Πριν από ένα χρόνο ο Τζακ Μα, ο εκκεντρικός πολυεκατομμυριούχος ιδρυτής του κολοσσού Alibaba και του χρηματοπιστωτικού ομίλου Ant Group απολάμβανε στην Κίνα status ίδιο με αυτό ενός ροκ σταρ.
Από: topontiki.gr
Δημήτρης Χρυσικόπουλος
Το «ψαλίδισμα» του Τζακ Μα
Ο Μα ετοιμαζόταν τον περασμένο Νοέμβριο να βάλει το Ant Group στο χρηματιστήριο, κίνηση που θα απέφερε στην εταιρεία σχεδόν 25 δις. δολάρια, ωστόσο, την παραμονή της Αρχικής Δημόσιας Προσφοράς, οι ρυθμιστικές αρχές της Κίνας την μπλόκαραν, ενώ πριν από λίγες εβδομάδες ανακοινώθηκε ότι το Αnt Group θα μετατραπεί σε χρηματοπιστωτική holding company, υπό τον έλεγχο της κρατικής Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας.
Η απόφαση του Πεκίνου να «σκοτώσει» την είσοδο του Ant Group στο χρηματιστήριο και μάλιστα ώρες πριν την Αρχική Δημόσια Προσφορά αποτέλεσε μια πρωτοφανή κίνηση για την Κίνα και προκάλεσε αναταράξεις στις παγκόσμιες αγορές. Λέγεται, δε, ότι η εντολή για το γκρέμισμα των ονείρων του Τζακ Μα δόθηκε από τον ίδιο τον πρόεδρο της Κίνας, τον Σι Τζινπίνγκ, ενώ η επίσημη αιτιολογία ήταν ότι τα 330 δισ. δολάρια έκθεσης του Ant Group σε χρέος αποτελούσαν συστημικό κίνδυνο για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας.
Πρόστιμα και προειδοποιήσεις
Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το ποιος είναι το αφεντικό, στις αρχές Απριλίου οι κινεζικές αρχές επέβαλαν στον διαδικτυακό εμπορικό όμιλο Alibaba πρόστιμο 18,2 δισεκατομμυρίων γιουάν (περίπου 2,78 δισεκατομμύρια δολάρια) για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, με την κατηγορία ότι απαιτεί την αποκλειστικότητα από τους εμπόρους που θέλουν να πωλούν τα προϊόντα τους στην πλατφόρμα του, στρεβλώνοντας τον ανταγωνισμό.
Ο όμιλος Alibaba και τα βάσανά του από τις κινεζικές αρχές, ωστόσο, αποτελεί μόνο την κορυφή του παγόβουνου μιας εκτεταμένης εκστρατείας των κινεζικών αρχών να βάλουν χαλινάρι στις μεγάλες επιχειρήσεις τεχνολογίας που έχουν ξεπηδήσει τα τελευταία χρόνια στην χώρα και έχουν αποκτήσει τεράστια επιρροή –οικονομική, αλλά και κοινωνική- στους πολίτες, πολλοί εκ των οποίων θεωρούν τις εφαρμογές που οι εταιρείες προσφέρουν για επικοινωνία, αγορές, αλλά και χρηματοπιστωτικές συναλλαγές ως αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητά τους.
Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το ποιος είναι το αφεντικό, στις αρχές Απριλίου οι κινεζικές αρχές επέβαλαν στον διαδικτυακό εμπορικό όμιλο Alibaba πρόστιμο 18,2 δισεκατομμυρίων γιουάν (περίπου 2,78 δισεκατομμύρια δολάρια) για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, με την κατηγορία ότι απαιτεί την αποκλειστικότητα από τους εμπόρους που θέλουν να πωλούν τα προϊόντα τους στην πλατφόρμα του, στρεβλώνοντας τον ανταγωνισμό.
Ο όμιλος Alibaba και τα βάσανά του από τις κινεζικές αρχές, ωστόσο, αποτελεί μόνο την κορυφή του παγόβουνου μιας εκτεταμένης εκστρατείας των κινεζικών αρχών να βάλουν χαλινάρι στις μεγάλες επιχειρήσεις τεχνολογίας που έχουν ξεπηδήσει τα τελευταία χρόνια στην χώρα και έχουν αποκτήσει τεράστια επιρροή –οικονομική, αλλά και κοινωνική- στους πολίτες, πολλοί εκ των οποίων θεωρούν τις εφαρμογές που οι εταιρείες προσφέρουν για επικοινωνία, αγορές, αλλά και χρηματοπιστωτικές συναλλαγές ως αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητά τους.
Σφίγγουν τα λουριά
Πρόσφατα, οι κινεζικές ρυθμιστικές αρχές κάλεσαν τους CEO όλων των τεχνολογικών κολοσσών της χώρας και τους έστειλαν ένα σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα: μαζευτείτε, ειδάλλως θα σας μαζέψουμε εμείς, χρησιμοποιώντας τον Τζακ Μα και το Ant Group ως παράδειγμα προς αποφυγή. Παράλληλα, μοίρασαν και κάμποσα τσουχτερά πρόστιμα σε διάφορες εταιρείες –κυρίως για ζητήματα παραβίασης των κανόνων του ανταγωνισμού- και, σταδιακά άρχισαν να σφίγγουν τα λουριά των ρυθμίσεων των αγορών, για να γίνει απολύτως σαφές ότι άρνηση σύμπλευσης θα έχει συνέπειες.
Μέχρι το 2015 τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά: με τις ευλογίες του Πεκίνου η λογική ήταν «ανάπτυξη με κάθε κόστος» και εταιρείες όπως οι Alibaba, Meituan, Pinduoduo, Didi Chuxing και άλλες, απολάμβαναν χαλαρή επίβλεψη και ακόμα πιο χαλαρούς κανόνες, καθώς γιγαντώνονταν στην Κίνα και αύξαναν την επιρροή τους και στη Δύση σε κάποιες περιπτώσεις. Όμως από το 2015 και μετά, τα πράγματα άλλαξαν και το Πεκίνο άρχισε να ενδιαφέρεται και για άλλους στόχους, αλλά και να έχει νέες ανησυχίες.
Πρόσφατα, οι κινεζικές ρυθμιστικές αρχές κάλεσαν τους CEO όλων των τεχνολογικών κολοσσών της χώρας και τους έστειλαν ένα σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα: μαζευτείτε, ειδάλλως θα σας μαζέψουμε εμείς, χρησιμοποιώντας τον Τζακ Μα και το Ant Group ως παράδειγμα προς αποφυγή. Παράλληλα, μοίρασαν και κάμποσα τσουχτερά πρόστιμα σε διάφορες εταιρείες –κυρίως για ζητήματα παραβίασης των κανόνων του ανταγωνισμού- και, σταδιακά άρχισαν να σφίγγουν τα λουριά των ρυθμίσεων των αγορών, για να γίνει απολύτως σαφές ότι άρνηση σύμπλευσης θα έχει συνέπειες.
Μέχρι το 2015 τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά: με τις ευλογίες του Πεκίνου η λογική ήταν «ανάπτυξη με κάθε κόστος» και εταιρείες όπως οι Alibaba, Meituan, Pinduoduo, Didi Chuxing και άλλες, απολάμβαναν χαλαρή επίβλεψη και ακόμα πιο χαλαρούς κανόνες, καθώς γιγαντώνονταν στην Κίνα και αύξαναν την επιρροή τους και στη Δύση σε κάποιες περιπτώσεις. Όμως από το 2015 και μετά, τα πράγματα άλλαξαν και το Πεκίνο άρχισε να ενδιαφέρεται και για άλλους στόχους, αλλά και να έχει νέες ανησυχίες.
Τα τρία σκληρά μηνύματα του Πεκίνου
Ο πρώτος λόγος ανησυχίας ήταν ότι η γιγάντωση των ομίλων των εταιρειών αυτών ουσιαστικά δημιουργούσε μονοπώλια και έπνιγε τον ανταγωνισμό. Σε δεύτερο επίπεδο, το «άνοιγμα» πολλών από αυτές τις επιχειρήσεις στα χρηματοπιστωτικά ουσιαστικά έθετε σε συστημικό κίνδυνο το τραπεζικό σύστημα της ίδιας της Κίνας: δεν μπορεί μια εμπορική τράπεζα να υποχρεούται διά νόμου να έχει σε απόθεμα το 30% των εκκρεμών δανείων που έχει δώσει και μια fintech εταιρεία μόλις το 10% στην καλύτερη περίπτωση, έχοντας μοχλεύσει τεράστια ποσά.
Ο τρίτος λόγος είναι και πιο ιδεολογικός: οι CEOs των επιχειρήσεων αυτών άρχισαν να ασκούν κριτική στην ηγεσία του Πεκίνου και μάλιστα για μείζονα ζητήματα πολιτικής: ο Μα λίγο πριν τη… θανάτωση της εισόδου του Ant Group στο χρηματιστήριο, είχε ασκήσει δριμεία κριτική στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κίνας, γεγονός που εξόργισε την ηγεσία του Πεκίνου και την οδήγησε στην απόφαση να θυμίσει εν τοις πράγμασι στον Μα ποιος έχει την πραγματική εξουσία στη χώρα.
Ο πρώτος λόγος ανησυχίας ήταν ότι η γιγάντωση των ομίλων των εταιρειών αυτών ουσιαστικά δημιουργούσε μονοπώλια και έπνιγε τον ανταγωνισμό. Σε δεύτερο επίπεδο, το «άνοιγμα» πολλών από αυτές τις επιχειρήσεις στα χρηματοπιστωτικά ουσιαστικά έθετε σε συστημικό κίνδυνο το τραπεζικό σύστημα της ίδιας της Κίνας: δεν μπορεί μια εμπορική τράπεζα να υποχρεούται διά νόμου να έχει σε απόθεμα το 30% των εκκρεμών δανείων που έχει δώσει και μια fintech εταιρεία μόλις το 10% στην καλύτερη περίπτωση, έχοντας μοχλεύσει τεράστια ποσά.
Ο τρίτος λόγος είναι και πιο ιδεολογικός: οι CEOs των επιχειρήσεων αυτών άρχισαν να ασκούν κριτική στην ηγεσία του Πεκίνου και μάλιστα για μείζονα ζητήματα πολιτικής: ο Μα λίγο πριν τη… θανάτωση της εισόδου του Ant Group στο χρηματιστήριο, είχε ασκήσει δριμεία κριτική στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κίνας, γεγονός που εξόργισε την ηγεσία του Πεκίνου και την οδήγησε στην απόφαση να θυμίσει εν τοις πράγμασι στον Μα ποιος έχει την πραγματική εξουσία στη χώρα.
Οι στόχοι της ηγεσίας
Από εκεί και πέρα, ζητήματα όπως οι χαμηλοί μισθοί, η εκμετάλλευση των εργαζομένων, ο κίνδυνος «boom-and-bust» για την οικονομία, αλλά και οι ευκαιρίες που δίνονται σε επενδυτές για την ενίσχυση νέων επιχειρήσεων, καθώς οι μεγάλοι βρίσκονται υπό το μικροσκόπιο του Πεκίνου, είναι απλώς το γλάσο στην απόφαση της Κίνας να ελέγξει ενεργά τους κολοσσούς της τεχνολογίας στη χώρα και να στείλει το μήνυμα ότι ακόμα και αυτές οι εταιρείες πρέπει να εργάζονται για το καλό του λαού και του κόμματος.
Σύμφωνα με αναλυτές, ο βασικός στόχος της Κίνας είναι να καταφέρει να σταθεροποιήσει μακροπρόθεσμα τον ρυθμό ανάπτυξης της χώρας και να τον κάνει βιώσιμο, να αποτρέψει την δημιουργία ολιγοπωλίων ή και μονοπωλίων, να ενισχύσει την καινοτομία και να διευρύνει ακόμα περισσότερο τον διαμοιρασμό του πλούτου, ο οποίος μοιάζει να συγκεντρώνεται στα χέρια μιας μικρής ελίτ. Το ότι με όλα αυτά, κόβονται και τα φαινόμενα αλαζονείας κάποιων πρωτοπόρων επιχειρηματιών, είναι ένα μπόνους που το Πεκίνο δεν θέλει να αγνοήσει.
Από εκεί και πέρα, ζητήματα όπως οι χαμηλοί μισθοί, η εκμετάλλευση των εργαζομένων, ο κίνδυνος «boom-and-bust» για την οικονομία, αλλά και οι ευκαιρίες που δίνονται σε επενδυτές για την ενίσχυση νέων επιχειρήσεων, καθώς οι μεγάλοι βρίσκονται υπό το μικροσκόπιο του Πεκίνου, είναι απλώς το γλάσο στην απόφαση της Κίνας να ελέγξει ενεργά τους κολοσσούς της τεχνολογίας στη χώρα και να στείλει το μήνυμα ότι ακόμα και αυτές οι εταιρείες πρέπει να εργάζονται για το καλό του λαού και του κόμματος.
Σύμφωνα με αναλυτές, ο βασικός στόχος της Κίνας είναι να καταφέρει να σταθεροποιήσει μακροπρόθεσμα τον ρυθμό ανάπτυξης της χώρας και να τον κάνει βιώσιμο, να αποτρέψει την δημιουργία ολιγοπωλίων ή και μονοπωλίων, να ενισχύσει την καινοτομία και να διευρύνει ακόμα περισσότερο τον διαμοιρασμό του πλούτου, ο οποίος μοιάζει να συγκεντρώνεται στα χέρια μιας μικρής ελίτ. Το ότι με όλα αυτά, κόβονται και τα φαινόμενα αλαζονείας κάποιων πρωτοπόρων επιχειρηματιών, είναι ένα μπόνους που το Πεκίνο δεν θέλει να αγνοήσει.