Dmitry Sudakov - english.pravda.ru / Παρουσίαση Freepen.gr
Μετά την ήττα στον πόλεμο, η Αρμενία αντιμετώπισε ένα δίλημμα:
- είτε να προσπαθήσει να βελτιώσει τις σχέσεις με τους Τούρκους, που έσφαξαν τους Αρμένιους στις αρχές του περασμένου αιώνα,
- ή να εμπιστευτεί ξανά τη Ρωσία, η οποία δεν έχει (και δεν είχε) καμία στρατηγική για τη διευθέτηση της διένεξης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Το πρόβλημα αφορά τη διατήρηση της αβεβαιότητας του καθεστώτος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ: θα επιστραφεί η κυριαρχία και η κηδεμονία της περιοχής στο Αζερμπαϊτζάν ή θα επιλεγεί άλλο μοντέλο διακυβέρνησης;
Αυτή η ασάφεια εξυπηρετεί τη βάση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με τη μεσολάβηση της Μόσχας. Οι ρίζες της διχόνοιας μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν δεν έχουν εξαλειφθεί. Όλα ήταν εξαιρετικά δυσμενή για την Αρμενία φέτος, μέχρι που το Ιράν εμφανίστηκε με τα συμφέροντά του.
Οι λόγοι πίσω από την άφιξη του Ιράν στον Υπερκαύκασο
Ένα χρόνο μετά το τέλος του πολέμου, η Τεχεράνη συνειδητοποίησε ότι μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα έχει εμφανιστεί στα βόρεια σύνορά της, με ισχυρό Αζερμπαϊτζάν και αποδυναμωμένη Αρμενία.
Το Ιράν βλέπει πολλά προβλήματα στην ενίσχυση του Αζερμπαϊτζάν. Πρώτον, το Αζερμπαϊτζάν έχει πολύ στενούς δεσμούς με το Ισραήλ. Το Αζερμπαϊτζάν προμηθεύει το 40 τοις εκατό του πετρελαίου του στο Ισραήλ και αγοράζει ενεργά σύγχρονα όπλα από το Τελ Αβίβ. Οι Πέρσες είναι βέβαιοι πως ο πυρηνικός τους επιστήμονας Mohsen Fakhrizadeh δολοφονήθηκε από ισραηλινά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εκτοξεύτηκαν από την αεροπορική βάση Sitalchay, που βρίσκεται 70 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Μπακού.
Ο Χοσεΐν Αμπντολαχιάν, υπουργός Εξωτερικών της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, χαρακτήρισε την «ενεργό» παρουσία του Ισραήλ στο Αζερμπαϊτζάν «απειλή για την ασφάλεια του Ιράν».
Δεύτερον, όπως είπε η οριενταλίστρια και ιρανίστρια Karine Gevorgyan στην Pravda.Ru, η σύγκρουση μεταξύ του Ιράν και του Αζερμπαϊτζάν έχει αυξηθεί λόγω των μακροχρόνιων ισχυρισμών που έχουν οι Ιρανοί σιίτες σε σχέση με τον σουνιισμό του Αζερμπαϊτζάν, που διεξάγεται με τη συμμετοχή της Τουρκίας.
«Οι πρόγονοι όσων ζουν στο σημερινό Αζερμπαϊτζάν συμπεριλήφθηκαν στον ιρανικό πολιτισμό. Επιπλέον, πριν από 120-150 χρόνια περιφρονούσαν τους Οθωμανούς, τους Τούρκους δηλαδή, σε σχέση με την τερατώδη γενοκτονία των Σιιτών που είχε γίνει στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ωστόσο, οι Τούρκοι κατάφεραν να τους κάνουν να αλλάξουν γνώμη εντελώς, και εδώ το Ιράν θεωρεί απειλή για τα συμφέροντά του, επειδή η αντίστοιχη προπαγάνδα ήταν ενεργή στο Ιρανικό Αζερμπαϊτζάν», είπε ο πολιτικός επιστήμονας.
Θα θέλαμε να προσθέσουμε εδώ πως υπάρχουν έως και 30 εκατομμύρια εθνικά Αζέροι που ζουν στο έδαφος του ιρανικού Αζερμπαϊτζάν, ενώ το Αζερμπαϊτζάν είναι ένα έθνος 10 εκατομμυρίων.
Τρίτον, το Ιράν έχει παρατηρήσει αύξηση των στρατιωτικών ασκήσεων που διεξάγουν η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν κοντά στα σύνορά του, συμπεριλαμβανομένης της Κασπίας Θάλασσας.
Με βάση τους προαναφερθέντες λόγους, γίνεται προφανές γιατί το Ιράν παρενέβη ενεργά στις υποθέσεις της Υπερκαυκασίας.
Το Ιράν θα παράσχει εναλλακτική λύση στον διάδρομο Zangezur
Σύμφωνα με την Karine Gevorgyan, η Αρμενία θα υποφέρει από το μετατραυματικό σύνδρομο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στα ιρανικά κοινωνικά δίκτυα, πολλοί συζητούν τα νέα σχετικά με τη στρατιωτική συμφωνία μεταξύ Ιράν και Αρμενίας σχετικά με την ανάπτυξη Ιρανών στρατιωτικών συμβούλων στην Αρμενία.
Επιπλέον, το Ιράν ανακοίνωσε πως είναι έτοιμο να κατασκευάσει έναν νέο δρόμο διέλευσης (και να τον προστατεύσει) μέσω της Αρμενίας στη Γεωργία και περαιτέρω μέσω της Μαύρης Θάλασσας προς την Ευρώπη. Ο νέος αυτοκινητόδρομος θα κινείται παράλληλα με τον αυτοκινητόδρομο Γκόρις-Καπάν. Περίπου 21 χιλιόμετρα αυτού του αυτοκινητόδρομου, σύμφωνα με τη συμφωνία ανακωχής, ανατέθηκαν στο Αζερμπαϊτζάν και τα ιρανικά φορτηγά πρέπει να πληρώσουν διόδια όταν περνούν το σημείο ελέγχου.
Ο νέος δρόμος τρέχει στην περιοχή Syunik, την οποία η Αρμενία φοβάται μη χάσει εντελώς.
Ο λεγόμενος διάδρομος Zangezur εκτείνεται κατά μήκος της ίδιας περιοχής Syunik, κατά μήκος της οποίας η Τουρκία αποφάσισε να δημιουργήσει έναν μεταφορικό διάδρομο προς το Αζερμπαϊτζάν και περαιτέρω προς την Κεντρική Ασία μέσω της Κασπίας Θάλασσας.
Αυτός ο διάδρομος, σύμφωνα με τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, έπρεπε να ξεμπλοκάρει τις περιφερειακές επικοινωνίες που διακλαδίζονται προς το Ιράν. Ωστόσο, εφόσον οι συμφωνίες δεν υποδεικνύουν τις διαδρομές κατά τις οποίες θα πρέπει να ξεμπλοκάρουν οι επικοινωνίες, ο νέος ιρανικός αυτοκινητόδρομος έχει καλές πιθανότητες να γίνει μια πραγματική εναλλακτική λύση στο διάδρομο Zangezur. Αυτή η εναλλακτική δε δεσμεύει την Αρμενία ούτε να συμφωνήσει στην αμοιβαία αναγνώριση των συνόρων ούτε να υπογράψει συνθήκη ειρήνης με το Αζερμπαϊτζάν.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας Αραράτ Μιρζογιάν δήλωσε στις συνομιλίες στην Τεχεράνη ότι δεν υπήρχαν καθόλου συμφωνίες για τον διάδρομο του Zangezur.
"Η Αρμενία δήλωσε και συνεχίζει να δηλώνει πως είναι έτοιμη να συζητήσει το άνοιγμα των επικοινωνιών. Το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να παρερμηνεύσει τη διαδικασία, καταφεύγοντας στο λεγόμενο διάδρομο Zangezur, για τον οποίο δεν υπήρξε συμφωνία. Όλα αυτά, καθώς και οι καταπατήσεις του Αζερμπαϊτζάν στο κυρίαρχο έδαφος της Αρμενίας θέτουμε τις προσπάθειές μας για να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή σε κίνδυνο. Από αυτή την άποψη, εκτιμούμε ιδιαίτερα τη θέση του Ιράν σχετικά με την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας και το απαραβίαστο των συνόρων της», είπε ο υπουργός.
Η Karine Gevorgyan τόνισε σε συνέντευξή της στο Pravda.Ru ότι το Ιράν σκοπεύει σοβαρά να γίνει ένας σημαντικός παγκόσμιος κόμβος διέλευσης. Ως εκ τούτου, η Τεχεράνη δε θα απορρίψει τις επικοινωνίες ούτε μέσω της Συρίας, της Τουρκίας, του Λιβάνου ή της Ρωσίας.
Ο διάδρομος Zangezur μπορεί να εξασφαλίσει μόνο τη διακίνηση στρατιωτικού φορτίου μεταξύ Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν, επομένως, αυτή η επικοινωνία, στην πραγματικότητα, έχει μόνο στρατιωτικοπολιτικό σκοπό.
Εάν η Αρμενία αποδείξει στην «παγκόσμια κοινότητα» πως μπορεί να ξεμπλοκάρει τις επικοινωνίες από κοινού με το Ιράν και όχι με την Τουρκία, θα είναι η μικρή εκδίκηση της Αρμενίας στο Αζερμπαϊτζάν.