Από: capital.gr - Του Τάσου Δασόπουλου
Παρότι που το ΥΠΟΙΚ δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα για την νομισματική πολιτική, θα πρέπει σίγουρα να σκεφθεί αν θα λειτουργήσει προληπτικά - όπως έκανε ως τώρα απέναντι στην πανδημία - ή θα περιμένει να αντιδράσει όταν θα υπάρχουν πιο σαφή δείγματα για το πως θα εξελιχθεί το θέμα των τιμών. Πλέον, το σενάριο που είναι πιο κοντά στο να πραγματοποιηθεί, είναι αυτό που θέλει τις ανατιμήσεις στα ενεργειακά προϊόντα να διαρκούν έως και 12 μήνες. Τούτο με δεδομένο ότι η συνεχής άνοδος των τιμών δεν οφείλεται μόνο στην ανάκαμψη των οικονομιών, αλλά και στα χαμηλά αποθέματα φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά ακόμα και για τις χώρες παραγωγούς όπως η Ρωσία. Ο βασικός προμηθευτής της ΕΕ υποσχέθηκε να ανοίξει της κάνουλες του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, αφού πρώτα αποκαταστήσει τα δικά της αποθέματα. Το αρνητικό σενάριο για τον πληθωρισμό, θέλει τις τιμές να σταθεροποιούνται σε υψηλά επίπεδα κοντά στα μέσα του επόμενου χρόνου μέχρι να λυθούν τα προβλήματα των αποθεμάτων και στην συνέχεια οι τιμές αρχίσουν να υποχωρούν από το τρίτο τρίμηνο του 2022.
Σε ότι αφορά την Ελλάδα, η παράταση των υψηλών τιμών στα ενεργειακά προϊόντα θα έχει ως άμεση συνέπεια την διατήρηση των υψηλών τιμών στο σύνολο των προϊόντων και υπηρεσιών καθημερινής κατανάλωσης, καθώς το κόστος ενέργειας επηρεάζει και το κόστος παραγωγής και τις μεταφορές. Η παράταση των υψηλών τιμών για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να έχει επίπτωση στην ιδιωτική κατανάλωση του 2022 η οποία συνεχίζει να παράγει το 67% του Ελληνικού ΑΕΠ.
Μια δεύτερη σοβαρή επίπτωση για την Ελλάδα θα είναι η αύξηση του εμπορικού ελλείμματος από τις αυξημένες σε αξία εισαγωγές ενεργειακών προϊόντων και κυρίως φυσικού αερίου, πετρελαίου αλλά και των εισαγωγών ηλεκτρικού ρεύματος. Η αύξηση της αξίας των εισαγωγών θα επηρεάσει αρνητικά και το ΑΕΠ, κάτι που θα πρέπει να λάβουν υπ' όψιν τους στο ΥΠΟΙΚ για τη σύνταξη του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού.
Οι λύσεις
Στην σημερινή συγκυρία η πρώτη λύση είναι τα εθνικά μέτρα για την ανάσχεση της ακρίβειας. Το οικονομικό επιτελείο έχει κινηθεί γρηγορότερα από άλλες χώρες και έχει βάλει στο τραπέζι το πακέτο των 500 εκατ. ευρώ με στόχο να απορροφηθεί ένα μεγάλο μέρος από τις ανατιμήσεις του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος. Ωστόσο αν οι υψηλές τιμές διατηρηθούν για μεγάλο διάστημα μάλλον θα χρειαστούν περισσότερα χρήματα για να καλύψουν τα νοικοκυριά ένα μέρος της ακρίβειας.
Μια δεύτερη λύση θα ήταν μια κοινή ευρωπαϊκή στάση στην αντιμετώπιση των ανατιμήσεων, κάτι που προς το παρόν φαίνεται μακρινό. Τούτο με δεδομένο ότι στην τελευταία σύνοδο των υπουργών ενέργειας επαναλήφθηκε η διάσταση του Ευρωπαϊκού Βορρά που τάσσεται υπέρ μιας στάσης αναμονής και του Ευρωπαϊκού Νότου που ζητούσε επιτακτικά κοινή δράση.
Η νομισματική πολιτική
Η χειρότερη δυνατή εξέλιξη είναι το σενάριο στο οποίο "ποντάρουν" τώρα οι αγορές να γίνει πραγματικότητα. Δηλαδή στο συμβούλιο του Δεκεμβρίου, όταν η ΕΚΤ θα κληθεί να πάρει αποφάσεις έχοντας μια νέα, χειρότερη εικόνα για την πορεία του πληθωρισμού, να αλλάξει την στάση της σε ότι αφορά την παροχή ρευστότητας στην Ευρωζώνη. Η αρχή θα γίνει με την διακοπή του PEPP ακόμη και νωρίτερα από τον Μάρτιο και στην συνέχει η ΕΚΤ μπορεί ακόμη να ακολουθήσει την FED to 2022, εγκαταλείποντας την πολιτική των μηδενικών επιτοκίων. Σε μια τέτοια περίπτωση η Ελλάδα έχει να ελπίζει μόνο στα υψηλά ταμειακά της αποθέματα, αποφεύγοντας όσο μπορεί το δανεισμό από τις αγορές που θα αύξανε το κόστος δανεισμού του δημοσίου. Η στάση αυτή θα διαρκούσε μέχρι να αποκτήσει την επενδυτική βαθμίδα, ώστε να κρίνεται και τυπικά σε ίσους όρους με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες.