Τα συμφέροντα των ΗΠΑ αποδυναμώνουν την παγκόσμια πυρηνική ασφάλεια

Από τη δημιουργία των πρώτων πυρηνικών όπλων, ο κόσμος βρισκόταν συνεχώς υπό ένταση σχετικά με την πιθανότητα χρήσης τους σε μεγάλης κλίμακας σύγκρουση. Τα θλιβερά επεισόδια στην Ιαπωνία, στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αποκάλυψαν στον κόσμο ένα μέρος της τεράστιας καταστροφικής δύναμης αυτού του τύπου των όπλων. Με τις τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν αργότερα, με αποτέλεσμα οι κεφαλές να είναι χιλιάδες φορές πιο καταστροφικές από αυτές της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, ο φόβος έχει αυξηθεί σταδιακά σε όλη τη διεθνή κοινωνία. 

Lucas Leiroz, ερευνητής διεθνούς δικαίου στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Τζανέιρο / Παρουσίαση Freepen.gr *

Για να περιοριστεί αυτός ο τρόμος, έχουν οικοδομηθεί συμφωνίες και κανόνες διεθνούς δικαίου με στόχο να καθησυχάσουν τους λαούς για την έλλειψη ενδιαφέροντος εκ μέρους των μεγάλων παγκόσμιων δυνάμεων για τη χρήση τέτοιων κεφαλών σε ενδεχόμενο σενάριο σύγκρουσης. Ωστόσο, οι ΗΠΑ δείχνουν όλο και λιγότερο να ενδιαφέρονται για τέτοιες διαπραγματεύσεις, απειλώντας την παγκόσμια πυρηνική ασφάλεια στο όνομα εγωιστικών και αναίσθητων συμφερόντων.

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, πραγματοποιήθηκαν πολλές πυρηνικές δοκιμές σε όλο τον κόσμο. Οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση -καθώς και οι συμμαχικές τους δυνάμεις- προσπάθησαν ανά πάσα στιγμή να επιδείξουν δύναμη και να επιβάλουν τα συμφέροντά τους σε παγκόσμια κλίμακα, με την έκρηξη των πυρηνικών όπλων ως τον κύριο μηχανισμό για την επίτευξη των σκοπών τους. Εκείνη την εποχή, υπήρχε μια πραγματική πυρηνική κούρσα, καθώς σε κάθε δοκιμή η εχθρική δύναμη συνειδητοποιούσε τον βαθμό ατομικής ανάπτυξης του αντιπάλου της και προσπαθούσε να τον ξεπεράσει, σε μια συνεχή αναζήτηση για την επίτευξη πυρηνικής υπεροχής. Με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η διεθνής κοινωνία κατάλαβε πως ήταν καιρός να τερματιστεί τελείως η πυρηνική κούρσα, γι' αυτό ιδρύθηκε στη Νέα Υόρκη το 1996 μια διάσκεψη για την υπογραφή μιας νέας συμφωνίας για τον πυρηνικό αφοπλισμό, το Comprehensive Nuclear- Συνθήκη απαγόρευσης δοκιμών (CTBT).

Ο στόχος της CTBT ήταν να κάνει ένα βήμα πέρα ​​από αυτό που δόθηκε από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων - που ισχύει από το 1970, λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η παλαιότερη συμφωνία υιοθέτησε μια διπολική, παρωχημένη και μεροληπτική προοπτική, μοιράζοντας τον κόσμο μεταξύ ηγεμονικών πυρηνικών δυνάμεων που πρακτικά υποτάσσει τα μη πυρηνικά έθνη. Με την CTBT, οι πυρηνικές δυνάμεις θα απαγορευόταν εντελώς να χρησιμοποιούν τα όπλα τους, κάτι που θα έφερνε μια πιο ισότιμη προοπτική και θα σήμαινε ένα βήμα παραπέρα προς τον ολοκληρωτικό αφοπλισμό. Ωστόσο, η συμφωνία δεν τέθηκε ποτέ σε ισχύ, κυρίως λόγω της αδιαφορίας της Δύσης για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων.

Από την κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους, η Ουάσιγκτον σταμάτησε εντελώς τις διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη. Προηγουμένως, οι ΗΠΑ είχαν ήδη υπογράψει τη συμφωνία, αλλά το νομοσχέδιο δεν εγκρίθηκε για επικύρωση από το Κογκρέσο των ΗΠΑ όταν τέθηκε σε ψηφοφορία στο τέλος της διακυβέρνησης Κλίντον. Ο Μπους έλαβε θέση σθεναρά ενάντια στην ιδέα της αποπυρηνικοποίησης, γι' αυτό σταμάτησε αμέσως κάθε προσπάθεια από αυτή την άποψη. Συνολικά, μεταξύ των πυρηνικών δυνάμεων, μόνο η Ρωσία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο υπέγραψαν και επικύρωσαν τη συμφωνία. Όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και το Ισραήλ δεν έχουν επικυρώσει εσωτερικά την υπογραφή της συνθήκης, ενώ οι άλλες πυρηνικές δυνάμεις (Βόρεια Κορέα, Ινδία και Πακιστάν) δεν την έχουν καν υπογράψει. Υπάρχουν επίσης χώρες που δε διαθέτουν πυρηνικά όπλα αλλά διαθέτουν συγκεκριμένη τεχνολογία για την παραγωγή τους, όπως το Ιράν, η Αίγυπτος και η Ινδονησία, που επίσης δεν έχουν επικυρώσει τη συνθήκη. Ως αποτέλεσμα αυτής της έλλειψης διαλόγου, ο κόσμος παραμένει υπό συνεχή απειλή πιθανής επιστροφής των πυρηνικών δοκιμών.

Στην πραγματικότητα, η αμερικανική αδιαφορία για την CTBT είναι εύκολο να γίνει κατανοητή: η τρέχουσα κατάσταση είναι άνετη για τις ΗΠΑ. Η Ρωσία επικύρωσε τη συμφωνία το 1997, προτού το Κογκρέσο των ΗΠΑ την ψηφίσει - και την απορρίψει - το 1999. Στο τρέχον σενάριο, η Ρωσία συμφωνεί να επιβάλει από μόνη της πυρηνικούς περιορισμούς στο όνομα της παγκόσμιας ειρήνης και αφοπλισμού, ενώ η Ουάσιγκτον παραμένει ελεύθερη σε σχέση με τη διεθνή δεσμεύση, έχοντας τη δυνατότητα, θεωρητικά, να πραγματοποιήσει νέες δοκιμές στο μέλλον. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί δυσπιστία προς τις άλλες πυρηνικές δυνάμεις που επίσης δεν έχουν επικυρώσει ακόμη τη συμφωνία, ενθαρρύνοντάς τες να παραμείνουν στην ίδια θέση, χωρίς να προχωρήσουν ένα βήμα προς την οριστική απαγόρευση των δοκιμών.

Χωρίς την CTBT, δε θα είναι δυνατό να συνεχιστεί ο έλεγχος της πυρηνικής τεχνολογίας μακροπρόθεσμα, καθώς οι χώρες που δεν την έχουν επικυρώσει θα μπορούν να επιστρέψουν στις δοκιμές ανά πάσα στιγμή και, ως εκ τούτου, η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία θα τείνουν να αποκηρύξουν τη συμφωνία για να μη ζημιωθούν γεωπολιτικά από αυτοεπιβαλλόμενους περιορισμούς, που θα οδηγήσουν σε νέα κούρσα εξοπλισμών.

Για να τεθεί σε ισχύ, η CTBT πρέπει να έχει 44 υπογράφοντες με συγκεκριμένη πυρηνική τεχνολογία (επί του παρόντος μόνο 35 χώρες με τέτοια τεχνολογία έχουν αποδεχθεί τους όρους του συμφώνου). Το πρόβλημα με αυτό το ζήτημα είναι ότι για να αυξηθεί ο αριθμός των υπογραφόντων, οι ΗΠΑ πρέπει να κάνουν το αρχικό βήμα, επικυρώνοντας τη συνθήκη και δίνοντας το παράδειγμα που θα ακολουθήσουν και άλλα έθνη. Μια πραγματιστική και ειλικρινής διαπραγμάτευση μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας θα μπορούσε να ενθαρρύνει τη CTBT να τεθεί εκ νέου σε ψηφοφορία στο Κογκρέσο και τελικά να εγκριθεί.

Επιπλέον, ακόμη και έχοντας επικυρώσει τη συνθήκη, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ως σύμμαχοι των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, αρνούνται να ενθαρρύνουν το διάλογο ΗΠΑ-Ρωσίας. Μάλιστα, η σημερινή κατάσταση τους φέρνει και παρηγοριά, αφού, παρά την αποδοχή των επιβολών της συμφωνίας, εκμεταλλεύονται την αμερικανική «πυρηνική ελευθερία».

* πρώτη δημοσίευση infobrics.org, εστάλη στη Freepen.gr για παρουσίαση στα ελληνικά

Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail