Από: defence-point.gr - Του Ζαχαρία Μίχα*
(Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ISDA/ΙΑΑΑ)
Το θέμα έκανε την εμφάνισή του στην ελληνική δημοσιότητα με τη μορφή ρεπορτάζ, το οποίο επεσήμανε ότι οι Αμερικανοί έχουν βάλει στο στόχαστρο τους “ελληνικούς S-300” στο πλαίσιο της πολιτικής τους για “απεξάρτηση” των συμμάχων τους από ρωσικά οπλικά συστήματα, τα οποία είναι ασύμβατα με τα δυτικής προέλευσης συστήματα, ενώ υπό προϋποθέσεις μπορούν να αποτελέσουν και απειλή.
Στο πλαίσιο της γνωστής προσπάθειας παρουσίασης κάθε θέματος με “πιπεράτο” δημοσιογραφικά τρόπο ώστε να τραβήξει την προσοχή του αναγνωστικού κοινού το όποιο θέμα υφίσταται (με βάση μια σταθερή τα τελευταία χρόνια αρχή της αμερικανικής πολιτικής απέναντι σε όλους), έφτασε να αποκαλείται ακόμα και εκβιασμός των ΗΠΑ προς την Ελλάδα.
Θα εξηγηθεί στη συνέχεια ποια είναι η επίπτωση της παρουσίασης του θέματος κατά αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, προηγείται η διευκρίνιση όπως προέκυψε από ερωτήσεις που τέθηκαν σε ανώτατα στελέχη του υπουργείου Άμυνας. Το πρώτο που επισημαίνουν, είναι ότι “εκβιασμός” δεν μπορεί να υπάρξει, λόγω του γεγονότος ότι η παρουσία των S-300 στην Κρήτη αποτελεί μέρος συμφωνίας με τους Αμερικανούς για να μην εγκατασταθούν στην Κύπρο.
Όπως διευκρινίστηκε, οι στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ, που συνεκπαιδεύονται τακτικά με ελληνικές, δεν έχουν ποτέ συμμετάσχει σε αεροναυτικές ασκήσεις, στο σενάριο των οποίων να εμπλέκεται με οποιονδήποτε τρόπο το συγκεκριμένο σύστημα. Υπενθυμίζουμε ότι δεν είναι η οπτική όλων των συμμάχων παρόμοια. Είναι ζήτημα επιλογής το αν θα δει κάποιος το ποτήρι μισογεμάτο μισοάδειο!
Στο παρελθόν είχε υπάρξει πληθώρα δημοσιευμάτων για άσκηση –προσομοίωσης επίθεσης στο Ιράν υποτίθεται– της ισραηλινής Αεροπορίας, στην οποία τα πληρώματα ασκήθηκαν στην αντιμετώπιση ενός συστήματος που διαθέτει η Ισλαμική Δημοκρατία.
Η παρουσία ενός “εχθρικού συστήματος” σε κάποιο συμμαχικό οπλοστάσιο μπορεί να έχει σημασία στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, ώστε να υπάρξει κάποια στιγμή τρόπος εξουδετέρωσής του, π.χ. με τη χρήση “ηλεκτρονικού πολέμου”. Μήπως οι ίδιες οι ΗΠΑ δεν έχουν προμηθευθεί ανατολικής προέλευσης οπλικά συστήματα με ακριβώς τον ίδιο σκοπό;
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης αποκτήθηκαν σοβιετικής κατασκευής μαχητικά αεροσκάφη ακριβώς για να μελετηθούν και να προκύψουν οι βέλτιστοι τρόποι αντιμετώπισής τους. Ακόμα κι αν είναι παρωχημένης τεχνολογίας, δεν έχουν εξαχθεί συμπεράσματα για τη φιλοσοφία της ρωσικής αεροναυπηγικής βιομηχανίας;
Το συμπέρασμα είναι λοιπόν ότι η εικόνα είναι πολύ πιο σύνθετη σε σχέση με αυτή που παρουσιάζεται. Το ζητούμενο οφείλει να είναι όμως η κάλυψη των ελληνικών αμυντικών αναγκών με βέλτιστο τρόπο. Στο πλαίσιο αυτό υπάρχει δυνατότητα “μόχλευσης”. Εάν οι ΗΠΑ όντως επιθυμούν την απομάκρυνση των S-300 από το ελληνικό οπλοστάσιο, θα μπορούσαν να διαθέσουν στην Ελλάδα μια συστοιχία Patriot.
Η ασυμβατότητα των ρωσικής προέλευσης συστημάτων με τα δυτικά δημιουργεί προβλήματα σε ένα ολοκληρωμένο δίκτυο αεράμυνας, καθώς η ομαλή ενσωμάτωση ενός ρωσικού συστήματος δεν είναι απλή υπόθεση. Λύσεις υπάρχουν, οι οποίες όμως δεν μπορούν να πετύχουν το ίδιο αποτέλεσμα με αυτό της ομαλής ενσωμάτωσης όλων των μέσων στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου δικτύου αεράμυνας.
Στην ιστορία των αραβο-ισραηλινών πολέμων έχει καταγραφεί η σημαντική ζημιά που έγινε στη συριακή Αεροπορία από την ίδια τους την αεράμυνα που κατέρριψε συριακά μαχητικά αεροσκάφη. Ο λόγος ήταν ότι η συριακή αεράμυνα δεν μπορούσε να ξεχωρίσει τα δικά της μαχητικά από τα εχθρικά.
Αυτό άφηνε πρακτικά μηδαμινές δυνατότητες αναμονής στους χειριστές των συστημάτων. Αν ήταν εχθρικά, ο θάνατός τους ήταν ζήτημα δευτερολέπτων. Οπότε επέλεγαν -λογικά- να εκτοξεύσουν το ταχύτερο πύραυλο αναχαίτισης. Μπορεί η τεχνολογία των IFF συστημάτων να έχει εξελιχθεί πολύ, προϋποθέτει, όμως, την ύπαρξη διαλειτουργικών συστημάτων…
Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζει και η Τουρκία. Βέβαια, ας μην λησμονούνται οι εικασίες περί των κινήτρων που οδήγησαν το καθεστώς Ερντογάν στην απόφαση προμήθειας των S-400 Triumf. Το (γεω)πολιτικό κριτήριο είναι μία ανάγνωση. Η άλλη είναι το ενδεχόμενο προστασίας της κεφαλής του καθεστώτος σε περίπτωση πραξικοπήματος εναντίον του με τη συμμετοχή της τουρκικής Αεροπορίας…
Σε αυτή την περίπτωση η απειλή θα είχε τη μορφή δυτικής προέλευσης μαχητικών στα χέρια επίδοξων πραξικοπηματιών. Με αυτή τη λογική ένα αποτελεσματικό ρωσικής προέλευσης σύστημα θα μπορούσε να αποτελέσει πολύ πιο αξιόπιστη “ομπρέλα” προστασίας. Ας μην λησμονείται ότι η συμφωνία για την προμήθεια των S-400 υπογράφτηκε στα τέλη του 2017. Δηλαδή προχώρησε μετά το πραξικόπημα στα μέσα Ιουλίου 2016…
ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΑΠΑΤΗ…
Δεν εκπλήσσει η προπαγανδιστική αξιοποίηση του θέματος από τον τουρκικό καθεστωτικό μηχανισμό. Η καθεστωτική εφημερίδα “Γενί Σαφάκ” που δεν διεκδικεί και ιδιαίτερες δάφνες στις δημοσιογραφικές της προδιαγραφές, έσπευσε να αξιοποιήσει το θέμα. Χρησιμοποιώντας “φουσκωμένους” τίτλους σε ελληνικά ΜΜΕ, έσπευσε να τα αναπαράξει, με πηχυαίους τίτλους περί “εκβιασμών της Ουάσιγκτον στην Αθήνα για τους S-300“!
Σε τι αποσκοπεί όμως η αξιοποίηση; Στο να δώσει με “ελληνικά όπλα” αξιοπιστία στο κίβδηλο επιχείρημα Ερντογάν ότι η Δύση ακολουθεί δυο μέτρα και δυο σταθμά στην υπόθεση των τουρκικών S-400 και των ελληνικών S-300! Δεν θα σταματήσουμε καν στο ότι ο Ερντογάν ξεχνά βολικά ότι η Κύπρος δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, σε αντίθεση με την Τουρκία. Ούτε ότι η Κύπρος τελούσε υπό αμερικανικό εξοπλιστικό εμπάργκο.
Θα πάμε στα βασικά και τα θεμελιώδη. Στο δημοσίευμα, τεχνηέντως, ως αντισυμβαλλόμενος των Ρώσων εμφανίζεται η Αθήνα, όχι η Λευκωσία! Υποτίθεται ότι η Ελλάδα προμηθεύθηκε τους S-300, επειδή δεν μπόρεσε να τα βγάλει πέρα με την Τουρκία στην κρίση των Ιμίων! Και κατέφυγε στη Ρωσία επειδή οι Αμερικανοί ενδιαφέρονταν να κρατήσουν “στρατιωτική ισορροπία” ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία!
Για να μην υπάρξει αμφιβολία ότι ίσως πρόκειται περί λάθους, αναφέρει ότι η Ρωσία έχει πουλήσει το σύστημα σε τρεις χώρες του ΝΑΤΟ, την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία! Το ότι Βουλγαρία και Σλοβακία το είχαν προμηθευθεί επί Σοβιετικής Ένωσης αποκρύπτεται επιμελώς κι αυτό! Τα πάντα στην προσπάθεια να στηριχθεί το επιχείρημα περί “δυο μέτρων και δυο σταθμών” των ΗΠΑ με Αθήνα και Άγκυρα, φυσικά σε βάρος της πανταχόθεν βαλλόμενης Τουρκίας!
Οι απατεώνες της “Γενί Σαφάκ” προσπαθούν με τον τρόπο αυτό να καλύψουν και το άλλο ψεύδος Ερντογάν: Ότι οι Δυτικοί αρνούνται να δώσουν στην Τουρκία προηγμένα συστήματα, γι’ αυτό αναγκάστηκε να προμηθευθεί τους S-400!
Η αλήθεια είναι πως ενώ όλα ήταν διαθέσιμα προς πώληση, οι Τούρκοι απαιτούσαν παράδοση και της τεχνολογίας και των πηγαίων κωδίκων (source codes) των αμερικανικών Patriot PAC3 και του συστήματος SAMP/T της ευρωπαϊκής (γαλλο-ιταλικής κοινοπραξίας Eurosam).
Αμφότεροι οι κατασκευαστές δεν θα παρέδιδαν την τεχνολογία στους “έξυπνους” Τούρκους, ώστε να τους βρουν απέναντί τους σε μερικά χρόνια στην παγκόσμια αγορά. Κάτι το οποίο ουδέποτε εξασφάλισαν από τη Μόσχα για τους S-400.
Την ίδια στιγμή “πούλησαν” την τελευταία στιγμή τους Κινέζους, με τους οποίους είχαν συμφωνήσει σε πλήρη μεταφορά τεχνογνωσίας για το δικό τους σύστημα HQ-9 (κωδικοποίηση εξαγωγικής έκδοσης: FD-2000)!
Συμπερασματικά, η Ελλάδα καλό είναι να κινηθεί στους συμμάχους της, εξηγώντας τα ψεύδη που χρησιμοποιεί η Τουρκία. Η αντικατάσταση των S-300 στον ρόλο τους στην ελληνική άμυνα μπορεί να γίνει, αρκεί να ελαχιστοποιηθεί η ελληνική επιβάρυνση με την προσφορά εφάμιλλης επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας οπλικό σύστημα.
Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει στην Ελλάδα να είμαστε πιο προσεκτικοί στον χειρισμό αυτών των ζητημάτων, καθώς η στοχευμένη αξιοποίηση από την πλευρά του μηχανισμού προπαγάνδας και παραπληροφόρησης της Τουρκίας, πρέπει να θεωρείται δεδομένη.