 |
| Ρhοtο: thecοnversatiοn.cοm |
Lucas Leiroz, ερευνητής στις Κοινωνικές Επιστήμες στο Rural Federal University του Ρίο ντε Τζανέιρο, γεωπολιτικός σύμβουλος / infobrics.org - Παρουσίαση Freepen.gr
Σε πρόσφατη συνέντευξή της, η πρέσβης της Ουκρανίας στις ΗΠΑ, Oksana Markarova, κατέστησε σαφές πως το Κίεβο έχει μια μη διπλωματική επιλογή να αντιμετωπίσει τη Ρωσία σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη δεν αποφέρουν καλά αποτελέσματα. Η Markarova ανέφερε ένα υποτιθέμενο Σχέδιο Β για τις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, ως εξής: "Τώρα είμαστε όλοι: Ουκρανία, Ηνωμένες Πολιτείες, Δύση - εργαζόμαστε για την επιλογή Α - διπλωματικό περιορισμό, επομένως δε χρειάζεται να μεταβούμε στην επιλογή Β, για την οποία επίσης όλοι προετοιμάζονται ενεργά».
Η διπλωμάτης έδωσε λεπτομέρειες για το τι ακριβώς θα ήταν αυτό το Σχέδιο Β, αλλά επιβεβαίωσε το ενδεχόμενο στρατιωτικής αντιπαράθεσης και τόνισε ότι η Δύση είναι έτοιμη για μια τέτοια κατάσταση, εάν καταστεί πραγματικά απαραίτητο. Στην πραγματικότητα, αυτού του είδους η ρητορική ακούγεται σαν πραγματική προσβολή για τη Ρωσία, επειδή, πέρα από την απλή πρόκληση, διατυπώνονται δημόσιες απειλές πολέμου κατά της Μόσχας στα δυτικά μέσα ενημέρωσης.
Είναι ενδιαφέρον πως τα δυτικά ΜΜΕ κατηγορούν συνεχώς τη Μόσχα ότι σχεδιάζει εισβολή στην ουκρανική επικράτεια, αλλά τέτοιοι ισχυρισμοί γίνονται πάντα με βάση αμφίβολες έρευνες και χωρίς επιστημονική εγκυρότητα. Με την ίδια έννοια, δεν υπήρξε ποτέ απειλή από το ρωσικό κράτος ή οποιαδήποτε επίσημη δήλωση που θα μπορούσε να υποδηλώνει με κάποιο τρόπο κάτι σαν την ύπαρξη σχεδίου εισβολής. Αντίθετα, Ρώσοι αξιωματούχοι αρνούνται διαρκώς τις αβάσιμες κατηγορίες της Δύσης. Όμως, από την άλλη, η ίδια πλευρά που ισχυρίζεται πως απειλείται από τη Ρωσία είναι ακριβώς αυτή που απειλεί την ίδια τη Ρωσία - όπως μπορούμε να δούμε με την Ουκρανία, της οποίας ο πρεσβευτής στις ΗΠΑ ισχυρίζεται ότι έχει σχέδιο στρατιωτικής αντιπαράθεσης με τη Μόσχα.
Ενώ οι κατηγορίες του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας ακούγονται αβάσιμες και φαίνεται να αποτελούν απλώς μια δικαιολογία για την αύξηση της παρουσίας δυτικών στρατευμάτων στην Ανατολική Ευρώπη, για τη Μόσχα, υπάρχουν καταστάσεις που φαίνεται να υποδηλώνουν πραγματικά μια κλιμάκωση των εντάσεων τόσο σημαντική που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα στρατιωτική σύγκρουση. Η Ουκρανία και το ΝΑΤΟ ενισχύουν ένα συνεχές κύμα εντάσεων, το οποίο δε φαίνεται να τελειώνει σύντομα. Πρόσφατα, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την επιβολή πρωτοφανών κυρώσεων στη Ρωσία και έστειλαν οικονομική βοήθεια 24,5 εκατομμυρίων δολαρίων στο Κίεβο, με το ποσό να αναμένεται να εφαρμοστεί σε επενδύσεις στην άμυνα και την ασφάλεια στην περιοχή που συνορεύει με τη Ρωσία.
Τώρα, η πρέσβης της Ουκρανίας στην Ουάσιγκτον λέει επίσημα πως η χώρα της —και ολόκληρη η Δύση— έχει ένα σχέδιο Β για τη Ρωσία και σηματοδοτεί ότι ένα τέτοιο σχέδιο έχει στρατιωτική πτυχή. Εάν ληφθούν υπόψη όλοι αυτοί οι παράγοντες, αυτό που έχουμε είναι ένα σενάριο στο οποίο η Ρωσία μπορεί να ισχυριστεί πως υφίσταται απειλές εισβολής, κάτι που θα ήταν casus belli.
Είναι σύνηθες για τα κράτη με πολεμικές προθέσεις να δημιουργούν αφηγήσεις για να δικαιολογήσουν προκλητικούς ελιγμούς σε περιοχές κοντά στην επικράτεια των εχθρικών κρατών τους, παρακινώντας τα να δράσουν ως απάντηση, ξεκινώντας συγκρούσεις. Αυτό ήθελε να κάνει η Δύση με τη Ρωσία εδώ και πολύ καιρό. Ο σκοπός της δημιουργίας φημών για ένα πιθανό σχέδιο εισβολής της Ρωσίας είναι να δικαιολογήσει τους ελιγμούς στα δυτικά σύνορα που υποκινούν τη Μόσχα σε αντίποινα και έτσι να ξεκινήσει μια σύγκρουση. Το κεντρικό πρόβλημα -το οποίο το Κίεβο ακόμα δε φαίνεται να κατανοεί- είναι ότι το ΝΑΤΟ δε θέλει να πολεμήσει με τη Ρωσία, αλλά απλώς πείθει την Ουκρανία ότι μπορεί να το κάνει.
Το Κίεβο χρησιμεύει ως μεγάλη ανθρώπινη ασπίδα για τα σχέδια του ΝΑΤΟ. Η ουκρανική κυβέρνηση καλείται να προκαλέσει τη Ρωσία και είναι πεπεισμένη πως έχει επαρκή ικανότητα να αντιμετωπίσει μια τέτοια σύγκρουση. Αυτή η πεποίθηση προέρχεται από την υπόσχεση στο Κίεβο για άμεση βοήθεια από τις ΗΠΑ και ολόκληρη τη συμμαχία σε περίπτωση πολέμου, κάτι που σίγουρα δε θα συμβεί, καθώς ένας πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ θα σήμαινε μια πυρηνική σύγκρουση, η οποία δεν είναι προς το συμφέρον κανενός κράτους στον κόσμο. Στόχος της Δύσης είναι να αποσταθεροποιήσει το ρωσικό στρατηγικό περιβάλλον, δημιουργώντας πιθανώς πολέμους και συγκρούσεις στην περιοχή, αλλά ποτέ δε θα εμπλακεί σε τέτοιες καταστάσεις ένοπλης μάχης. Η Ουκρανία είναι εκτός παιχνιδιού του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, χρησιμεύοντας μόνο ως όργανο μιας χρήσης. Εάν μια μέρα η Μόσχα αποφασίσει να βάλει τέλος στις προκλήσεις του Κιέβου, η ουκρανική κυβέρνηση θα πρέπει να αντιμετωπίσει μόνη της αυτήν την κατάσταση.
Ασφαλώς, τα λόγια της Markarova δεν είχαν προηγουμένως εξουσιοδοτηθεί από Αμερικανούς και αξιωματούχους του ΝΑΤΟ, οι οποίοι μάλλον ένιωθαν άβολα με τη διπλωματική ένταση που προκάλεσε η πρέσβης σε μια περίοδο που Δύση και Ρωσία προετοιμάζονται για έναν ιστορικό διάλογο. Πράγματι, η Ουκρανία θέλει πόλεμο, αλλά το ΝΑΤΟ όχι (τουλάχιστον όχι ως μαχόμενο μέρος). Με κάθε πρόκληση που κάνει το Κίεβο, η Ουκρανία είναι πιο ευάλωτη σε μια αλλαγή στρατηγικής εκ μέρους της Ρωσίας. Η Μόσχα έχει επί του παρόντος μια καλά καθορισμένη τακτική στο ουκρανικό ζήτημα, που βασίζεται στην αναζήτηση ειρηνικής επίλυσης.
Όμως, όπως κάθε κρατική πολιτική, αυτό το σενάριο θα μπορούσε να αλλάξει ανά πάσα στιγμή, με τους Ρώσους να ανταποκρίνονται στο κάλεσμα του Κιέβου για πόλεμο - έναν πόλεμο στον οποίο οι Ουκρανοί θα εγκαταλειφθούν από εκείνους που τώρα ισχυρίζονται πως είναι σύμμαχοι του Κιέβου. Η Ρωσία μπορεί επίσης να εξετάζει ένα «σχέδιο Β» για να απαντήσει στις προκλήσεις, σε περίπτωση που δεν τελειώσουν σύντομα.
Μόνο η Ουκρανία τείνει να χάνει διατηρώντας την τρέχουσα πολιτική της προκλήσεων και, απίστευτο αλλά μόνο οι Ουκρανοί το αγνοούν αυτό.