 |
| cegoh / pixabay |
Με τον ερχομό του νέου έτους, τέθηκε σε ισχύ η εμπορική συμφωνία Περιφερειακής Συνολικής Οικονομικής Συνεργασίας (RCEP) . Υπογράφηκε στα τέλη του 2020 και επικυρώθηκε από τουλάχιστον 10 από τα μέρη της έως το 2021, η συμφωνία αποτελεί τη μεγαλύτερη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου στην ιστορία, που καλύπτει το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ και φέρνει Κίνα, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και την Ένωση Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) σε ένα μπλοκ, όπου τα μέλη απολαμβάνουν το 90% των αγαθών χωρίς δασμούς.
Tom Fowdy - rt.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός πως η Κίνα έσπευσε να ανακοινώσει τη συμφωνία ως μια τεράστια νίκη για την ίδια σε μια στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν την «αποσύνδεση» από το Πεκίνο και υιοθετώντας μια στάση προστατευτισμού.
Παρά το γεγονός ότι απαιτεί από μόνη της να υπαγορεύει το μέλλον της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού, η Ουάσιγκτον βρίσκεται έξω από την ομάδα. Ακόμη και ορισμένοι από τους στενότερους συμμάχους της, συμπεριλαμβανομένης της Καμπέρα και του Τόκιο, μόλις έχουν εμβαθύνει ακόμη περισσότερο την οικονομική τους ολοκλήρωση με την Κίνα.
Με την Κίνα να ελπίζει τώρα επίσης να συμμετάσχει στη Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για Εταιρική Σχέση Υπερειρηνικού (CPTPP), η πολιτική της Αμερικής αναμφίβολα καταρρέει υπό το βάρος των δικών της αντιφάσεων. Είτε έτσι είτε αλλιώς, δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για να αλλάξουν τη γεωγραφική πραγματικότητα ότι δηλαδή η Κίνα βρίσκεται στην καρδιά της οικονομίας της περιοχής.
Η τρέχουσα οικονομική και εξωτερική πολιτική της Αμερικής είναι κατά κύριο λόγο προσανατολισμένη προς ένα μόνο πράγμα: την Κίνα. Στο εσωτερικό, η αμερικανική πολιτική έχει σφυρηλατήσει μια συναίνεση πως το Πεκίνο είναι υπεύθυνο για την υπονόμευση της ανταγωνιστικότητας των αμερικανικών βιομηχανιών και θέσεων εργασίας μέσω της αυξανόμενης κυριαρχίας του στο παγκόσμιο εμπόριο, η οποία οδήγησε στις πολιτικές «Πρώτα η Αμερική» υπό τον Τραμπ. Αυτά περιλαμβάνουν την οπλοποίηση των δασμών και τη μαύρη λίστα των κινεζικών εταιρειών, καθώς και τη γενική αντίθεση στο ελεύθερο εμπόριο, εκτός από τους όρους της Αμερικής. Στο εξωτερικό, οι Ηνωμένες Πολιτείες φοβούνται ταυτόχρονα την άνοδο του Πεκίνου ως αντίπαλης δύναμης που θα διαβρώσει την παγκόσμια κυριαρχία τους, ειδικά στην Ασία, η οποία οδήγησε στη «στρατηγική του Ινδο-Ειρηνικού».
Οι ΗΠΑ θέλουν να συγκρατήσουν την Κίνα διατηρώντας τη μακροχρόνια στρατιωτική κυριαρχία τους στην περιοχή, ενισχύοντας τους συμμάχους τους και περικυκλώνοντας την περιφέρειά της. Ωστόσο, όπως συμβαίνει, η προηγούμενη προτεραιότητα έρχεται σε εκπληκτική αντίθεση με τη δεύτερη. Η νέα περιφρόνηση της Αμερικής για τις εμπορικές συμφωνίες και η όρεξη της για προστατευτισμό εκτείνεται πολύ πέρα από το πεδίο μόνο της Κίνας, σε μια γενική περιφρόνηση του ελεύθερου εμπορίου κατ' αρχήν, είτε με φίλους είτε με εχθρούς. «Πρώτα η Αμερική» είναι η κυρίαρχη λογική της εποχής. Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε συμφωνία που μπορεί να οδηγήσει σε θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ να φύγουν στο εξωτερικό αντιτίθεται ως μη αρχή και δε θα περνούσε ποτέ από το Κογκρέσο.
Γιατί αυτό είναι στρατηγικό πρόβλημα; Διότι σημαίνει πως η ικανότητα της Αμερικής να ενσωματωθεί με άλλες χώρες για να «ανταγωνιστεί» με την Κίνα σε οικονομικό επίπεδο και να προσφέρει τον εαυτό της ως εναλλακτική είναι περιορισμένη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη αποφασίσει ότι ουσιαστικά δεν μπορούν να κερδίσουν σε συνθήκες ελεύθερου εμπορίου, γι' αυτό με τη σειρά τους οι προσπάθειές τους να αντιμετωπίσουν οικονομικά την Κίνα αποτελούν σχεδόν αποκλειστικά πρωτοβουλία κακής πίστης (δηλαδή, χρησιμοποιώντας ισχυρισμούς καταναγκαστικής εργασίας για την απαγόρευση προϊόντων από το Xinjiang), δηλαδή στην Ασία, οι ΗΠΑ έχουν πολύ περιορισμένα οικονομικά χαρτιά να παίξουν. Απαιτούν να κυριαρχήσουν και να βρίσκονται στο στρατηγικό κέντρο της περιοχής, σε αντίθεση με το Πεκίνο, και να πάρουν το μέρος τους οι χώρες, αλλά δεν είναι διατεθειμένες να προσφέρουν σοβαρά κίνητρα για αυτό.
Η αντίθεση στις ενέργειες του Πεκίνου απλώς βαθαίνει το πρόβλημα. Το Πεκίνο τα τελευταία χρόνια έχει αυτοπροσδιοριστεί ως πρωταθλητής, υποστηρικτής και υπερασπιστής ενός πολυμερούς εμπορικού συστήματος κατά του προστατευτισμού και με τη σειρά του προσπάθησε να επισπεύσει τις εμπορικές του συμφωνίες ως μέσο αντιστάθμισης έναντι των προσπαθειών της Ουάσιγκτον να εμποδίσει την ανάπτυξή του και να προωθήσει περαιτέρω σφήνες μεταξύ των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.
Έτσι, ενώ οι ΗΠΑ έχουν υποστηρίξει την πολιτική αποκλεισμού της αντίθεσης στο ελεύθερο εμπόριο, η Κίνα έχει επιταχύνει τον ενθουσιασμό της για αυτό, χρησιμοποιώντας τα δικά της πλεονεκτήματα στην αγορά ως διαπραγματευτικό μέσο. Οι ΗΠΑ κλείνονται στο εμπόριο, αλλά η Κίνα ανοίγεται σε περισσότερα.
Ως αποτέλεσμα, ενώ η νέα συμφωνία RPEC είναι στην καρδιά μια πρωτοβουλία υπό την ηγεσία της ASEAN, η Κίνα επικέντρωσε τη διπλωματική της ενέργεια στην επιβολή της συμφωνίας μέχρι το τέλος του 2020 και στην εξασφάλιση ότι δε θα καταρρεύσει μετά την αποχώρηση της Ινδίας (η οποία επίσης υποστηρίζει τον προστατευτισμό). Τώρα, το Πεκίνο καρπώνεται την ανταμοιβή της δημιουργίας του μεγαλύτερου εμπορικού μπλοκ στον κόσμο στο οποίο δεν ανήκουν οι ΗΠΑ.
Είναι μια στρατηγική καταστροφή για την Αμερική, ειδικά από την στιγμή που η κυβέρνηση Ομπάμα δημιούργησε αρχικά την Trans-Pacific Partnership ακριβώς με στόχο την αντιμετώπιση της Κίνας, μόνο και μόνο να απομακρυνθεί ο Τραμπ στη συνέχεια από αυτήν. Οι ΗΠΑ μπορούν να δουν το λάθος τους, αλλά μπορούν να κάνουν λίγα γι' αυτό, ως εκ τούτου η κυβέρνηση Μπάιντεν προτείνει κάτι που ονομάζεται «Οικονομικό Πλαίσιο Ινδο-Ειρηνικού». Αυτό, ωστόσο, είναι παράξενο. Δε σχετίζεται με το εμπόριο και αντιθέτως περιλαμβάνει μια προσπάθεια των ΗΠΑ να θέσουν τους οικονομικούς «κανόνες» μιας περιοχής στην οποία δεν είναι καν διατεθειμένες να ενσωματωθούν. Για τις περισσότερες χώρες, αυτό δεν είναι αρχή.
Αυτό αποκαλύπτει μόνο την ύβρι που κυκλοφορεί στην Ουάσιγκτον. Οι ΗΠΑ δεν κατανοούν την πραγματικότητα ότι η Κίνα είναι η οικονομική καρδιά της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού και πως αυτές, 6.000 μίλια πέρα από τον Ειρηνικό, δεν μπορούν να το αλλάξουν. Ακόμη και οι σύμμαχοί τους ενσωματώνονται περισσότερο με την Κίνα, είτε αρέσει στην Ουάσιγκτον είτε όχι.
Παρά τις εντάσεις και την εχθρότητα μεταξύ Κίνας και Αυστραλίας, τα δύο έθνη έρχονται πιο κοντά, δεν απομακρύνονται περισσότερο. Την πρώτη κιόλας ημέρα της έναρξης ισχύος της συμφωνίας, οι κινεζικές επιχειρήσεις καλωσόρισαν νέες εισαγωγές από την Ιαπωνία που δεν είχαν σκεφτεί πριν.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός πως η Κίνα βλέπει το RCEP ως στρατηγικό όφελος, επιτρέποντας σε ολόκληρη την περιοχή να εξαρτηθεί περισσότερο από τον εαυτό της, εμβαθύνοντας την ενοποίηση της αγοράς και της εφοδιαστικής αλυσίδας και επιτρέποντας έτσι στο Πεκίνο να γίνει λιγότερο ευάλωτο σε οικονομικές επιθέσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα πιο καλά νέα για το Πεκίνο είναι ότι το RCEP δεν έχει φτάσει ακόμη το ανώτατο όριο σε δυνητικό μέγεθος. Το Μπαγκλαντές επιδιώκει να ενταχθεί σε αυτό, και άλλες οικονομίες στην περιφερειακή εγγύτητα, όπως το Πακιστάν και η Σρι Λάνκα, θα μπορούσαν επίσης, ή χώρες της Ανατολικής Αφρικής.
Τελικά, τοποθετεί την Κίνα στην παγκόσμια «οικονομική θέση του οδηγού» και φέρνει τον κόσμο πιο κοντά σε αυτό που ο Xi Jinping έχει περιγράψει ως «κοινότητα κοινού μέλλοντος για την ανθρωπότητα» - αναφερόμενος στην παγκοσμιοποίηση, την πολυμερή προσέγγιση και την οικονομική ολοκλήρωση.
Η Κίνα βλέπει τον εαυτό της να γίνεται πιο εξέχουσα στην παγκόσμια οικονομία, να συναλλάσσεται περισσότερο και να χρησιμοποιεί τη γιγάντια αγορά της, ενώ οι ΗΠΑ έχουν αποφασίσει να παραμείνουν στο περιθώριο, να εμπλακούν σε δολιοφθορές, να κλαίνε και να απαιτούν να είναι σε θέση να υπαγορεύουν τη ροή του παιχνίδι στο οποίο αρνούνται να παίξουν. Ποιος πιστεύετε ότι θα βγει από όλο αυτό κερδισμένος;