Το πυρηνικό δυστύχημα του Τσερνόμπιλ έγινε στον αντιδραστήρα αρ. 4 του Πυρηνικού Σταθμού Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ της Σοβιετικής Ένωσης, ο οποίος σήμερα βρίσκεται σε εδάφη της Ουκρανίας. Από την έκρηξη που έγινε, ο κατεστραμμένος πυρήνας του αντιδραστήρα διασκορπίστηκε, και υπέρθερμα κομμάτια γραφίτη εκτινάχτηκαν στην ατμόσφαιρα, ανάβοντας αρκετές φωτιές γύρω από το εργοστάσιο, καθώς και στην οροφή του κτηρίου ελέγχου, και ο ίδιος ο αντιδραστήρας άρχισε να φλέγεται.
Από τις εκρήξεις και την φωτιά απελευθερώθηκαν στην ατμόσφαιρα μεγάλες ποσότητες ραδιενεργών ουσιών. Το ατύχημα ήταν της τάξης του μέγιστου προβλεπόμενου ατυχήματος στην Διεθνή Κλίμακα Πυρηνικών Γεγονότων INES (International Nuclear and Radiological Event Scale), , και έγινε από σωρεία κακών εκτιμήσεων, λαθών και κακά προετοιμασμένων δοκιμών που ξεκίνησαν στο σύστημα ψύξης του αντιδραστήρα.
Όμως ο κόσμος δεν διδάχθηκε από αυτό.
KASIWAZAKI - KARIWA
τον Ιούλιο του 2007 σεισμός 6,7 Ρίχτερ, σε υποτιθέμενη μη σεισμογενή περιοχή, έθεσε εκτός λειτουργίας το πυρηνικό εργοστάσιο της Kashiwazaki – Kariwa στην Ιαπωνία.
FUKUSHIMA
Μερικά χρόνια αργότερα στις 11 Μαρτίου 2011 σε συνέχεια σεισμού και τσουνάμι που έπληξε την Ιαπωνία, και μετά από μια αλληλουχία γεγονότων που οδήγησαν στην απώλεια όλων των εφεδρικών συστημάτων, οι μονάδες του πυρηνικού σταθμού Fukushima Daiichi στην περιοχή Φουκουσίμα της Ιαπωνίας έμειναν χωρίς ηλεκτρική ενέργεια, με αποτέλεσμα να μείνει χωρίς ψύξη η καρδιά 3 αντιδραστήρων και να λιώσει. Ακολούθησε μεγάλη έκλυση ραδιενέργειας στο περιβάλλον και σημαντική ραδιολογική ρύπανση που οδήγησε στη λήψη απόφασης για εκκένωση σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων γύρω από τον σταθμό.
Το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας είναι ένα από τα μεγαλύτερα ατυχήματα που έχουν ποτέ συμβεί στην πυρηνική βιομηχανία και κατηγοριοποιήθηκε στο επίπεδο 7 στην κλίμακα INES (International Nuclear and Radiological Event Scale), στο ίδιο επίπεδο με το ατύχημα του Τσερνόμπιλ (1986).
CHELYABINSK - MAYAK
Με δύο μήνες καθυστέρηση, και αφού πρώτα είχε διαπιστωθεί η διαρροή ραδιενέργειας από Ευρωπαϊκά ερευνητικά κέντρα σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα, η μετεωρολογική υπηρεσία της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι διαπιστώθηκαν «εξαιρετικά υψηλές» μετρήσεις (986 φορές υψηλότερες από το σύνηθες) του ραδιενεργού ισοτόπου ρουθηνίου-106, στα τέλη Σεπτεμβρίου στην περιοχή του Τσελιάμπινσκ στα νότια Ουράλια.
Εκεί βρίσκεται ο πυρηνικός σταθμός του Μαγιάκ, όπου γίνεται επεξεργασία χρησιμοποιημένων πυρηνικών καυσίμων και όπου το 1957 είχε συμβεί σοβαρό πυρηνικό ατύχημα.
Είναι σημαντικό επίσης ότι η “Rosatom State Atomic Energy Corporation” (κρατική εταιρεία η οποία ιδρύθηκε το 2007 - ρυθμιστικό όργανο για τα πυρηνικά ζητήματα στη Ρωσία), είχε ανακοινώσει ότι το ίδιο διάστημα δεν είχε ανιχνευθεί ρουθήνιο-106, και είχε διαβεβαιώσει ότι τα επίπεδα ραδιενέργειας ήταν φυσιολογικά γύρω από όλες τις ρωσικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Το δυσάρεστο είναι ότι οι αρμόδιες Ευρωπαϊκές αρχές της Ομάδας Ευρωπαίων Ρυθμιστών Πυρηνικής Ασφάλειας (European Nuclear Safety RegulatorsGroup -ENSREG), δεν έδρασαν άμεσα για να διερευνήσουν από πού προήλθε η διαρροή, πως έγινε αυτή και να ενεργοποιήσουν τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) των Ηνωμένων Εθνών, ώστε να γίνουν οι αναγκαίοι έλεγχοι και να ληφθούν μέτρα αντιμετώπισης της διαρροής, ενημέρωσης και προστασίας των πολιτών.
Όμως ούτε και η “Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ)” ως αρμόδια αρχή για την πυρηνική ασφάλεια το αντιλήφθηκε έγκαιρα και δεν έκανε κάτι.
Η Ευρώπη δραστηριοποιήθηκε μετά το ατύχημα (δυο και πλέον εβδομάδες μετά) και υπήρξε συμφωνία των κρατών μελών της ΕΕ για διενέργεια δοκιμών αντοχής (stress tests) στους πυρηνικούς αντιδραστήρες της Ευρώπης, με σκοπό τον αυστηρό έλεγχο της απόκρισης των εγκαταστάσεων σε ακραίες καταστάσεις φυσικών καταστροφών.
Παράλληλα, αναθεωρήθηκε ριζικά η Ευρωπαϊκή νομοθεσία που διέπει την πυρηνική ασφάλεια. Το κοινοτικό πλαίσιο για την ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων (οδηγία 2014/87/Ευρατόμ) περιλαμβάνει πλέον έναν διακρατικό μηχανισμό για την αξιολόγηση ανά εξαετία επιμέρους τεχνικών θεμάτων ασφάλειας των αντιδραστήρων της ΕΕ υπό τον συντονισμό του ENSREG (European Nuclear Safety Regulators Group).
ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΚΟΥΓΙΟΥ
Πολλές φορές έχω αναφερθεί για την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου στο Ακουγιού, σε μία εξαιρετικά σεισμογενή επικράτεια όπως είναι η Τουρκία, Ρωσικής τεχνολογίας και κατασκευής, και για τους λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να αντιδράσουμε, προκειμένου να υπάρξει ο κατάλληλος έλεγχος από τις Ευρωπαϊκές αρχές Ρυθμιστών Πυρηνικής Ασφάλειας (European Nuclear Safety Regulators Group -ENSREG), και από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) των Ηνωμένων Εθνών.
Μάλιστα σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία 85/737/ΕΚ και τη Διεθνή Σύμβαση Espoo, επιβάλλεται στο κράτος που ενδιαφέρεται να κατασκευάσει στο έδαφος του πυρηνικούς αντιδραστήρες να διενεργήσει διακρατικές διαβουλεύσεις με τις γειτονικές χώρες.
Και αυτό γιατί δεν μπορεί να θεωρείται κυριαρχικό δικαίωμα μιας χώρας να υπονομεύει άμεσα και με μακροχρόνιες επιπτώσεις το περιβάλλον, την ανάπτυξη, την ίδια τη ζωή των πολιτών και κάθε έμβιου όντος, στην ευρύτερη περιοχή των γειτονικών χωρών.
Πέραν τούτου, και με δεδομένη την δημόσια δήλωση του Ερντογάν ότι δικαιούται η Τουρκία να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, τις υπόγειες συνεργασίες της με το Πακιστάν και τις προσπάθειές της να αποκτήσει και πυραυλική τεχνολογία (φορέων πυρηνικών κεφαλών) από την Ρωσία, καθίσταται προφανές ότι σε λίγα χρόνια θα τα έχει αποκτήσει όλα αυτά ανεξέλεγκτα, εάν δεν αντιδράσουμε εμείς και η διεθνής κοινότητα.
Εάν καταφέρει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, θα είναι μαζί με το Πακιστάν θα είναι η δεύτερη μουσουλμανική χώρα (η οποία μάλιστα ριζοσπαστικοποιείται ραγδαία), που θα έχει πυρηνικά όπλα και θα απειλεί (όπως έχει αποδείξει πολλές φορές εμπράκτως) τους γείτονές της.
Κι εμείς εξακολουθούμε να είμαστε παθητικοί παρατηρητές στην κυριολεξία, να μην αντιδρούμε αποδεχόμενοι συνεχώς τα τετελεσμένα.
Θα ασχοληθούμε διαπιστωτικά όταν θα γίνει σεισμός στην περιοχή είτε δυστύχημα και διαρροή από το πυρηνικό εργοστάσιο, και όταν θα είναι έτοιμα τα βλήματα στους φορείς για να μας απειλούν!