Από: analyst.gr
Ανάλυση
– του Παναγιώτη Χατζηπλή
Η Μεγάλη Επαναφορά (Great Reset), είναι ένας όρος που κυκλοφορεί αρκετά μέσα στην πανδημία – σε μία πανδημία που συνοδεύεται από ένα πρωτοφανές πέπλο συνωμοσιολογίας. Στην ουσία πρόκειται για ένα σετ προτάσεων που αφορούν τον επανασχεδιασμό του τρόπου που θα λειτουργήσει ο κόσμος μετά την πανδημία. Οι αλλαγές δε αυτές είτε αποτελούν απόρροια της πανδημίας, είτε υπαγορεύονται από την ανάγκη να προληφθούν νέες πανδημίες, είτε είναι απλά χρήσιμες για βελτίωση του τρόπου ζωής – κατά την άποψη βέβαια των εμπνευστών της ιδέας που ανήκουν στη διεθνή ελίτ.
Όλα αυτά όμως αφού έχουν παρουσιασθεί δημοσίως στον κύκλο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ των ισχυρών όλου του κόσμου (πηγή) και σε συνεντεύξεις (πηγή) – ενώ υπάρχει μία ιστοσελίδα, αφιερωμένη στο συγκεκριμένο θέμα (πηγή). Το ΔΝΤ έχει εισάγει με τη σειρά του έναν συναφή όρο – το «Global Economic Reset» που αφορά στην εξάλειψη των κοινωνικών ανισοτήτων, με την αύξηση των δημοσιονομικών δαπανών (πηγή).
Το τι σημαίνει η Μεγάλη Επαναφορά περιγράφεται κυρίως στο βιβλίο «COVID-19, Τhe Great Reset». Συγγραφείς του είναι ο Klaus Schwab, ο ιδρυτής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, Γερμανός μηχανικός και οικονομολόγος, καθώς επίσης ο Thierry Malleret – ένας Γάλλος οικονομολόγος, συνεργάτης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
Παρά το πέπλο συνωμοσιολογίας που το περιβάλλει, δεν είναι παρά ένα βιβλίο όπως «Το Τέλος της Ιστορίας» του Φουκουγιάμα, το «Γιατί Αποτυγχάνουν τα Έθνη» του Ασέμογλου, «H Σύγκρουση των Πολιτισμών» του Χάντινγκτον και πολλά άλλα. Αυτό που ελκύει την προσοχή όμως είναι το ότι, οι κατευθύνσεις της πρότασης αυτής, όπως και τα σλόγκαν που τη συνοδεύουν, για παράδειγμα το «Build Back Better», δηλαδή το χτίσιμο ενός καλύτερου κόσμου μετά την πανδημία, επαναλαμβάνονται από πολλά δημόσια πρόσωπα και ηγέτες διεθνώς. Δικαιολογημένα λοιπόν δημιουργείται η απορία εάν πρόκειται για κάτι συντονισμένο, δηλαδή για μια συνομωσία της παγκοσμιοποιημένης ελίτ ή είναι απλά μιμητισμός.
Η συνωμοσιολογία θα είχε κάποια βάση, αν κάποιος αποδείκνυε ότι η πανδημία είναι αποτέλεσμα ανθρώπινης παρέμβασης, όπως στο σενάριο της διαφυγής του ιού από το εργαστήριο της Wuhan που τώρα εξετάζεται πάλι, με σκοπό να επιβληθούν ορισμένες αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία. Τότε το βιβλίο δεν είναι θεωρία, αλλά αφηγείται κάποια προσχεδιασμένα βήματα που πρέπει να εφαρμοσθούν – όπως τα βήματα σε ένα συνομωσιολογικό σενάριο που περιλαμβάνεται σε ένα email από τον Καναδά (πηγή).
Το σενάριο αυτό αναφέρεται σε μια επικείμενη οικονομική διόρθωση, στη μετάβαση σε ένα κατώτατο εγγυημένο εισόδημα (UBI επίδομα) και στην 100% διαγραφή χρεών (World Debt Reset(Relief) program) των ιδιωτών – με αντάλλαγμα όλη τους την περιουσία και τον εμβολιασμό τους υπό το καθεστώς ηλεκτρονικού διαβατηρίου. Θυμίζει πάντως εν μέρει το νέο πτωχευτικό νόμο που ψήφισε η ελληνική κυβέρνηση – ενώ θα επεξηγούσε τη μανία της για υποχρεωτικό καθολικό εμβολιασμό.
Η κρίση ως ευκαιρία
Συνεχίζοντας, φαίνεται πως η σχετική συνωμοσιολογία έφτασε σε τέτοια επίπεδα, ώστε να αναγκασθεί ακόμη και το Reuters να δημοσιεύσει άρθρο, με στόχο να διαψεύσει το ότι, προωθείται κύμα πανδημίας, για να κατασχεθεί η περιουσία του κόσμου μέσω των χρεών έναντι της διαγραφής τους – καθώς επίσης για να προωθηθεί το εμβολιαστικό πρόγραμμα διεθνώς (πηγή). Γιατί αλήθεια ένοιωσε την ανάγκη να προβεί σε κάτι τέτοιο το Reuters;
Στην περίπτωση τώρα που δεν είναι ανθρώπινο δημιούργημα η πανδημία, εξίσου συνομωσιολογικό θα ήταν να προσπαθεί το βιβλίο και οι εμπνευστές του «Great Reset» να χρησιμοποιήσουν την πανδημία και το χειρισμό της για να «περάσουν» κάποιες προτεραιότητες της παγκόσμιας ελίτ – όπως είναι η ψηφιοποίηση και η δημιουργία του λεγόμενου «techno-state», καθώς επίσης η εδραίωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Η χρησιμότητα της παγκόσμιας διακυβέρνησης άλλωστε, στηρίζεται στην ανάγκη αντιμετώπισης παγκοσμίων προβλημάτων – όπως είναι η κλιματική αλλαγή ή μια νέα πανδημία.
Με απλά λόγια, αν δεν υπάρχουν παγκόσμιες απειλές, δεν υπάρχει ανάγκη παγκόσμιας διακυβέρνησης – άσχετα εάν το ζητούμενο της δεν είναι η αντιμετώπιση κρίσεων, αλλά πολλά άλλα, όπως ο έλεγχος των φυσικών πόρων, του πληθυσμού και του εμπορίου.
Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι η πρώτη φορά που μια κρίση χρησιμοποιείται για να προωθήσει ριζοσπαστικές λύσεις – ενώ οι κρίσεις αποτελούσαν ευκαιρία, για την προώθηση συγκεκριμένων στόχων, όπως έχει αναλυθεί στο βιβλίο «Το Δόγμα του Σοκ» και σε πολλά άλλα. Έχει επίσης αναφερθεί από τη Χίλαρι Κλίντον κατά την κρίση του 2008 (πηγή), από τον τότε Υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ κοκ. Ανάλογη ευκαιρία θεωρούνται οι τρομοκρατικές επιθέσεις για την εγκατάσταση ενός αστυνομικού κράτους ή για τον έλεγχο της εξουσίας – όπως συνέβη με την πυρπόληση του Reichstag από τους ναζί.
Με δεδομένο δε το ότι, αναφέρεται από τον Dr. Fauci και άλλους πως μπορεί να υπάρξει μία άλλη πανδημία ή μία μετάλλαξη, ένα συνομωσιολογικό σενάριο μπορεί να είναι το εξής: η παρούσα πανδημία δεν ήταν παρά μια πρόβα, έτσι ώστε να τελειοποιηθούν οι τεχνικές ελέγχου των μαζών. Σε αυτό το πλαίσιο κάποιες μικρότερες χώρες, όπως η Ελλάδα, μπορεί να λειτούργησαν ως πειραματόζωα ή ως «λαγοί» για κάποια μέτρα – θυμίζοντας την πρόταση της Ελλάδας για ψηφιακό πιστοποιητικό εμβολίων που υιοθέτησε η ΕΕ. Κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να προέλθει από άλλους ηγέτες της ΕΕ, επειδή αντιμετώπιζαν πολλές αντιδράσεις – οπότε επιλέχθηκε η Ελλάδα που ο λαός της αποδέχεται τα πάντα αδιαμαρτύρητα, μετά την επιβολή των μνημονίων.
Περαιτέρω, το βιβλίο «The Great Reset» εμφανίζεται σε πολλές φωτογραφίες στο γραφείο του πρωθυπουργού στο Μαξίμου και μάλιστα σε περίοπτη θέση – όπως φαίνεται στη φωτογραφία του άρθρου. Είναι πάντοτε εκεί, τόσο σε φωτογραφίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όσο και κατά τις τηλεδιασκέψεις με την ΕΕ – κάτι που προκαλεί απορία, όσον αφορά το λόγο που συμβαίνει. Το συμβουλεύεται αλήθεια διαρκώς ή αποτελεί κάποιο συνθηματικό, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι; (πηγή).
Παρά το ότι όμως θα αντισταθούμε στον πειρασμό να δούμε το «Great Reset» και την εμφάνιση του στο Μαξίμου ως συνωμοσιολογία, όποιος διαβάσει το βιβλίο θα διαπιστώσει ότι, πολλά από αυτά που αναφέρει εφαρμόζονται κατά την διάρκεια της πανδημίας τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Το δε Economist έγραψε πως ο Μητσοτάκης είναι ο αγαπημένος μαθητής της Ευρώπης (εικόνα) – ότι μιλάει αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και…Νταβός! (πηγή).
Σε σχέση τώρα γενικότερα με το βιβλίο, οι συγγραφείς του αναφέρουν πως «είναι κάτι μεταξύ έρευνας και παρουσίασης απόψεων, για το πώς η πανδημία θα επηρεάσει τον κόσμο ή πώς θα πρέπει να τον επηρεάσει». Υποστηρίζεται στην εισαγωγή ότι, η πανδημία θα αλλάξει τον κόσμο, όπως έκανε ο λιμός στην εποχή του Ιουστινιανού το 541-542 ή τα μικρόβια που έφεραν οι Ευρωπαίοι εξερευνητές και εξαφάνισαν τους Αζτέκους και Ίνκας ή η μεγάλη πανώλη στην Ευρώπη το 1347-1351. Χωρίζεται δε στα εξής τρία μέρη:
(α) Στο πρώτο μέρος, με τον τίτλο «Μακροοικονομική Επαναφορά», παρουσιάζεται ο μακροοικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας σε πέντε βασικούς τομείς: οικονομία, κοινωνία, γεωπολιτική, περιβάλλον και τεχνολογία.
(β) Στο δεύτερο μέρος, με τον τίτλο «Μικροοικονομική Επαναφορά», εξετάζονται οι μικροοικονομικές επιπτώσεις σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας που είτε ευνοούνται (τεχνολογία, υγεία), είτε ζημιώνονται άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο (πχ τουρισμός, υπηρεσίες, αεροπορικές μεταφορές, ψυχαγωγία, λιανικό εμπόριο, παιδεία, ακίνητη περιουσία), είτε πρέπει να προσαρμοστούν (τράπεζες, ασφάλειες, αυτοκινητοβιομηχανία, ηλεκτροπαραγωγή)
(γ) Στο τρίτο μέρος, με τον τίτλο «Προσωπική Επαναφορά» αναφέρονται οι συνέπειες της πανδημίας σε προσωπικό επίπεδο – στην ψυχική υγεία και στην αλλαγή συνηθειών.
Εμείς θα αναφερθούμε σε ορισμένα μέρη του βιβλίου, συγκρίνοντας τα με αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα – όχι με τη σειρά αλλά τυχαία, με κριτήριο τη σημασία που τους δίνουμε. Στα πλαίσια αυτά, θα ξεκινήσουμε από την παγκοσμιοποίηση και τον εθνικισμό.
Παγκοσμιοποίηση και εθνικισμός
Καθώς αρχίζουν να είναι ορατά τα ζημιογόνα αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης, όπως είναι η μείωση της απασχόλησης στην βιομηχανία σε χώρες υψηλού εισοδήματος, αυξάνεται ταυτόχρονα το ρίσκο από την παγκοσμιοποίηση του οικονομικού κεφαλαίου – ειδικά μετά την κρίση του 2008.
Είναι λογικό λοιπόν να υπάρχει αντίδραση στην παγκοσμιοποίηση, ακόμη και όταν οι οικονομίες είναι ισχυρές, εάν κλιμακώνεται η ανισότητα. Στη δεξιά κομματική πλευρά, η αντίδραση ωθείται από την έγνοια της εθνικής ασφάλειας και του προστατευτισμού που ήδη ευρισκόταν σε άνοδο. Τώρα όμως μπορούν να συστρατευτούν μαζί της και οι άλλες δυνάμεις που βλέπουν να απειλούνται από την παγκοσμιοποίηση. Στην αριστερά και στα πράσινα κόμματα, η αντίδραση εκπορεύεται από την ανάγκη μείωσης των μετακινήσεων και των εκπομπών CΟ2.
Οι συγγραφείς εξετάζουν την δυνατότητα αναβίωσης του Εθνικού Κράτους, υπό το πρίσμα του τριλήμματος του D. Rodrik – όπου υπάρχουν τρείς επιλογές: Παγκοσμιοποίηση, Δημοκρατία και Εθνικό κράτος (ανάλυση). Οι επιλογές αυτές δεν μπορούν να συνυπάρχουν ταυτόχρονα, αλλά μόνο έως δύο την κάθε στιγμή, εις βάρος της τρίτης. Δηλαδή, από τη στιγμή που υπάρχει παγκοσμιοποίηση και δημοκρατία, δεν μπορεί να υπάρχει το Εθνικό Κράτος κοκ.
Η ενδυνάμωση των εθνικών συνόρων είναι ορατή για λόγους ασφάλειας, έναντι της αύξησης των μεταναστευτικών ροών – επίσης για λόγους εμπορικού προστατευτισμού. Ακόμη και χωρίς την πίεση, έχει ήδη γίνει αντιληπτό ότι, η εμπορική εξάρτηση από τις διεθνείς αλυσίδες παραγωγής σε κάποιες περιπτώσεις είναι εκτός ορίων. Πως μπορούν για παράδειγμα οι Η.Π.Α. να δεχθούν ότι, το 97% των αντιβιοτικών προέρχονται από Κίνα; ‘Η τα microchips μέσω των οποίων χακάρονται συσκευές, όπως το σκάνδαλο με το nano chip;
Είναι όμως αδύνατον να σταματήσει η παγκοσμιοποίηση από τη μια στιγμή στην άλλη. Πρέπει να γίνει σταδιακά, για να αποφευχθούν οι βίαιες αντιδράσεις – επειδή διαφορετικά μπορεί να καταλήξουμε να έχουμε εμπορικό ή και πραγματικό πόλεμο, καθώς επίσης εθνοκαθάρσεις.
Η πιο εμφανής αλλαγή που θα μειώσει την παγκοσμιοποίηση, θα συμβεί με το «σπάσιμο» των διεθνών αλυσίδων παραγωγής – δηλαδή της πρακτικής κατασκευής «Just-in-time», με πολιτική πίεση από δεξιά και αριστερά. Ο περιορισμός των αλυσίδων παραγωγής δεν μπορεί όμως να γίνει χωρίς σημαντικές δαπάνες για τον επανασχεδιασμό της παραγωγής. Η Ιαπωνία, για παράδειγμα, παρέχει 243 δις γεν για την υποστήριξη της αποχώρησης των εταιριών της από την Κίνα. Μια εναλλακτική στην παγκοσμιοποίηση μπορεί να είναι η περιφερειοποίηση – η οποία εφαρμόζεται με τη συνεργασία και το εμπόριο μεταξύ των χωρών της ΕΕ που οι συγγραφείς θεωρούν επιτυχή.
Αξιολόγηση Εφαρμογής για την Ελλάδα
Γενικά δεν υπάρχει στρατηγική από την κυβέρνηση και από το Ελληνικό πολιτικό σύστημα, στις νέες συνθήκες μειούμενης παγκοσμιοποίησης – κανένα ενδιαφέρον για παραγωγή από την παρασιτική Ελληνική επιχειρηματική ελίτ που ζει κυρίως από το κράτος και από τα ΕΣΠΑ. Ως συνέταιρος στην ουσία του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου – γεγονός που επεξηγεί γιατί δεν ενδιαφέρθηκε για την υπερχρέωση και για τα μνημόνια.
Τέτοιες αναφορές υπάρχουν από τον Παναγιώτη Κονδύλη, από τον επικεφαλής του Σχεδίου Αμερικανικής βοηθείας μετά τον πόλεμο Michael Porter κοκ. – οπότε γιατί να αλλάξει τώρα αυτή η ελίτ, όταν ειδικά στα χρόνια της ΕΕ έχει αποδυναμωθεί η ενδογενής συσσώρευση κεφαλαίου προς όφελος της μεταπρατικής;
Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχει σχεδιασμός συμμετοχής στην αλυσίδες παραγωγής ή ανάπτυξη της ενδογενούς παραγωγής. Ούτε καν για τη διεκδίκηση τεχνολογικών επενδύσεων από την ΕΕ – έτσι ώστε, μέσα από την ανάπτυξη και τις εξαγωγές, να γίνει αποπληρωμή του δημοσίου χρέους, όπως έγινε με την ρύθμιση του χρέους της Γερμανίας το 1953. Ανάλογο ενδιαφέρον δεν υπάρχει ούτε από την ΕΕ – αλλά μόνο η συνεχής απαξίωση και η εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων της χώρας.
Η δραστηριοποίηση εντός της ΕΕ λειτουργεί σωστά για το βορρά, αλλά όχι για το νότο που δεν έχει ωφεληθεί καθόλου, όσον αφορά την αύξηση του ΑΕΠ – ενώ αυξάνονται τα χρέη του. Ειδικά η Ελλάδα έχει δει την οικονομία της να υποβαθμίζεται, σε σχέση με την προστιθέμενη αξία (αποβιομηχάνιση) – επίσης σε όρους ΑΕΠ, λόγω των μνημονίων. Ούτε καν όσον αφορά το εμπόριο η χώρα δεν έχει εκμεταλλευθεί την κοινή αγορά. Το αντίθετο μάλιστα συμβαίνει: η Ελλάδα έχει εμπορικό έλλειμα προϊόντων με την ΕΕ που εν μέρει καλύπτεται από τουρισμό.
Ειδικότερα, η Ελλάδα έχει από τα μικρότερα ποσοστά εμπορίου εντός της ΕΕ – σχεδόν στο ήμισυ του συνόλου του εξωτερικού εμπορίου της (γράφημα). Αντίθετα, στις χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης και στην Πορτογαλία, το ποσοστό αυτό φτάνει στο 75%. Την ίδια στιγμή, οι συγκεκριμένες χώρες έχουν μία πιο ανεξάρτητη πολιτική εντός της ΕΕ – όπως φαίνεται από τις αντιδράσεις για το μεταναστευτικό στην Αν. Ευρώπη ή στον τερματισμό των μνημονίων στην Πορτογαλία.
Προνομιακός χώρος δραστηριοποίησης σε περιφερειακό επίπεδο για την Ελλάδα είναι η ευρύτερη Μεσόγειος – περισσότερο τα Βαλκάνια στην εγγύτερη παραδοσιακά γεωγραφική περιοχή και η Μέση Ανατολή, όπου τώρα γίνονται διπλωματικά ανοίγματα. Οι χώρες αυτές είναι αναπτυσσόμενες, υπάρχουν κάποιες κοινές αναφορές στην ιστορία και στη θρησκεία, ενώ η Ελλάδα μπορεί να έχει ένα σημαντικό γεωπολιτικό βάρος. Δραστηριοποιούταν άλλωστε με επιτυχία σε αυτές τις περιοχές την δεκαετία του 2000 – έως ότου τα μνημόνια και οι δανειστές απαίτησαν την αποχώρησης της.
Συμπερασματικά λοιπόν, εδώ δεν υπάρχει ευθυγράμμιση με τις προβλέψεις του Great Reset – επειδή δεν γίνεται καμιά προετοιμασία για τον περιορισμό της παγκοσμιοποίησης με την ενδυνάμωση της εγχώριας παραγωγής, με τη συμμετοχή σε αλυσίδες εφοδιασμού και με την αύξηση του γεωπολιτικού βάρους σε περιφερειακό επίπεδο.
Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει με το θέμα της Παγκόσμιας Διακυβέρνησης, με το οποίο θα ασχοληθούμε σε επόμενο άρθρο – όπου ο Κ. Μητσοτάκης εμφανίζεται φανατικός θιασώτης της, είτε είναι ο ΠΟΥ στην πανδημία, είτε η σύμβαση του Μαρόκου στο μεταναστευτικό, είτε η συμφωνία για την κλιματική αλλαγή των Παρισίων, είτε η ΕΕ. Ενδεχομένως επειδή μόνο υπό αυτές τις προϋποθέσεις δανείζεται και σπαταλάει χρήματα στο πελατειακό του κράτος – σαν να μην υπάρχει αύριο και αδιαφορώντας για την αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Ελλάδας που ευρίσκεται σε εξέλιξη. Με απλά λόγια, ξεπουλάει κυριολεκτικά την Ελλάδα και τους Έλληνες – ενδιαφερόμενος μόνο για τον εαυτό του.