν και ο ρόλος της ΕΕ για να καλύψει τις ανάγκες ενεργειακής τροφοδοσίας, σε περίπτωση που θα είχε την ανάγκη να βασισθεί στα κοιτάσματα αυτά και στους αγωγούς από την Τουρκία, σε περίπτωση που οι αγωγοί από την Ρωσία ακυρωνόντουσαν (Nord Stream 2) είτε σταματούσαν για οιονδήποτε λόγο της παροχή στις χώρες της ΕΕ (όπως δηλαδή υπάρχει ο κίνδυνος να συμβεί σήμερα).
ΤΙ ΣΥΖΗΤΑΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΣΗΜΕΡΑ; ΤΙ ΚΑΝΕΙ Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
Σήμερα όπως άκομψα (επιεικής έκφραση) αποκαλύφθηκε από τους Τούρκους (Ακάρ), έχουν ξεκινήσει συζητήσεις με την Τουρκία για συνεκμετάλλευση άκουσον – άκουσον του Αιγαίου, βιαστικά και επιπόλαια.
Βέβαια ο υπουργός Άμυνας κ. Παναγιωτόπουλος δήλωσε ότι δεν έγινε καμία συζήτηση με τον Ακάρ, ούτε για δήθεν συνεκμετάλλευση του Αιγαίου ούτε για τα ενεργειακά και ότι η μόνη συζήτηση που έγινε, στο περιθώριο της έκτακτης Συνόδου των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, αφορούσε τον τουρισμό και την οικονομία.
Όμως ακόμη κι έτσι η συζήτηση έγινε σε εσφαλμένο χρόνο και πλαίσιο, χωρίς προετοιμασία, χωρίς εξαντλητικές αναλύσεις, εκτιμήσεις αξιολογήσεις κάθε περίπτωσης, χωρίς πολιτική συναίνεση, χωρίς διαφάνεια, χωρίς προϋποθέσεις.
Είναι επίσης γεγονός ότι μας παραξένεψε η βιασύνη και η κρυψίνοια του πρωθυπουργού να συναντηθεί με τον Ερντογάν έξαφνα και χωρίς προετοιμασία, μόνο οι δύο τους –μάθαμε όμως -πάλι από τους Τούρκους- ότι συζητήθηκαν όλα τα θέματα, ενώ από Ελληνική πλευρά δηλώθηκε ότι συμφωνήθηκε μεταξύ των δύο ηγετών ότι πρέπει να γίνει προσπάθεια για να πέσουν οι τόνοι. Εξ ου και δόθηκε έμφαση στα θέματα της θετικής ατζέντας και της οικονομικής συνεργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο τέθηκε και το ζήτημα της ενέργειας, χωρίς να επεκταθούν σε περισσότερες λεπτομέρειες.
Και όλα αυτά χωρίς ουσιαστική αντιπολίτευση φυσικά και κριτική προσέγγιση, αφού η θεσμική αντιπολίτευση και τα λοιπά κόμματα του κοινοβουλίου αγρόν ηγόραζαν για αυτά τα κρισιμότατα ζητήματα. Προτιμούν να κρύβουν το κεφάλι για να μην αναλάβουν την ευθύνη να τοποθετηθούν έγκαιρα και απλά κατόπιν εορτής ανεύθυνα να επικρίνουν και να αντιδρούν μονίμως αρνητικά και χωρίς πρόταση.
Η «ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΞΙΩΝ»
Η «κοινωνία αξιών» όμως έχει ήδη προετοιμασθεί εδώ και πού καιρό αφού έχουμε εξετάσει εξαντλητικά το ζήτημα των συνεργασιών, έχουμε εκφρασθεί και δημόσια σε αυτό με άρθρα και συνεντεύξεις. Και έχουμε καθορίσει όχι μόνο το πλαίσιο (πολιτικό, νομικό, οικονομικό) αλλά και τις προϋποθέσεις ώστε να διαφυλαχθούν τα εθνικά συμφέροντα.