Από: analyst.gr - Βασίλης Βιλιάρδος
Κοινοβουλευτική Εργασία
Η κυβέρνηση, ή μάλλον η Τρόικα, καταθέτει για ψήφιση ένα ακόμα νομοσχέδιο, με συνοπτικές διαδικασίες – γεγονός που σημαίνει πως η αντιμετώπιση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, εν μέσω συνεχομένων νομοσχεδίων-μνημονίων, έχει ξεπεράσει πια τα όρια.
Το σημερινό σχέδιο νόμου, με 110 άρθρα και 200 σελίδες που αφορούν σημαντικά θέματα, σε σχέση με τη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος, κατατέθηκε μία μόλις ημέρα πριν – ενδεχομένως επειδή συζητείται η 10η αξιολόγηση, στην οποία θα υπάρχει αναφορά στο θέμα της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους μας, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά.
Εκτός αυτού, η 10η αξιολόγηση αφορά την πληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, την επανεκκίνηση των πλειστηριασμών και του νέου πτωχευτικού, την επέκταση του ΗΡΑΚΛΗΣ και θέματα του ΤΧΣ – δηλαδή εξαιρετικά σημαντικά ζητήματα που ασφαλώς απαιτούν χρόνο για να μελετηθούν.
Η πρώτη μας απορία πάντως είναι πώς θα στοιχειοθετηθεί η βιωσιμότητα του χρέους – αφού έχει υπερβεί τόσο σε απόλυτα, όσο και σε σχετικά με το ΑΕΠ μεγέθη, τα επίπεδα του 2009. Επίσης τις προβλέψεις του PSI, με το ΑΕΠ μας να μειώνεται συνεχώς.
Με την επίκληση των χαμηλών επιτοκίων που μας εξασφαλίζει η ΕΚΤ, με αντάλλαγμα την πιστή εφαρμογή των μέτρων που μας επιβάλλει, τα οποία στην ουσία τους είναι μνημόνια;
Με την επιμήκυνση των 95 δις € για μετά το 2032, με αντάλλαγμα την παράδοση του ονόματος της Μακεδονίας; Με άλλου είδους υποσχέσεις και ανταλλάγματα που ενδεχομένως δεν γνωρίζουμε, οπότε θα θέλαμε να μας ενημερώσει η κυβέρνηση;
Λαμβάνεται αλήθεια υπ’ όψιν τυχόν άνοδος των επιτοκίων, πιθανότατα όταν τελειώσει η πανδημία; Όλοι γνωρίζουμε πως η πολιτική των μηδενικών επιτοκίων, όπως επίσης της συνεχούς παροχής ρευστότητας, είναι αδύνατον να διατηρηθεί επ’ αόριστον – χωρίς να δημιουργηθούν ακόμη μεγαλύτερες στρεβλώσεις στην αγορά, από τις ήδη υπάρχουσες που δεν είναι καθόλου αμελητέες.
Υπενθυμίζουμε εδώ πως το 2011 ο κ. Βενιζέλος είχε προβλέψει πως το χρέος θα ήταν βιώσιμο το 2020 – στο 120%, λόγω του PSI.
Εκτός αυτού, το ΔΝΤ έγραφε το 2011 στην 5η αξιολόγηση του 1ου μνημονίου ότι, χωρίς το PSI θα υπερέβαινε το 200% – κάτι που θα ήταν καταστροφικό για τη βιωσιμότητα του. Επίσης πως με το PSI και με τις ιδιωτικοποιήσεις, θα μειωνόταν κάτω του 120% – όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά.
Το 2009 δε, το ΔΝΤ έλεγε πως το χρέος ενδέχεται να πλησιάσει το 230% έως το 2029 – ενώ μετά θα αυξάνεται εκθετικά, όπως επίσης θα καταθέσουμε στα πρακτικά.
Εν τούτοις, παρά το PSI, παρά τα μνημόνια, τα ξεπουλήματα, τη φτωχοποίηση των Ελλήνων κοκ., έχουμε υπερβεί ήδη αυτά τα μεγέθη – οπότε εύλογα δεν αναρωτιόμαστε πόσο λογικό είναι να ακούμε ακόμη τις προβλέψεις των ειδικών, τις συστάσεις για «μεταρρυθμίσεις» και τις υποσχέσεις των κυβερνήσεων;
Εάν απαντήσει κανείς εδώ πως το πρόγραμμα Ελλάδα 2.0 θα αναπληρώσει τις απώλειες της οικονομίας μας (α) από τα μνημόνια και (β) από την κάκιστη διαχείριση της πανδημίας, θα μας θεωρούσε προφανώς ανόητους – αφού με τις αισιόδοξες προβλέψεις θα στηρίζει την οικονομία κατά 1,4% του ΑΕΠ ετήσια, σύμφωνα με αναφορά της ΤτΕ που θα καταθέσουμε στα πρακτικά.
Το ΔΝΤ πάντως προβλέπει κατά μέσον όρο 1,4% μακροπρόθεσμη αύξηση του ΑΕΠ – οπότε χαμηλότερη από το μέσο επιτόκιο του χρέους μας που είναι σήμερα περί το 1,7%.
Επομένως είναι αδύνατον να μειωθεί το χρέος, ακόμη και αν έχουμε πρωτογενή πλεονάσματα – οπότε εύλογα το θεωρούμε μη βιώσιμο, όπως ο κάθε λογικός Πολίτης, προτείνοντας μία συζήτηση επ’ αυτού, όσο ακόμη έχουμε χρόνο.
Συνεχίζοντας, το νομοσχέδιο αφορά την υιοθέτηση σημαντικών ρυθμίσεων για το χρηματοπιστωτικό τομέα, οι οποίες απαιτούν μία σοβαρή ανάλυση – ενώ η επεξεργασία του είχε ξεκινήσει το Δεκέμβριο του 2019, σύμφωνα με δημοσιεύματα που θα καταθέσουμε, με προθεσμία παράδοσης από τη νομοπαρασκευαστική στις 28.6.20.
Τέθηκε δε προς διαβούλευση από τις 18 Φεβρουαρίου του 2021, έως τις 4 Μαρτίου 2021 – χωρίς να αναρτηθεί κανένα σχόλιο.
Δεν είναι παράδοξο βέβαια, αφού αποτελεί ένα σχετικά τεχνικό θέμα – αν και η υγεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, η ενδεχόμενη αναχρηματοδότηση του ή η εξυγίανση του με ενδεχόμενο κούρεμα καταθέσεων και υποχρεώσεων, είναι κάτι που εάν συμβεί, θα επηρεάσει ευρέως την κοινωνία.
Ποιος είναι ο λόγος λοιπόν που κατατίθεται υπό αυτές τις συνθήκες, στην ουσία με τη διαδικασία του κατεπείγοντος; Μήπως για να μη συζητηθούν σε βάθος οι παράμετροι;
Το θέμα της εποπτείας χρηματοδοτικών εταιριών συμμετοχών και μικτών εταιριών συμμετοχών πάντως, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον – ιδίως κάτω από τους εταιρικούς μετασχηματισμούς, στους οποίους προβαίνουν οι συστημικές τράπεζες με εξαίρεση την Εθνική, με το γνωστό μας Hive Down.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την οδηγία αριθ. 575/2013, ως «χρηματοδοτική εταιρεία συμμετοχών» νοείται ένα χρηματοδοτικό ίδρυμα, οι θυγατρικές του οποίου είναι, αποκλειστικώς ή κυρίως, ιδρύματα ή χρηματοδοτικά ιδρύματα – ενώ ως «μικτή εταιρεία συμμετοχών», νοείται η εταιρεία που δεν είναι χρηματοδοτική εταιρεία και μεταξύ των θυγατρικών της οποίας περιλαμβάνεται ένα τουλάχιστον πιστωτικό ίδρυμα ή μία επιχείρηση επενδύσεων.
Hive Down δε, είναι ότι έγινε με την Τράπεζα Πειραιώς που μετασχηματίστηκε σε Εταιρία Συμμετοχών – μεταφέροντας την Τράπεζα σε θυγατρική που μάλιστα δεν εμφανίζεται καν στις οικονομικές καταστάσεις.
To Hive Down ενδιαφέρει, σε σχέση και με τη διασπορά των οχημάτων που περιέχουν τα κόκκινα δάνεια που προωθούνται προς τιτλοποίηση, καθώς επίσης προς πώληση μέσω του ΗΡΑΚΛΗΣ – ενώ η πώληση των κόκκινων δανείων αποτελεί βασική φροντίδα της Τρόικα, όπως αναφέρεται στις αξιολογήσεις, μαζί με τον νέο πτωχευτικό που πιέζει να δρομολογηθεί άμεσα, παρά την πρωτοφανή κρίση που βιώνουμε.
Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση νομισματικής πολιτικής της ΤτΕ του Δεκεμβρίου του 2020, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) ανήλθαν στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2020 σε 58,7 δις € – ενώ αναμένονται ακόμη 8-10 δις κόκκινα δάνεια από την πανδημία.
Εκτός των κόκκινων δανείων όμως, όπως έχουμε πληροφορηθεί, δεν είναι σίγουρο ότι ο αναβαλλόμενος φόρος θα προσμετράται στα κεφάλαια των τραπεζών για μια εικοσαετία – όπως είχε υπολογιστεί αρχικά, όταν έγινε ο νόμος Χαρδούβελη.
Επομένως είναι κάτι, μία αιτία δηλαδή που μπορεί να οδηγήσει σε μία ακόμη ανακεφαλαιοποίηση τους – γεγονός που σημαίνει πως νομοσχέδια, όπως το σημερινό, πρέπει να μελετώνται με μεγάλη προσοχή, εάν δεν θέλει κανείς να είναι ανεύθυνος.
Είναι δυνατόν αλήθεια να συμβεί κάτι τέτοιο, στο ελάχιστο χρονικό διάστημα που μας δώσατε, όταν έχουμε παράλληλα πολλές άλλες κοινοβουλευτικές υποχρεώσεις; Όσο και να θέλετε να λειτουργήσουμε τόσο ανεύθυνα, δεν θα το κάνουμε – αφού δεν ταιριάζει καθόλου στη νοοτροπία μας.
Θα κλείσουμε με τα περιεχόμενα του νομοσχεδίου, τα οποία είναι τα εξής:
Το πρώτο μέρος, με τα άρθρα 1- 51, αφορά την ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2019/878 – ενώ συμπληρώνεται το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο του ν.4261/2014, σχετικά με τη διαδικασία έγκρισης της λειτουργίας των χρηματοδοτικών εταιρειών συμμετοχών, καθώς επίσης των μικτών χρηματοοικονομικών εταιρειών συμμετοχών.
Εν προκειμένω, διαπιστώνεται ο επιμερισμός της δικαιοδοσίας, μεταξύ της Τράπεζας της Ελλάδος και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς – αν και οι μητρικές εταιρείες συμμετοχών, με χρηματοδοτικές θυγατρικές, υπόκεινται στην εποπτεία της ΤτΕ.
Όσον αφορά τα κυριότερα μέρη του, εν πρώτοις είναι η επιβολή της υποχρέωσης στα υποκαταστήματα των πιστωτικών ιδρυμάτων, με έδρα σε τρίτη χώρα και με άδεια λειτουργίας στην Ελλάδα, να υποβάλλουν ετήσια έκθεση στην Τράπεζα της Ελλάδος, με πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία του υποκαταστήματος.
Εκτός αυτού, περιγράφονται οι εποπτικές εξουσίες από την ΤτΕ ή από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς – κατά την εξέταση και αξιολόγηση του κινδύνου επιτοκίου.
Επίσης, καθορίζονται τα επίπεδα κεφαλαίων ασφαλείας και οι περιπτώσεις, κατά τις οποίες η ΤτΕ ή η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, επιβάλλουν στα πιστωτικά ιδρύματα πρόσθετη απαίτηση ιδίων κεφαλαίων – κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό.
Τέλος, αναφέρονται κάποια άλλα λειτουργικά θέματα – όπως είναι η πολιτική αποδοχών, το πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης, το επαγγελματικό απόρρητο και η ανταλλαγή πληροφοριών.
Το δεύτερο μέρος τώρα αφορά την ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της ευρωπαϊκής οδηγίας 2019/879 – για την ικανότητα απορρόφησης των ζημιών, ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων επενδύσεων.
Όσον αφορά τα σημαντικότερα μέρη του, καθορίζονται οι προϋποθέσεις εξυγίανσης χρηματοδοτικών ιδρυμάτων και εταιρειών συμμετοχών, ο τρόπος κατάρτισης του σχεδίου εξυγίανσης, και η αρχή της εξυγίανσης – η οποία είναι η ΤτΕ, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 4335/2015.
Προβλέπεται δε πως η αρχή εξυγίανσης διαθέτει την εξουσία να αναστέλλει οποιεσδήποτε υποχρεώσεις πληρωμής ή παράδοσης – ενώ καθορίζεται ως ελάχιστο ονομαστικό ποσό επιλέξιμων υποχρεώσεων μειωμένης εξασφάλισης πώλησης σε ιδιώτες πελάτες, οι 100.000 € ανά τίτλο.
Περαιτέρω προβλέπεται ότι, η αρχή εξυγίανσης έχει την εξουσία να απομειώνει ή να μετατρέπει και τις επιλέξιμες υποχρεώσεις σε μετοχές ή άλλους τίτλους ιδιοκτησίας των οριζόμενων ιδρυμάτων.
Τέλος, κάτι πάρα πολύ σημαντικό, επεκτείνεται η δυνατότητα της αρχής εξυγίανσης να αναστέλλει την πληρωμή υποχρεώσεων – συμπεριλαμβανομένων και επιλέξιμων καταθέσεων, όπου πρόκειται για το ονομαζόμενο bail in.
Στην περίπτωση αυτή, μπορεί να περιορίζεται το ποσόν των καταθέσεων που είναι προσβάσιμο σε ημερήσια βάση – κάτι που σημαίνει έλεγχος κεφαλαίων, για τυχόν αποφυγή bank run. Είναι δυνατόν λοιπόν να εξετάσουμε όλα αυτά, μαζί με τους κινδύνους τους, στο ελάχιστο χρονικό διάστημα που μας δόθηκε; Προφανώς όχι.
Κλείνοντας με το τρίτο μέρος, αποτελείται από μία σειρά διατάξεων – όπως είναι η σειρά κατάταξης των επιμέρους απαιτήσεων, κατά την ειδική εκκαθάριση των πιστωτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων επενδύσεων.
Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα και σε Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, να αναλάβουν το ρόλο του εκπροσώπου των ομολογιούχων – κάτι που λογικά αφορά τις τιτλοποιήσεις του ΗΡΑΚΛΗΣ.
Ολοκληρώνοντας, ασφαλώς διαμαρτυρόμαστε για την απαράδεκτη διαδικασία – τονίζοντας ακόμη μία φορά πως το θέμα είναι τεχνικό, οπότε πρέπει να εξεταστούν όλες οι παράμετροι πολύ προσεκτικά. Πόσο μάλλον όταν αφορά ενδεχόμενες ανακεφαλαιοποιήσεις που ίσως απαιτηθούν σύντομα, εξυγιάνσεις πιστωτικών ιδρυμάτων, κούρεμα καταθέσεων και capital controls που φυσικά ελπίζουμε να μη χρειαστούν.