Τουρκικές μεταρρυθμίσεις: από την αυτοκρατορική καταστολή στο κακοποιό κράτος

Photo by Adem Altan/AFP
Το πολιτικό ταξίδι των Τούρκων προς τη Δύση ξεκίνησε πριν από έναν αιώνα και μισό, αλλά τώρα η Τουρκία παραμένει τόσο μακρινή από τις καθολικές δημοκρατικές αξίες όσο η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά την κατάρρευση της. Οι παραλληλισμοί μεταξύ αποτυχημένων οθωμανικών και τουρκικών μεταρρυθμίσεων αξίζουν μια ματιά.

Burak Bekdil - gatestoneinstitute.org / Παρουσίαση Freepen.gr

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου 150 ετών, εκτός από την κατασκευή σιδηροδρομικών συστημάτων στο αυτοκρατορικό έδαφος, δημιουργήθηκαν συστήματα καταγραφής του πληθυσμού και ελέγχου του τύπου, μαζί με την πρώτη τοπική σύγχρονη νομική σχολή το 1898. Οι πιο εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις σημειώθηκαν στην εκπαίδευση: δημιουργήθηκαν πολλές επαγγελματικές σχολές για τομείς όπως ο νόμος, οι τέχνες, τα επαγγέλματα, η Πολιτική Μηχανική, η Κτηνιατρική, τα τελωνεία, η γεωργία και η γλωσσολογία.

Ήταν ο Σουλτάνος Αμπντουλχαμίντ Β ο οποίος υπό τη δυτική πίεση προχώρησε σε μεταρρύθμιση στην προβληματική αυτοκρατορία του. Στις 23 Δεκεμβρίου 1876 το Οθωμανικό Σύνταγμα εκδόθηκε επίσημα με σκοπό να κερδίσει τις καρδιές και τα μυαλά των Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης, μόνο για να ανασταλεί όταν η εξωτερική πίεση υποχώρησε και ο συγγραφέας του εστάλη στην εξορία. Στις αρχές του 20ου αιώνα, μια άλλη συνταγματική Μεταρρυθμιστική Ομάδα, η Επιτροπή Ένωσης και Προόδου, απείλησε τον σουλτάνο με πραξικόπημα, τερματίζοντας τη βασιλεία του Αμπντουλαμίντ.

Τα πιο σκοτεινά χρόνια της σύγχρονης Τουρκίας ήρθαν μεταξύ 1976 και 1980, όταν μια εκστρατεία πολιτικής βίας, που διεξήχθη από πλήθος ακροαριστερών και ακροδεξιών ομάδων αστικών ανταρτών, σκότωσε περισσότερους από 5.000 ανθρώπους. Αυτή η εποχή έληξε μόνο όταν ο στρατός ανέλαβε τη χώρα σε ένα ολοκληρωμένο πραξικόπημα και η βία υποχώρησε. Είκοσι χρόνια αργότερα, ένας μαχητικός Ισλαμιστής, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεσμεύθηκε ριζικά να μεταρρυθμίσει την τουρκική δημοκρατία και να την καταστήσει αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης -- μέσω της πλήρους ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δύο δεκαετίες μετά από αυτό, η Δημοκρατία της Τουρκίας παραμένει τόσο απομακρυσμένη από τις πολιτικές ελευθερίες, τη δημοκρατική κουλτούρα και τους ελέγχους και τις ισορροπίες της Ευρώπης, όπως ήταν η αυτοκρατορία του Αμπντουλχαμίντ το 1876. 

Στριμωγμένος από την απειλή των κυρώσεων της ΕΕ, ο Ερντογάν δήλωσε τακτικιστικά το Νοέμβριο ότι" το μέλλον της Τουρκίας ήταν στην Ευρώπη" και ότι "οι δημοκρατικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις θα ακολουθήσουν γρήγορα". Στις 10 Ιανουαρίου, επανέλαβε ότι η Τουρκία θέλει να "γυρίσει μια νέα σελίδα στις σχέσεις της με την ΕΕ το νέο έτος". Η Τουρκία ισχυρίστηκε ότι ήταν και πάλι σε τροχιά υλοποίησης σχετικά με την ατζέντα μεταρρυθμίσεων.

Εν τω μεταξύ, ο Utku Çakırözer, μέλος του Κοινοβουλίου της αντιπολίτευσης, δήλωσε ότι πέντε δημοσιογράφοι δέχθηκαν σωματική επίθεση τις πρώτες 15 ημέρες του 2021. "Αυτό το επαίσχυντο ιστορικό ατιμωρησίας σχετικά με τις σωματικές επιθέσεις θα πρέπει να λήξει", είπε.

Τρεις από τις επιθέσεις ήταν ιδιαίτερα ενδεικτικές. Κατά τη διάρκεια του πρώτου περιστατικού, ο Selçuk Özdağ, αναπληρωτής πρόεδρος του κόμματος του Μέλλοντος, δέχτηκε επίθεση από μια συμμορία πέντε ανδρών μπροστά από το σπίτι του. Οι επιτιθέμενοι ήταν οπλισμένοι και χρησιμοποίησαν ραβδιά για να χτυπήσουν τον Özdağ στο κεφάλι. Μεταφέρθηκε εσπευσμένα για χειρουργική επέμβαση. "Πρόκειται για πολιτικό τρόμο", δήλωσε ο πρόεδρος του Future Party και πρώην πρωθυπουργός Ahmet Davutoğlu. Προφανώς, ο Özdağ είχε εξοργίσει τους υποστηρικτές του υπερεθνικιστικού εταίρου συνασπισμού του Ερντογάν, MHP. Ένα στέλεχος του MHP "συνεχάρη" τους επιτιθέμενους.

Οι υπερεθνικιστές επιτέθηκαν επίσης στον δημοσιογράφο Orhan Uğuroğlu και τον τηλεοπτικό παρουσιαστή Afşin Hatipoğlu, του οποίου η αναφορά κατά του Ερντογάν είχε εξοργίσει τους νομιμόφρονες του MHP. Στη στήλη του στις 13 Ιανουαρίου, ο Uguroğlu είχε πάρει συνέντευξη από τον Özdağ του Future Party.

Η Αστυνομική Διεύθυνση της Άγκυρας ανέβασε στο Twitter ότι τρεις ύποπτοι για την επίθεση είχαν τεθεί υπό κράτηση και πως η αστυνομία αναζητούσε έναν τέταρτο. Πριν πιαστεί ο τέταρτος επιτιθέμενος, οι άλλοι απελευθερώθηκαν. Η αστυνομία δεν ήταν πειστική, δεδομένου του ιστορικού της κυβέρνησης του Ερντογάν για την πλήρη αποτυχία να τιμωρήσει τα εγκλήματα κατά των αντιπάλων του.

Σε μια έκθεση του Φεβρουαρίου 2020, η Επιτροπή για την προστασία των δημοσιογράφων (CPJ) δήλωσε ότι η βία έρχεται μετά από χρόνια που οι αρχές παρενοχλούν και φυλακίζουν δημοσιογράφους που επικρίνουν το κυβερνών κόμμα ή τους πολιτικούς συμμάχους του. Το CPJ σημείωσε:

"Ενώ δεν έχει διαπιστωθεί σαφές κίνητρο στις επιθέσεις πέρυσι, οι τοπικές ενώσεις δημοσιογράφων έχουν υποθέσει ότι το γενικό κλίμα εχθρότητας έχει καταστήσει τη δημοσιογραφία πιο επικίνδυνη. Τον Μάιο, τοπικά συνδικάτα δημοσιογράφων δήλωσαν στην τουρκική υπηρεσία του BBC ότι η βία οφείλεται εν μέρει σε κλίμα ατιμωρησίας, με τις αρχές να μην διερευνούν αποτελεσματικά τη βία και η κυβέρνηση να στοχεύει δημοσιογράφους και να μην καταδικάζει δημοσίως τις επιθέσεις".

Αφού εξιστόρησε πρόσφατα παραδείγματα για το πώς τα τουρκικά δικαστήρια αρνήθηκαν αντισυνταγματικά να συμμορφωθούν με αποφάσεις που εκδόθηκαν από ανώτατα δικαστήρια όπως το τουρκικό Συνταγματικό Δικαστήριο και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), ο αρθρογράφος Μεχμέτ Οκακτάν έγραψε: "Αν αυτή είναι η κατανόησή σας για τη μεταρρύθμιση... δεν υπάρχει τίποτα περισσότερο να πω". Ο σαρκαστικός τίτλος της στήλης του ήταν "σας ικετεύουμε. μη μεταρρυθμίζετε!"--καθώς όλη αυτή η καταστολή και η βία συμβαίνουν μετά τη δέσμευση του Ερντογάν για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, μη μεταρρυθμίζετε, μην χειροτερεύετε τα πράγματα.

Μια έκθεση του Δεκεμβρίου 29 από την Expression Interrupted ζοφερά σημειώνει:

"Από τα 47 μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, η Τουρκία έχει τις περισσότερες παραβιάσεις της ελευθερίας της έκφρασης σύμφωνα με το Άρθρο 10 της σύμβασης. Από τις 845 αποφάσεις που εξέδωσε το ΕΔΑΔ μεταξύ 1959 και 2019, 356 ήταν κατά της Τουρκίας - σχεδόν πενταπλάσιες σε σχέση με τη μακρινή επιλαχούσα, τη Ρωσία."

Συνέχισε: "η Τουρκία βρίσκεται επίσης στην κορυφή του καταλόγου παραβιάσεων δικαιωμάτων που αφορούν όλα τα άρθρα του Συντάγματος. "Μεταξύ 1959 και 2019, 3.645 από τις 22.535 αποφάσεις του δικαστηρίου ήταν κατά της Τουρκίας, καθιστώντας τη χώρα κατά της οποίας το ΕΔΑΔ εξέδωσε τις περισσότερες αποφάσεις". Από τις 5.231 υποθέσεις που εκκρεμούν επί του παρόντος από υπογράφοντα μέρη, 689 από αυτές είναι κατά της Τουρκίας."

Ενάμιση αιώνα μετά τις προσπάθειες των Οθωμανών για μεταρρύθμιση και περισσότερα από 15 χρόνια από την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών με την ΕΕ, η Τουρκία απέχει περισσότερο από ποτέ από την ένταξή της στην πλούσια λέσχη.

Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail