Από: analyst.gr - Βασίλης Βιλιάρδος
Ανάλυση
Είναι φανερό πως τα προβλήματα των Ελλήνων αυξάνονται – ενώ υπάρχουν λύσεις, τις οποίες όμως δεν έχει εφαρμόσει καμία από τις κυβερνήσεις των μνημονίων έως σήμερα. Αντίθετα, υιοθετούνται μέτρα που τα επιδεινώνουν, όπως στο πρόσφατο παράδειγμα των 44 δις € με δανεικά που σπαταλήθηκαν – όχι για την αντιμετώπιση της πανδημίας, όπως προπαγανδιστικά λέγεται, αλλά για τα λανθασμένα lockdowns που επιβλήθηκαν. Λανθασμένα, αφού δεν μείωσαν ούτε τα κρούσματα, ούτε τους θανάτους – με κριτήριο χώρες που δεν το έκαναν, όπως η Ελβετία, η Σουηδία, διάφορες Πολιτείες των Η.Π.Α. κλπ.
Τα εντελώς αχρείαστα αυτά lockdowns, αύξησαν τα ελλείμματα του προϋπολογισμού μας πάνω από 30 δις €, οπότε το δημόσιο χρέος μας στα 390 δις € – ενώ προκάλεσαν μεγάλα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μας, αυξάνοντας το εξωτερικό μας χρέος πάνω από τα 540 δις €. Ως εκ τούτου, το κράτος δεν έχει σήμερα τα απαιτούμενα χρήματα να στηρίξει τους Πολίτες, για κάτι που δεν έχουν οι ίδιοι ευθύνη – για τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία που θα είναι ασφαλώς πολύ επώδυνες.
Σαν να μην έφτανε όμως αυτό, η κυβέρνηση συνεχίζει να λαμβάνει λανθασμένα μέτρα – επιμένοντας σε μία σοβιετική επιδοματική πολιτική που θα οδηγήσει τη χώρα σε ένα νέο μνημόνιο. Εκτός αυτού, όλες οι προβλέψεις της είναι δυστυχώς καταστροφικές – όπως στο παράδειγμα του πληθωρισμού. Θυμίζουμε πως τον θεωρούσε παροδικό, αναμένοντας να διαμορφωθεί στο 0,6% το 2021 και στο 0,8% το 2022 – όταν μόνο τον Ιανουάριο, πριν από τον πόλεμο, είχε εκτοξευθεί στο 6,2% (στα βασικό μισθό πάνω από 14%, σύμφωνα με μελέτη της ΓΣΒΕΕ).
Εμείς πάντως το είχαμε προβλέψει έγκαιρα, αλλά δυστυχώς στην Ελλάδα ποινικοποιείται η αντίθετη άποψη – ενώ είχαμε αναφέρει καθαρά πως θα επιδεινωθεί μόνο αν ξεκινήσει το σπιράλ «μισθών τιμών» (ανάλυση), εάν δεν εφαρμοσθεί έγκαιρα η σωστή λύση που αναφέρουμε παρακάτω. Σήμερα πάντως ο μεγάλος κίνδυνος είναι ο στασιμοπληθωρισμός – ο χαμηλός ρυθμός ανάπτυξης δηλαδή, με μεγάλο πληθωρισμό.
Το ενεργειακό λάθος
Το μακράν μεγαλύτερο λάθος βέβαια της κυβέρνησης αφορά τον τομέα της ενέργειας, με την κατακόρυφη άνοδο της εξάρτησης μας από τις εισαγωγές και με την αύξηση των τιμών της – κάτι που οφείλεται μεν κατά 50% στις διεθνείς συνθήκες, αλλά το υπόλοιπο 50% είναι καθαρά ευθύνη της κυβέρνησης. Η ευθύνη της αφορά τα εξής:
(α) το πάρτι αισχροκέρδειας στο χρηματιστήριο ενέργειας που ίδρυσε ο κ. Χατζηδάκης, εφαρμόζοντας το target model του (ανάλυση) και
(β) τη βίαιη απολιγνιτοποίηση, με το κλείσιμο των λιγνιτικών μας μονάδων, παρά το ότι διαθέτουμε λιγνίτη αξίας 300 δις €.
Εν προκειμένω, ο λιγνίτης είναι μία από τις λύσεις που έχει στη διάθεση της η κυβέρνηση και δεν τη χρησιμοποιεί, αφού η συμμετοχή του λιγνίτη στο μίγμα ενέργειας ήταν 10% το 2021, από 11% το 2020 και 55% στο παρελθόν – επιλέγοντας άκριτα τις ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά που αφενός μεν εισάγουμε εις βάρος του εμπορικού μας ισοζυγίου, αφετέρου δεν είναι ανώδυνα για το περιβάλλον και δεν πρόκειται ποτέ να καλύψουν τις ενεργειακές μας ανάγκες.
Λιγνιτικό εργοστάσιο στα ΗΑΕ
Η σημασία και οι δυνατότητες του λιγνίτη, φαίνονται καθαρά από τις ενέργειες των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων – μίας χώρας που έχει τεράστια κοιτάσματα υδρογονανθράκων, παράγοντας ηλεκτρική ενέργεια κατά 59% από φυσικό αέριο, 40% από πετρέλαιο και 1% από υδροηλεκτρικά. Εν τούτοις σήμερα, σε συνεργασία με μία κοινοπραξία κινεζικών και μεσανατολικών συμφερόντων, κατασκευάζουν μία μονάδα παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη, ισχύος 2,4 GW (εικόνα, πηγή) – με μία νέα τεχνολογία για καύση σε υψηλότερη θερμοκρασία και με δυνατότητα διακράτησης διοξειδίου του άνθρακα, για να μην επιβαρύνει την ατμόσφαιρα και να μην κοστίζει δικαιώματα ρύπων.
Η μονάδα αυτή θα κοστίσει 3,4 δις $ και θα τροφοδοτεί με ηλεκτρισμό 250.000 νοικοκυριά – ενώ, επειδή η χώρα δεν έχει λιγνίτη, θα τον εισάγει μέσω της γαλλικής EDF. Παρ’ όλα αυτά, θα παρέχει ηλεκτρική ενέργεια με 0,05 $ την KWH – γεγονός που σημαίνει πως η Ελλάδα θα παρήγαγε ενέργεια ακόμη πιο φθηνά, αφού έχει λιγνίτη. Έτσι δεν θα πετούσαμε από το παράθυρο 300 δις € και θα μπορούσαμε να μειώσουμε ανάλογα το χρέος μας – ενώ μία ακόμη γενικότερη λύση για τη χώρα μας είναι η εκμετάλλευση των ενεργειακών μας αποθεμάτων στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, τα οποία έχουν τεράστια αξία (ανάλυση).
Σε κάθε περίπτωση, είναι προπαγάνδα αυτά που λέγονται για τις φθηνές τιμές του ηλεκτρισμού από ΑΠΕ – αφού στην ουσία δεν είναι καθόλου φθηνή η παραγωγή αλλά η τιμή επιδοτείται, ενώ δεν έχει υπολογισθεί ακόμη το κόστος ανακύκλωσης. Πρόκειται στην ουσία για μία πράσινη απάτη – ενώ εμείς είχαμε προειδοποιήσει ήδη για την τεράστια ενεργειακή απειλή που υπήρχε πριν τον πόλεμο (ανάλυση).
Το τέρας του πληθωρισμού
Συνεχίζοντας, είναι προφανές πως εάν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, η κρίση θα επιδεινωθεί σε μεγάλο βαθμό – ενώ ασφαλώς δεν ωφελούν τα επιδόματα της ντροπής. Για παράδειγμα, σύμφωνα με το γραφείο προϋπολογισμού του κράτους, ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός το 2022 στο δυσμενές σενάριο θα διαμορφωθεί στο 11% – γεγονός που σημαίνει ανάλογη μείωση της αγοραστικής αξίας των εισοδημάτων που θα έχει συνέπειες στην κατανάλωση, στο ΑΕΠ, στις επενδύσεις, στα κόκκινα χρέη, στις τράπεζες κλπ.
Μεταξύ άλλων, από τις τραπεζικές καταθέσεις ύψους περί τα 170 δις €, θα χάνονται κάθε χρόνο σχεδόν 19 δις € πληθωριστικά – κάτι που ισοδυναμεί με μία ανάλογη δήμευση. Ποιος θα επιβαρυνθεί με αυτές τις απώλειες; Προφανώς κυρίως η μεσαία τάξη που η κυβέρνηση της υπόσχεται μειώσεις φόρων – όταν την ίδια στιγμή έχει αυξήσει τα χρέη κατά 44 δις € μέσα σε δύο μόλις χρόνια.
Ποιος θα πληρώσει αυτά τα χρέη που είναι πολύ περισσότερα από τις φορολογικές ελαφρύνσεις; Η μεσαία τάξη ξανά, σημειώνοντας πως ο πληθωρισμός είναι μία κρυφή και ύπουλη οριζόντια μορφή φορολόγησης – γεγονός που σημαίνει πως εάν διαμορφωθεί στο 11%, θα φορολογηθούν όλοι με αυτόν το συντελεστή.
Η λύση πάντως εδώ, επίσης για την καταπολέμηση της ακρίβειας, δεν είναι τα επιδόματα της ντροπής – αλλά η αναλογική με την άνοδο των τιμών μείωση του ΦΠΑ, όπου σήμερα αισχροκερδεί το δημόσιο αφού υπολογίζεται στις αυξημένες τιμές, έτσι ώστε να μην υπάρχει δημοσιονομικό κόστος που θα απαιτούσε δανεικά, στα εξής:
(α) στα βασικά τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης
(β) στα καύσιμα και
(γ) στα αγροτικά εφόδια (λιπάσματα, ζωοτροφές κλπ.),
Ειδικά όσον αφορά τον πρωτογενή μας τομέα που, παρά τα μεγάλα λόγια της κυβέρνησης, ήταν ο μοναδικός με μεγάλη πτώση των επενδύσεων κατά -14% το 2021, κινδυνεύουμε από μία επισιτιστική κρίση – οπότε θα έπρεπε άμεσα να απαγορευθούν οι εξαγωγές προϊόντων που προβλέπεται ότι θα έχουμε ελλείψεις (όπως η Βουλγαρία στο καλαμπόκι που θα μας προκαλέσει μεγάλα προβλήματα, αφού το χρησιμοποιούμε για ζωοτροφές).
Για να συνειδητοποιήσουμε εδώ την καταστροφή που έχουν προκαλέσει και συνεχίζουν να προκαλούν οι κυβερνήσεις μας στην Ελλάδα, αρκεί να γνωρίζουμε πως στο παρελθόν η Ελλάδα δεν είχε μόνο επάρκεια λιπασμάτων, αλλά εξήγαγε ακόμη και στην Κίνα – ενώ σήμερα εξαρτάται σχεδόν απόλυτα από εισαγωγές που αυξάνουν το εμπορικό μας έλλειμμα. Δεν ήταν ανεύθυνο λοιπόν να διατεθούν μόλις 183 εκ. € στον πρωτογενή μας τομέα, από τα 44 δις € που σπαταλήθηκαν στα αχρείαστα lockdowns;
Δεν θα μπορούσε επί πλέον να διατεθεί ένα ποσόν στην αμυντική μας βιομηχανία, στην κλειστή ΕΒΖ που εισάγουμε ζάχαρη ενώ σαπίζουν τα επιδοτούμενα ζαχαρότευτλα στα χωράφια, στη ΛΑΡΚΟ με το εξαιρετικά πολύτιμο νικέλιο (ανάλυση), σε επενδύσεις στις λιγνιτικές μας μονάδες για να μην πληρώνουμε πανάκριβα στο ρεύμα κοκ.; Έτσι δεν θα ευημερούσαν οι Έλληνες, αντί να εξαρτάται η επιβίωση τους από επιδόματα με δανεικά που θα επιστρέψουν πανάκριβα μέσω των φόρων, του ξεπουλήματος των δημοσίων επιχειρήσεων κλπ.;
Όσον αφορά τώρα τους μισθούς, η λύση δεν είναι ασφαλώς η άνοδος τους, οπότε η πυροδότηση του σπιράλ «μισθών τιμών» – πόσο μάλλον όταν η ανταγωνιστικότητα των εργαζομένων μας (=κόστος εργασίας ανά μονάδα παραγομένου προϊόντος) είναι μακράν η χειρότερη στην Ευρώπη, λόγω της μη διεξαγωγής επενδύσεων (γράφημα).
Η λύση είναι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ανάλογα με τον πληθωρισμό, έτσι ώστε να μη μειωθούν τα πραγματικά εισοδήματα των εργαζομένων – καθώς επίσης να μην επιβαρυνθούν οι επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα να χρεοκοπήσουν, να αυξηθεί η ανεργία, να επανέλθει η ύφεση κοκ. Εκτός αυτού, εάν δεν μειωθούν οι πραγματικοί μισθοί των εργαζομένων, δεν θα υπάρξει πτώση της κατανάλωσης, του ΑΕΠ κοκ.
Το πρόβλημα των ενοικίων
Περαιτέρω, υπάρχει ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα στη χώρα μας, στο οποίο δεν αναφέρεται καν η κυβέρνηση: το πρόβλημα των υψηλών ενοικίων που μειώνουν επίσης τους πραγματικούς μισθούς, το διαθέσιμο εισόδημα δηλαδή των εργαζομένων. Ειδικότερα τα εξής:
Σύμφωνα με την ομοσπονδία δανειοληπτών, διαμερίσματα από 40 έως 60 τ.μ. κατασκευής πριν το 1980, σε μικροαστικές περιοχές των Αθηνών ή της Θεσσαλονίκης, ενοικιάζονται σήμερα από 350 έως 500 € – ενώ στα νεότερα, καθώς επίσης από 50 έως 90 τ.μ. διαμορφώνονται από 600 έως 800 €. Την ίδια στιγμή, μία μέση τετραμελής οικογένεια καλείται να επιβιώσει με 800 έως 1.400 € εισόδημα – όταν έχει τα παρακάτω έξοδα μηνιαία:
(α) Ενεργειακό κόστος από 300 έως 500 €,
(β) Έξοδα διατροφής λόγω της ακρίβειας από 400 € έως 700 €,
(γ) Καύσιμα αυτοκινήτου 150 έως 250 € και
(δ) Κοινόχρηστα με νερό από 100 έως 150 €.
Επομένως, εάν στα έξοδα αυτά προστεθεί το κόστος του ενοικίου, οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί είναι μη βιώσιμοι – χωρίς να υπολογίσει κανείς έξοδα ένδυσης, ιατρικά, φροντιστήρια παιδιών, πληρωμές δόσεων κοκ. Ως εκ τούτου, μετά το κύμα των πλειστηριασμών ως επακόλουθο κυρίως των μνημονίων και του πτωχευτικού νόμου έκτρωμα της σημερινής κυβέρνησης (ανάλυση) θα ακολουθήσει ένα κύμα εξώσεων – λόγω αδυναμίας πληρωμής των υπέρογκων για την εποχή ενοικίων.
Η άνοδος των ενοικίων βέβαια στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Γερμανία που είναι το αποτέλεσμα της αύξησης της ποσότητας χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες, προήλθε από τις εξής αιτίες:
(α) Από την ανυπαρξία οικοδομικής δραστηριότητας στα χρόνια των μνημονίων, οπότε δεν δημιουργήθηκε απόθεμα κατοικιών,
(β) Από την κατάσχεση κατοικιών που παραμένουν κλειστές και δεν διατίθενται για ενοικίαση, καθώς επίσης
(γ) Λόγω του Airbnb, όπου περί τις 50.000 κατοικίες έχουν αποσυρθεί από την αγορά προς ενοικίαση.
Η λύση εδώ, εκτός από την επανέναρξη της οικοδόμησης εργατικών κατοικιών από δημόσιο φορέα, αντί να σπαταληθούν τα 44 δις €, θα ήταν η τοποθέτηση ενός πλαφόν στα ενοίκια, όπως συμβαίνει στο Βερολίνο – όπου αποφασίσθηκε, μεταξύ άλλων, οι τιμές των ενοικίων να μην υπερβαίνουν σε ετήσια αύξηση το μέσο πληθωρισμό στη Γερμανία.
Κάτι ανάλογο συνέβη και σε άλλες πόλεις της χώρας – ενώ θεσπίσθηκε μία νομοθετική διάταξη, σύμφωνα με την οποία ένα διαμέρισμα να μην μπορεί να ενοικιάζεται πάνω από 10% ακριβότερα, από τη μέση τιμή των ενοικίων στην ίδια περιοχή. Δεν είναι σωστό βέβαια να επεμβαίνει το κράτος στην ελεύθερη οικονομία, αλλά όταν το ίδιο έχει προκαλέσει το πρόβλημα επεμβαίνοντας με τη νομισματική πολιτική, με τα μνημόνια κλπ., δεν υπάρχει άλλη λύση.
Εάν δεν ληφθούν πάντως άμεσα τέτοια μέτρα στην Ελλάδα, θα προκληθούν κοινωνικά αδιέξοδα και εξεγέρσεις – όσο υπομονή και αν έχουν επιδείξει οι Έλληνες τα τελευταία χρόνια, επικρινόμενοι επί πλέον πως έχουν συνηθίσει να κρατούν σκυφτό το κεφάλι.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, η ευημερία μίας πλούσιας από πολλές διαφορετικές πλευρές χώρας, όπως η πατρίδα μας, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σωστή μακροοικονομική πολιτική – η οποία όμως είναι εγκληματική στην Ελλάδα, οδηγώντας τους Έλληνες σε ακόμη μεγαλύτερη φτωχοποίηση και σε ένα νέο, πολύ πιο αυστηρό μνημόνιο.
Όλα αυτά χωρίς καν να υπολογίζουμε τις συνέπειες του πολέμου που δεν έχουν ακόμη φανεί – γεγονός που σημαίνει πως εάν δεν δρομολογηθούν άμεσα οι λύσεις που υπάρχουν, οι συνθήκες επιβίωσης θα γίνουν αφόρητες.
Εν προκειμένω, δεν βοηθούν καθόλου οι ανόητες θριαμβολογίες περί αναβάθμισης της οικονομίας μας, από μία καναδική εταιρία – πόσο μάλλον αφού παραμένουμε η μοναδική χώρα στην ΕΕ με μη επενδυτική βαθμίδα, η πιο υπερχρεωμένη και η μόνη υπό ενισχυμένη εποπτεία, όπως είναι το νέο όνομα της Τρόικας και των Θεσμών.
Δεν βοηθούν ούτε τα επιδόματα της ντροπής, ούτε τα κοινωνικά μερίσματα της δυστυχίας – ενώ είναι κοροϊδία το θαύμα της μείωσης των φόρων, με την ταυτόχρονη άνοδο των δαπανών και όλα αυτά με δανεικά. Θαύματα τέτοιου είδους δεν υπάρχουν και μόνο ανόητοι τα επικαλούνται – θεωρώντας προφανώς τους άλλους μεγαλύτερους ανόητους.
Υστερόγραφο: Ειδικά όσον αφορά τη μείωση του ΕΝΦΙΑ που ισχυρίζεται ο υπουργός οικονομικών πως θα κοστίσει 360 εκ. €, χωρίς όμως να το επιβεβαιώνει ούτε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, ούτε ο προϋπολογισμός, ενώ μειώνεται μεν ο συντελεστής, αλλά αυξήθηκαν πονηρά οι αντικειμενικές αξίες, η πάγια άποψη μας είναι πως πρέπει να καταργηθεί – αφού πρόκειται για έναν άδικο μνημονιακό φόρο που ήταν δήθεν προσωρινός, αλλά που παραμένει ως είχε.