Η Μέρκελ τορπίλισε το Ελληνογαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής

Στρατηγική επιλογή του Βερολίνου η υπονόμευση της Ελληνογαλλικής Συμμαχίας

Παρότι η Ελλάδα αγόρασε Rafale  κόστους 2,49 δις ευρώ εντούτοις το Ελληνογαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο παραπέμφθηκε στις καλένδες με απαίτηση της Μέρκελ.

 Αναγκαία όσο ποτέ η υπογραφή Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής

ΝΟΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ

Το Κοινό Ανακοινωθέν που υπέγραψαν στις 11/2/2021  στο πλαίσιο του Φόρουμ Φιλίας η Ελλάδα, η Κύπρος, η Γαλλία, η Αίγυπτος, το Μπαχρείν, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ)  «ικανοποιεί πλήρως την Ελληνική πλευρά καθώς έχει σαφείς αναφορές στο Διεθνές Δίκαιο, στο Δίκαιο της Θάλασσας και στην αποχή από απειλές ή χρήση βίας» (New Post 11/2/2021). Μάλιστα με τα ΗΑΕ  η Ελλάδα έχει ήδη υπογράψει «ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής» «σε περίπτωση που απειληθεί η εδαφική ανεξαρτησία κάποιας από τις δύο χώρες» (H Καθημερινή 23/11/2021). Πρόκειται για την πρώτη διμερή συμφωνία τέτοιου τύπου που υπέγραψε η Αθήνα μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου καθώς με την ίδρυση του ΝΑΤΟ εγκαταλείφθηκε η πρακτική των διμερών αμυντικών Συμφώνων η οποία αντικαταστάθηκε από Σύμφωνα και ρήτρες συλλογικής ασφάλειας και αμοιβαίας συνδρομής. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί το περίφημο άρθρο 5 του ΝΑΤΟ αλλά και η ρήτρα συνδρομής του άρθρου 42 παρ.7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Με δεδομένη όμως τη διαχρονική απροθυμία της ΕΕ να προχωρήσει με πρακτικό και άμεσο τρόπο στην έκφραση αλληλεγγύης σε Κύπρο και Ελλάδα ενόψει της επιθετικής πολιτικής της Άγκυρας ήδη από το 2018 πήραμε την πολιτική πρωτοβουλία να προτείνουμε τη σύναψη Αμυντικού Συμφώνου με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής μεταξύ Γαλλίας και Ελλάδας.

 

Μακρόν: «Ελλάς – Γαλλία Συμμαχία»

Η επίσκεψη Μακρόν στην Ευρωβουλή στο Στρασβούργο στις 17 Απριλίου 2018 αποτέλεσε αναμφίβολα σημαντικό γεγονός καθώς ο Γάλλος ηγέτης με βαρυσήμαντη ομιλία του ξεδίπλωσε το όραμά του για την Ευρώπη. Μάλιστα έδειξε ιδιαίτερα πρόθυμος να προχωρήσει σε ουσιαστικό διάλογο με τους Ευρωβουλευτές απαντώντας χωρίς αναστολές στις τοποθετήσεις τους.

Στο πλαίσιο αυτό από δικής μου πλευράς είχα την ευκαιρία να θέσω στον Γάλλο Πρόεδρο το ζήτημα της τουρκικής επιθετικότητας και να ζητήσω από τον Εμανουέλ Μακρόν τη δέσμευσή του για σύναψη Ελληνογαλλικού Συμφώνου Αμυντικής Συνεργασίας που θα εγγυάται και στρατιωτικά τα Ελληνικά σύνορα σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης.
Απευθυνόμενος λοιπόν στον Γάλλο Πρόεδρο είπα: «Κύριε Πρόεδρε, κύριε Μακρόν, ο Ελληνικός λαός άκουσε με ενδιαφέρον την ομιλία σας στις αρχές Σεπτεμβρίου 2017 στο λόφο της Πνύκας στην Αθήνα για το μέλλον της Ευρώπης.

Κύριε Μακρόν, η Τουρκία καθημερινά εντείνει την επιθετικότητά της κατά της Ελλάδας, παραβιάζει τα χωρικά ύδατα της Πατρίδας μου, παραβιάζει τον Ελληνικό εναέριο χώρο. Ο Ερντογάν απαιτεί την αλλαγή της Συνθήκης της Λωζάνης, απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο, κρατά παράνομα στις τουρκικές φυλακές τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς».

Και συνέχισα: «Θα ήθελα λοιπόν κύριε Μακρόν να σας ρωτήσω εάν η Γαλλική Δημοκρατία προτίθεται να συνάψει με την Ελλάδα ένα Σύμφωνο Αμυντικής Συνεργασίας, ένα Σύμφωνο στρατιωτικής συνδρομής προς την Ελλάδα σε περίπτωση επίθεσης της Τουρκίας κατά της Ελλάδας, ένα Σύμφωνο γαλλικής δέσμευσης για συνδρομή και προστασία των Ελληνικών συνόρων που άλλωστε είναι και ευρωπαϊκά σύνορα».

Καταλήγοντας δε επισήμανα: «Και όλα αυτά κύριε Μακρόν εδώ και τώρα γιατί οι τουρκικές απειλές κατά της Ελλάδας εντείνονται κάθε μέρα».

Όπως καταγράφηκε τότε σε εκτενή ρεπορτάζ των ΜΜΕ ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας απαντώντας στην παραπάνω Ερώτηση – Παρέμβασή μου δήλωσε απερίφραστα εντός της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο τα εξής :

«Να πω ότι η Γαλλία ανά πάσα στιγμή θα είναι παραστάτης σε κάθε Κράτος Μέλος όταν απειλείται, όταν υφίσταται επίθεση η κυριαρχία του. Αυτό το είπαμε και στην Μεγάλη Βρετανία και στην υπόθεση Σκριπάλ, αλλά είναι και πάγια θέση μας προς την Ελλάδα όταν απειλείται στην Ανατολική Μεσόγειο. Και τις προάλλες είχα τηλεφωνική συνομιλία με τον Πρωθυπουργό τον κ. Τσίπρα γι’ αυτό το θέμα. Είναι ακριβώς στην καρδία της κοινής μας αλληλεγγύης να υπάρχει αυτή η αλληλεγγύη μεταξύ των Κρατών».

Η δήλωση Μακρόν ότι η Γαλλία θα στηρίξει την Ελλάδα σε περίπτωση τουρκικής απειλής ήρθε σε μια στιγμή κορύφωσης των τουρκικών διεκδικήσεων, καθώς η Άγκυρα δήλωνε  εντελώς προκλητικά ότι τα Ίμια ήταν δήθεν τουρκικά.

Επρόκειτο  για μία ιστορική δήλωση συμπαράστασης προς την Ελλάδα, η οποία έδινε  συγκεκριμένο περιεχόμενο σ’ αυτό που εδώ και δεκαετίες εκφράζεται με το γνωστό σλόγκαν «Ελλάς – Γαλλία Συμμαχία».

Αμέσως μετά με άρθρο μου- παρέμβαση στις 22 Απριλίου 2018 (Κυριακάτικη Kontra News)  είχα επισημάνει ότι η δήλωση Μακρόν άνοιγε τον δρόμο για ανάληψη περαιτέρω πρωτοβουλιών από την Ελληνική Κυβέρνηση και την Ελληνική διπλωματία.
Διαφορετικά κινδύνευε να μείνει στα χαρτιά και να αποτελέσει απλά μια δήλωση καλών προθέσεων με ό,τι αυτό μπορούσε να σημαίνει. Τόνισα δε ότι καθώς η τουρκική επιθετικότητα έναντι της Πατρίδας μας εντεινόταν,  η Ελλάδα με ψυχραιμία, αποφασιστικότητα και μεθοδικότητα όφειλε να προετοιμαστεί κατάλληλα για κάθε ενδεχόμενο. Έτσι έπρεπε να διαμορφώσει επωφελείς Διεθνείς Συμμαχίες.  Όπως αποδείχτηκε ιστορικά αλλά και με τις τότε δηλώσεις του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ (Τα Νέα 20/4/2018), η Συμμαχία νίπτει τας χείρας της έναντι της τουρκικής επιθετικότητας μια και σύμφωνα με το γνωστό δόγμα, το ΝΑΤΟ είναι δήθεν αναρμόδιο να επιλύσει διαφορές μεταξύ των μελών του. Καθώς λοιπόν το ΝΑΤΟ πετά την μπάλα στην εξέδρα και σφυρίζει αδιάφορα εδώ και χρόνια παρά τις απειλές της Τουρκίας, η Αθήνα προσπάθησε να αποκτήσει θεσμικά πλεονεκτήματα εντός της ΕΕ. Όμως παρά τις ανά καιρούς ρητορικές διακηρύξεις στήριξης της ΕΕ προς την Ελλάδα όπως ήταν τότε η Απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της  22ας και 23ης Μαρτίου 2018 η οποία καλούσε την Άγκυρα να σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο, τις αρχές καλής γειτονίας και την Εθνική κυριαρχία Ελλάδος και Κύπρου, καθίστατο συνεχώς αντιληπτό ότι σε περίπτωση μιας απευκταίας τουρκικής επίθεσης κατά της Πατρίδος μας η στήριξη της ΕΕ θα μπορούσε να εκδηλωθεί υπό όρους και προϋποθέσεις, ενδεχόμενα και με αστερίσκους, στο διπλωματικό και οικονομικό επίπεδο μόνο, καθώς η ΕΕ δεν διαθέτει στρατιωτικές δυνάμεις.  Επομένως είναι εύλογο (μέχρις ότου να δημιουργηθεί ο περίφημος Ευρωπαϊκός Στρατός στην επόμενη πενταετία και βάλε και υπό τον όρο φυσικά ότι θα υπάρχει τότε πολιτική βούληση των Βρυξελλών για εμπλοκή του Ευρωπαϊκού Στρατού υπέρ της Αθήνας και κατά της τουρκικής επιθετικότητας), η Ελλάδα να επικεντρωθεί στην σύναψη διμερών Συμφωνιών Αμυντικής Συνεργασίας με τρίτες συμμάχους χώρες.

Οι Συμφωνίες αυτές πρέπει να στηρίζονται στις αρχές του αμοιβαίου οφέλους και της μη επέμβασης στα εσωτερικά της χώρας. Θα μπορούσαν δε να λάβουν τη μορφή Συμφώνου Αμυντικής Συνεργασίας με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης κατά της Ελλάδας. Επιπλέον θα μπορούσαν να συμπληρωθούν με πρόνοιες για στενή διπλωματική και οικονομική συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης και της αμυντικής βιομηχανίας των συμβαλλομένων μερών.

Μάλιστα όπως έχει ήδη προτείνει το Κόμμα μας «ΕΛΛΑΔΑ – Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ», στην από 5/4/2017 Ιδρυτική του Διακήρυξή η εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας πρέπει να γίνει «με παράλληλη σύναψη Συμφώνου Προστασίας των εγκαταστάσεων εξόρυξης πετρελαίου με τα κράτη, οι εταιρείες των οποίων θα αναλάβουν την εκμετάλλευση των αντίστοιχων θαλασσίων οικοπέδων».

Η κυβέρνηση Τσίπρα δεν άρπαξε την ευκαιρία

Η δήλωση Μακρόν, που έτυχε μεγάλης προβολής από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, μπορούσε και έπρεπε να αξιοποιηθεί από την κυβέρνηση Τσίπρα και να αποτελέσει το εφαλτήριο για περαιτέρω ουσιαστικές συγκλίσεις και πρωτοβουλίες όπως είχαμε επισημάνει σε σχετική μας αρθρογραφία (Η Κυριακάτικη Κόντρα 22/4/2018).

Όμως η τότε Ελληνική κυβέρνηση δεν αξιοποίησε την ευκαιρία για την σύναψη ενός διμερούς Συμφώνου Αμυντικής Συνεργασίας και Στρατιωτικής Συνδρομής Ελλάδας – Γαλλίας με πιθανή μετατροπή του σε πολυμερές Σύμφωνο, με ενδεχόμενη ένταξη της Κύπρου. Στο πλαίσιο αυτό η απόφαση της Γαλλίας να παραχωρήσει με leasing στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό δύο φρεγάτες τύπου FREMM (Η Καθημερινή 20/4/2018) θα μπορούσε να αποτελεί ένα πρώτο βήμα έμπρακτης γαλλικής στήριξης της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας, πλην όμως κάτι τέτοιο δεν προχώρησε μετά από πιέσεις του Βερολίνου. Η αρνητική γερμανική στάση στο θέμα των γαλλικών φρεγατών δεν ήταν κάτι το καινούργιο. Είχε «συμβεί στο παρελθόν, το 2011, όταν ο Γάλλος πρόεδρος Ολάντ ήταν έτοιμος να μας νοικιάσει τις ίδιες φρεγάτες, ωστόσο, με γερμανική παρέμβαση η συμφωνία δεν τελεσφόρησε» (www.efsyn.gr 25/4/2018) και επαναλήφθηκε ξανά τον Απρίλιο του 2018 λίγο μετά την παραπάνω θετική απάντηση του Μακρόν στην Παρέμβασή μου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 17/4/2020 αναφορικά με το ζήτημα της «απόκτησης δύο γαλλικών φρεγατών μέσω χρονομίσθωσης» (www.efsyn.gr 25/4/2018).

Ευτυχώς την δήλωση Μακρόν τελικά αξιοποίησε η Κύπρος η οποία προχώρησε στις 15 Μαΐου 2019 στο Παρίσι στην υπογραφή Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας με τη Γαλλία.
Στη διεθνή πολιτική βέβαια η ίδια η ζωή δρομολογεί τις εξελίξεις αναγκάζοντας τους πολιτικούς να τρέχουν πίσω από τα γεγονότα. Έτσι η όξυνση της τουρκικής επιθετικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο όχι μόνο έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά και έναντι της Γαλλίας καθώς και η εμπλοκή της Τουρκίας στη Συρία έφεραν ακόμη πιο κοντά Παρίσι και Αθήνα δρομολογώντας στο παραπέντε αμοιβαία σύγκληση με στόχο τη διαμόρφωση στενής ελληνογαλλικής αμυντικής συνεργασίας. Ακολούθησαν από την πλευρά μας δεκάδες παρεμβάσεις και άρθρα για το ζήτημα του Ελληνογαλλικού Συμφώνου με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής. Μεταξύ αυτών και άρθρο μας στη γαλλική εφημερίδα La Tribune στις 27/8/2020 που αναλύουμε παρακάτω.

«Τούρκος» ο Ερντογάν με το Ελληνογαλλικό Σύμφωνο Ασφάλειας

Οι δηλώσεις του Εμανουέλ Μακρόν στην συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Παρίσι στις 29 Ιανουαρίου 2020, στις οποίες εξέφρασε για άλλη μια φορά τη στήριξη της Γαλλίας στα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου καταδικάζοντας ταυτόχρονα τις τουρκικές προκλήσεις και την άκυρη τουρκολυβική συμφωνία, αποτέλεσαν μια ακόμη επιβεβαίωση ότι το Παρίσι συνέχιζε να παραμένει σταθερός σύμμαχος της Αθήνας.
Σε αντίθεση με τα τότε «ήξεις, αφήξεις» του Τράμπ ο οποίος στην συνάντησή του με τον Μητσοτάκη στο Λευκό Οίκο στις 7 Ιανουαρίου 2020 δεν δίστασε να χαρακτηρίσει φίλο του τον Ερντογάν, ο Μακρόν σε ένα ρεσιτάλ ελληνογαλλικής φιλίας κατήγγειλε με τον πιο απερίφραστο τρόπο στις τουρκικές απειλές κατά Ελλάδας και Κύπρου και δήλωσε με σημασία ότι ο Ερντογάν παραβιάζει στη Λιβύη τα όσα συμφωνήθηκαν στη Διάσκεψη του Βερολίνου.
Επιπλέον ο Γάλλος Πρόεδρος δεν μάσησε τα λόγια του και δήλωσε ότι τέθηκαν οι βάσεις για μια Ελληνογαλλική Στρατηγική Εταιρική Σχέση Ασφάλειας με στόχο τη διαμόρφωση συνθηκών ασφαλείας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Στο πλαίσιο αυτό μάλιστα ενέταξε τόσο την Ελληνογαλλική ναυτική συνεργασία στην οποία συμπεριλαμβανόταν η αποστολή στην περιοχή του αεροπλανοφόρου «Σαρλ Ντε Γκωλ» και του ελικοπτεροφόρου «Dixmude» όσο και τη συνεργασία στο πεδίο της αμυντικής βιομηχανίας. Επιπλέον όπως τονίστηκε οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας Ελλάδας – Γαλλίας θα βρίσκονται σε στενή επαφή για όλα τα ζητήματα που αφορούν την Ανατολική Μεσόγειο.
Οι παραπάνω θέσεις του Μακρόν συμπληρώθηκαν με στήριξη στο πεδίο της οικονομίας, του μεταναστευτικού, της γεωργίας και της κλιματικής αλλαγής.
Είναι λοιπόν προφανές ότι η Γαλλία στο πλαίσιο της προώθησης των εθνικών της συμφερόντων ανταποκρίθηκε θετικά στις ελληνικές επιδιώξεις για συνεργασία σε μια εκτεταμένη βεντάλια θεμάτων από την άμυνα και ασφάλεια μέχρι την οικονομία.
Ιδίως σε μια φάση που το Brexit εκ των πραγμάτων αναβάθμιζε  το Παρίσι στον τομέα άμυνας και ασφάλειας της ΕΕ αφού η Γαλλία είναι το μοναδικό κράτος μέλος της ΕΕ που είναι πυρηνική δύναμη και ταυτόχρονα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Επιπλέον καθώς η Μέρκελ ετοιμάζεται να πάρει «την άγουσα προς τα αποδυτήρια» ο Μακρόν εκ των πραγμάτων είναι πλέον ο ισχυρός ηγέτης όχι μόνο εντός του γαλλογερμανικού άξονα αλλά και εντός της ίδιας της ΕΕ.  Οι θέσεις αυτές του Μακρόν αποτελούν συνέχεια των όσων δήλωσε στην Ευρωβουλή απαντώντας σε σχετική Ερώτησή μου στις 17 Απριλίου 2018 αναφορικά με το κατά πόσο η Γαλλία θα ήταν διατεθειμένη να υπογράψει ένα Σύμφωνο Αμυντικής Συνεργασίας με την Ελλάδα με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης κατά της Πατρίδας μας. Όμως οι παραπάνω δηλώσεις του Μακρόν για μια Ελληνογαλλική Στρατηγική Εταιρική Σχέση Ασφάλειας έκανα «τούρκο» τον Ερντογάν καθώς ήταν πασιφανές ότι άνοιξαν ένα νέο κεφάλαιο στα θέματα άμυνας και ασφάλειας που αφορούσαν την Πατρίδα μας.

Νότης Μαριάς στη γαλλική εφημερίδα La Tribune: Αναγκαίο όσο ποτέ το Ελληνο-γαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής

Αναγκαίο όσο ποτέ είναι πλέον το Ελληνο-γαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής τόνισα στο άρθρο μου που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη 27/8/2020 στην γαλλική διαδικτυακή εφημερίδα La Tribune. https://www.latribune.fr/opinions/plaidoyer-pour-une-alliance-strategique-etroite-entre-la-grece-et-la-france-face-a-la-turquie-855614.html

Η δημοσίευση στην La Tribune του άρθρου μου με τίτλο «Για μια στενή στρατηγική συμμαχία μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας εναντίον της Τουρκίας» έγινε σε μια φάση κατά την οποία εντεινόταν  η επιθετικότητα της Τουρκίας κατά της Ελλάδας και της Κύπρου και ενώ το Παρίσι είχε ήδη εκδηλώσει με κάθε τρόπο την αλληλεγγύη του προς την Αθήνα και τη Λευκωσία.

Στο άρθρο μου αφού επισήμανα ότι ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Εμμανουέλ Μακρόν στην πρόσφατη συνάντησή του με τη Μέρκελ στο Brégançon, εξέφρασε τη δέσμευση της Γαλλίας να στηρίξει τις δυνάμεις της ειρήνης και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, παρατήρησα ότι Ελλάδα, Κύπρος και Λιβύη υφίστανται τις συνέπειες της πολιτικής Ερντογάν που με εκβιασμούς και βία επιχειρεί να αναθεωρήσει τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923.

Τόνισα ότι η Γαλλία και η Ελλάδα είναι ιστορικοί σύμμαχοι των οποίων τα συμφέροντα όσον αφορά την περιφερειακή ασφάλεια συγκλίνουν ακόμη περισσότερο στην τρέχουσα συγκυρία καθώς οι ΗΠΑ έχοντας στραφεί προς την Ασία δημιούργησαν ένα γεωπολιτικό κενό στην περιοχή της Μέσης Ανατολής το οποίο προσπάθησε να καλύψει ο Ερντογάν.

Και συνέχισα αναφερόμενος στην επιθετική ενέργεια της Τουρκίας κατά της γαλλικής φρεγάτας Courbet στις 10 Ιουνίου 2020 αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τις αβελτηρίες του άρθρου 42 παρ. 7 της Συνθήκης ΕΕ το οποίο δυστυχώς τρίτες χώρες όπως η Τουρκία δεν το θεωρούν καν ως ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής.

Υπενθύμισα στο άρθρο του ότι ως Ευρωβουλευτής στις 17 Απριλίου του 2018 στο Στρασβούργο έχοντας απευθύνει πρόταση προς τον Εμμανουέλ Μακρόν για τη σύναψη Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής ο Γάλλος Πρόεδρος δήλωσε ότι «η Γαλλία θα στέκεται ανά πάσα στιγμή δίπλα σε οποιοδήποτε κράτος μέλος όταν θα δέχεται επίθεση η κυριαρχία του» και ότι «θα είναι στο πλευρό της Ελλάδας όταν απειλείται στην Ανατολική Μεσόγειο».

Ακολούθως αναφέρθηκα τόσο στις τότε παράνομες τουρκικές έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα όσο και στις κοινές ελληνογαλλικές ναυτικές ασκήσεις και στην ανάγκη σύναψης Συμφωνίας Συνεργασίας Άμυνας και Ασφάλειας με ρήτρα αμοιβαίας στρατιωτικής συνδρομής μεταξύ Γαλλίας και Ελλάδας η οποία θα μπορούσε να συνοδεύεται από συμφωνίες προμήθειας γαλλικού στρατιωτικού εξοπλισμού από τον ελληνικό στρατό, καθώς και συμφωνίες συνεργασίας στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας σε αυτούς τους τομείς. Τέτοια έργα με αυξημένη τοπική προστιθέμενη αξία αποτελούν βασική παράμετρο για την Ελλάδα επισήμανα αναφερόμενος σε πληροφορίες της La Tribune, ότι γαλλικές εταιρείες φαίνεται να έχουν ξεκινήσει συνεργασία με ελληνικά πανεπιστήμια και ελληνικές εταιρείες προκειμένου να συμμετάσχουν στις εν λόγω δράσεις.

Σε σχέση με την αγορά γαλλικών φρεγατών από το ελληνικό πολεμικό ναυτικό παρατήρησα ότι αν και πρόκειται για εμπορική συμφωνία το Παρίσι όφειλε να λάβει σοβαρά υπόψη τους δημοσιονομικούς περιορισμούς του ελληνικού κρατικού προϋπολογισμού και να καταλήξει σε μια εύλογη τιμή καλώντας ταυτόχρονα τη Γαλλία στο πλαίσιο του αναβαθμισμένου ρόλου που φιλοδοξεί να παίξει στην Ανατολική Μεσόγειο να αναλάβει και αυτή ένα μέρους του σχετικού κόστους καθώς η αγορά των φρεγατών εντάσσεται πλέον στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αμυντικής συνεργασίας με την Ελλάδα που εξυπηρετεί τα αμοιβαία συμφέροντα.

Από την άλλη πλευρά τόνισα ότι η Ελλάδα όφειλε να δει το ζήτημα της αγοράς των γαλλικών φρεγατών ως μέρος του Συμφώνου Αμυντικής Συνεργασίας με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής που θα έπρεπε να έχει ήδη υπογραφεί με τη Γαλλία ενόψει των συνεχώς εντεινόμενων επιθετικών ενεργειών του Ερντογαν.

Στις καλένδες το Ελληνογαλλικό Σύμφωνο Αμυντικό Σύμφωνο

Έκτοτε ξεκίνησε ένα γαϊτανάκι δηλώσεων και προθέσεων Αθήνας και Παρισιού για τη σύναψη της περίφημης Ελληνογαλλικής Αμυντικής Συμφωνίας με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής η οποία δρομολογήθηκε με αποφασιστικότητα πριν ένα χρόνο περίπου στις 29 Ιανουαρίου 2020 στο Παρίσι με τη συνάντηση Μακρόν-Μητσοτάκη.  Η πορεία αυτή ανατράπηκε με παρέμβαση της Μέρκελ καθώς η υπονόμευση της Ελληνογαλλικής Συμμαχίας αποτελεί πάγια στρατηγική επιλογή του Βερολίνου. Πολύ δε περισσότερο καθώς ένα Ελληνογαλλικό διμερές Αμυντικό Σύμφωνο με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής κινείται εκτός των πλαισίων του ΝΑΤΟ με το Βερολίνο να έχει ήδη εκφράσει τις αντιρρήσεις του προς το Παρίσι σε κάθε προσπάθεια υπονόμευσης της Ατλαντικής Συμμαχίας (Reuters 10/11/2019) ιδίως μετά τις δηλώσεις Μακρόν ότι το ΝΑΤΟ είναι εγκεφαλικά νεκρό (DW 10/11/2019). Επιπλέον το Βερολίνο είχε ήδη εκφράσει τις επιφυλάξεις του στην προσπάθεια της Γαλλίας να ηγηθεί της προσπάθειας δέκα κρατών μελών της ΕΕ για την ανάληψη ευρωπαϊκής αμυντικής πρωτοβουλίας  γνωστή ως European Intervention Initiative (EI2) (DW 8/11/2018) την οποία έχει διακηρύξει ο Μακρόν από τις αρχές του 2018 (DW 19/1/2018).

Όπως επισημαίνει σε άρθρο του ο Βασίλης Νέδος στην  Καθημερινή στις 3 Αυγούστου 2020 με τίτλο «τα μυστικά του μορατόριουμ» λίγες μέρες πριν γίνει η τριμερής συνάντηση στο Βερολίνο μεταξύ των διπλωματικών συμβούλων των ηγετών της Γερμανίας, της Τουρκίας και της Ελλάδας στις 12 και 13 Ιουλίου 2020, «η Αθήνα και το Παρίσι είχαν φθάσει πολύ κοντά σε οριστικοποίηση της συμφωνίας για την προμήθεια δύο γαλλικής ναυπήγησης φρεγατών τύπου Belh@rra και τη σύνδεσή τους με μια ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής. Οι συζητήσεις γι’ αυτή τη ρήτρα ουσιαστικά δεν κατέληξαν ποτέ σε κάποιο οριστικό κείμενο. Ωστόσο περιείχαν σαφείς αναφορές στο άρθρο 5 του ΝΑΤΟ περί συλλογικής άμυνας αλλά και στο άρθρο 42 παρ. 7 της Συνθήκης της Ε.Ε. Υπήρχαν, επίσης, συζητήσεις για ελλιμενισμό γαλλικών πολεμικών πλοίων σε ελληνικά λιμάνια που θα υπεδείκνυε η Αθήνα, αύξηση των κοινών γυμνασίων και, ενδεχομένως, κάποιο πλοίο ενδιάμεσης λύσης έως το 2024 ή 2025, όταν και αναμενόταν η παράδοση της πρώτης «ψηφιακής» φρεγάτας. Η Αθήνα αναλάμβανε να υποστηρίξει ενεργά τις επιχειρήσεις της Γαλλίας στη Δυτική Αφρική. Οι δύο πλευρές είχαν φθάσει τόσο κοντά, ώστε είχε συζητηθεί ο κ. Μητσοτάκης να μεταβεί στο Παρίσι, να υπογράψει τη σχετική συμφωνία με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και από εκεί να ταξιδέψουν αεροπορικώς μαζί στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο Κορυφής, σε μια επίδειξη συμμαχικής αλληλεγγύης. Πρακτικά, η συμφωνία «ναυάγησε» μία εβδομάδα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Γάλλοι διερωτώνται ποιος και γιατί πίεσε για την ακύρωση και θεωρούν ότι δεν πρόκειται για οικονομικό ζήτημα (Η Καθημερινή 2/8/2020).

Παρά ταύτα στη συνέχεια Ελλάδα και Γαλλία έφτασαν «μια ανάσα πριν τις υπογραφές» καθώς είχαν την πρόθεση «να υπάρξει αμυντική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας στις 10 Σεπτεμβρίου στο Παρίσι» (Σκάι 3/9/2020) που  θα περιλάμβανε και «ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής» (Το Βήμα 9/9/2020).

Προς μεγάλη όμως έκπληξη όλων των πλευρών το ζήτημα άρχισε σιγά-σιγά να μπαίνει στο ράφι αρχής γενομένης από τις δηλώσεις Μητσοτάκη στη ΔΕΘ όπου ενώ «ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η Ελλάδα είναι σε προχωρημένο στάδιο με τη Γαλλία για την υπογραφή της αμυντικής συμφωνίας» εντούτοις σε σχέση με «τη ρήτρα αμοιβαίας στρατιωτικής συνεργασίας υπογράμμισε ότι τέτοια ρήτρα υπάρχει στην ΕΕ και προβλέπει τις υποχρεώσεις κρατών μελών όταν ένα άλλο κράτος μέλος δέχεται ένοπλη επίθεση» (Τα Νέα 13/9/2020).

Μάλιστα με αφορμή την υπογραφή της συμφωνίας της αγοράς των 18 Rafale συνολικού κόστους 2,49 δις ευρώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης αλλά και η Γαλλίδα υπουργός άμυνας παρότι αναφέρθηκαν σε δηλώσεις τους στην ελληνογαλλική στενή αμυντική συνεργασία (ΕΡΤ 25/1/2021) εντούτοις δεν είπαν λέξη για την υπογραφή του περίφημου Ελληνογαλλικού Συμφώνου Αμυντικής Συνεργασίας με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής που μάλλον παραπέμπεται πλέον στις ελληνικές καλένδες με δάκτυλο του Βερολίνου.

Το Βερολίνο τορπίλισε το Ελληνογαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο

Η κορύφωση της επιθετικής πολιτικής του Ερντογάν κατά της Πατρίδας μας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού 2020 αντί να οδηγήσει στην επίσπευση της σύναψης του Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου τελικά μετά από τεράστιες πιέσεις του Βερολίνου οδηγήθηκε στις καλένδες και η Αθήνα κάθισε στο τραπέζι των διερευνητικών υπό την δαμόκλειο σπάθη του casus belli.

Να υπενθυμίσουμε ότι αν και το  ζήτημα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας το έθεσε η Αθήνα στις 13 Ιουλίου εντούτοις  τότε οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ παρέπεμψαν το θέμα στον  Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ σε θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Ζοσέπ  Μπορέλ ζητώντας του να ετοιμάσει κατάλογο κυρώσεων τον οποίο θα παρουσίαζε  στα τέλη Αυγούστου στους Υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ προκειμένου να λάβουν σχετικές αποφάσεις. Βέβαια τότε οι Ευρωπαίοι αξιοποίησαν ως άλλοθι τις μυστικές διαπραγματεύσεις Ελλάδας-Τουρκίας που έγιναν το πρωί της ίδιας ημέρας υπό γερμανική σκέπη στο Βερολίνο. Έτσι όπως έχουμε ήδη επισημάνει σε προγενέστερη αρθρογραφία μας η Αθήνα έπεσε στην καλοστημένη φιλοτουρκική παγίδα που της έστησε η Γερμανική Προεδρία η οποία οργάνωσε διμερείς και μάλιστα μυστικές διαπραγματεύσεις Ελλάδας-Τουρκίας στο Βερολίνο στις 12 και 13 Ιουλίου 2020 λίγες ώρες πριν συζητηθούν οι κυρώσεις κατά της Άγκυρας στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ. Μια σημαντική συνέπεια της μυστικής συνάντησης Ελλάδας-Τουρκίας-Γερμανίας στο Βερολίνο στις 12 και 13 Ιουλίου 2020 και των πιέσεων του Βερολίνου για ακύρωση του Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου ήταν η εν συνεχεία ανακοίνωση της Ελληνικής πλευράς ότι το ζήτημα των γαλλικών φρεγατών παραπέμφθηκε στις καλένδες. Και όλα αυτά ενώ λίγες μέρες πιο πριν «το θέμα της αμυντικής συνεργασίας ετέθη και στις πρόσφατες επικοινωνίες που είχε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας Εμανουέλ Μακρόν, ενόψει και της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε» (Η Καθημερινή 9/7/2020). Έτσι «ακυρώθηκε σχεδόν την τελευταία στιγμή η επίσημη τελετή υπογραφής του deal που θα γινόταν στο Παρίσι λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της 17ης και 18ης Ιουλίου από τέσσερις υπουργούς παρουσία του πρωθυπουργού και του προέδρου της Γαλλίας! Είναι σαν να γυρίσαμε την πλάτη στον Εμανουέλ Μακρόν, παρατηρεί διπλωματική πηγή και προσθέτει ότι η ματαίωση της αγοράς μπορεί να προκαλέσει αδιευκρίνιστες περιπλοκές στις σχέσεις της Ελλάδας με τη Γαλλία» (protothema 27/7/2020). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έντονη ενόχληση των Γάλλων και την ακύρωση της συνάντησης υψηλού επιπέδου μεταξύ των Διευθύνσεων Εξοπλισμών των δύο χωρών που θα γινόταν 21 και 22 Ιουλίου 2020 στην Αθήνα (militaire.gr 20/7/2020). Και όλα αυτά ενώ από κυβερνητικής πλευράς υπήρχαν στις αρχές Ιουλίου διαρροές ότι η υπογραφή συμφωνίας με τους Γάλλους ήταν ante portas (www.armyvoice.gr 20/7/2020). Έτσι με πρόσχημα το δίλλημα συντάξεις ή φρεγάτες η κυβέρνηση ακύρωσε με εύσχημο τρόπο τόσο την παραγγελία των 3 δις ευρώ για την αγορά των γαλλικών φρεγατών (protothema 27/7/2020) όσο και τη συνακόλουθη σύναψη του Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής μιας και το «τζάμπα» έχει πλέον πεθάνει στις διεθνείς σχέσεις.

Το κόστος της ενέργειας αυτής φάνηκε αμέσως μετά καθώς μετά τη σύναψη της προβληματικής Ελληνο-Αιγυπτιακής Συμφωνίας μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ ο Ερντογάν έβγαλε το Ορούτς Ρέις για παράνομες έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα οπότε η τουρκική προκλητικότητα χτύπησε κόκκινο. Έτσι όπως αποκαλύπτει ο Αλέξης Παπαχελάς σε σχέση με την επιχείρηση αποτροπής του Ορούτς Ρέις «το αρχικό σχέδιο προέβλεπε ότι θα υπογραφόταν η συμφωνία με την Αίγυπτο και παράλληλα ένα σύμφωνο αμοιβαίας αμυντικής προστασίας με τη Γαλλία, που θα συνόδευε τις υπογραφές για την αγορά των δύο φρεγατών. Θα ήταν κατόπιν λογικό να αναμένει κανείς ότι στο σημερινό σκηνικό το Παρίσι θα έστελνε κάποια ναυτική δύναμη στην περιοχή, όχι προφανώς για να πολεμήσει, αλλά για να λειτουργήσει αποτρεπτικά» (Η Καθημερινή 12/8/2020). Καθώς όμως η Αθήνα είχε γυρίσει την πλάτη στον Μακρόν το μόνο που της απέμενε ήταν η φιλοτουρκική Γερμανική Προεδρία και οι ηγέτες της ΕΕ που με ένα κρεσέντο αναβολών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 19 Αυγούστου 2020 αρνήθηκαν ξανά να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία αποφασίζοντας την σύγκλιση Ειδικού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου 2020 για να συζητηθούν οι σχέσεις ΕΕ- Τουρκίας!!! Τελικά λόγω κορονοϊού το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναβλήθηκε για 1-2 Οκτωβρίου. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το οποίο συνεδρίασε δια ζώσης στις Βρυξέλλες στο διάστημα 1-2 Οκτωβρίου 2020 εξόργισε σύσσωμο τον Ελληνικό λαό που είδε για άλλη μια φορά τους δήθεν φίλους και εταίρους μας στην ΕΕ αντί να επιβάλουν κυρώσεις στον Ερντογάν τελικά να τον χαϊδεύουν παρότι επί τριάντα μια συναπτές ημέρες συνέχιζε το πάρτι στην ελληνική ΑΟΖ παραβιάζοντας με το Ορούτς Ρέις τα κυριαρχικά δικαιώματα  της Πατρίδας μας. Έτσι με παρέμβαση του Βερολίνου το ζήτημα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας παραπέμφθηκε για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 10^ης Δεκεμβρίου 2020. Στην κρίσιμη εκείνη συνεδρίαση όμως ο νέος φιλοτουρκικός άξονας ανάμεσα σε Βερολίνο-Ρώμη-Μαδρίτη εμπόδισε τη λήψη κυρώσεων κατά της  Άγκυρας και παράπεμψε το ζήτημα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 25-26 Μαρτίου 2021!!!

Έτσι με την παρελκυστική πολιτική του Βερολίνου και τις συνακόλουθες πιέσεις προς την Αθήνα όχι μόνο δεν επιβλήθηκαν κυρώσεις κατά της Τουρκίας αλλά και εμποδίστηκε η αγορά των γαλλικών φρεγατών αξίας 3 δις ευρώ και η συνακόλουθη υπογραφή του Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής. Άλλωστε όπως επισημαίνεται με νόημα «ποιος ήταν ο ρόλος της γερμανικής κυβέρνησης που συμπωματικά, λίγες ημέρες πριν από την προγραμματιζόμενη υπογραφή του deal, ανέλαβε πρωτοβουλία να διαμεσολαβήσει ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα με σκοπό να προλάβει μια πιθανή ελληνοτουρκική στρατιωτική σύγκρουση;» (protothema.gr 27/7/2020). Έτσι το Βερολίνο και με την αρωγή των ΗΠΑ όπως τόνισε και η γαλλική La Tribune, (www.armyvoice.gr 20/7/2020) τορπίλισε την αγορά των φρεγατών και την συνακόλουθη τότε υπογραφή του Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου. Άλλωστε όπως σημείωσε με νόημα η γερμανική «Handelsblatt», «από τις προγραμματισμένες ελληνικές αγορές όπλων θα επωφεληθεί κυρίως η γαλλική βιομηχανία όπλων» συμπληρώνοντας ότι «οι υψηλές αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας ήταν και μια από τις αιτίες της κρίσης χρέους»» (Η Καθημερινή 3/9/2020).

Από τα παραπάνω λοιπόν προκύπτει ότι  δεν υπάρχει πλέον καμιά αμφιβολία ότι το Βερολίνο τορπίλισε τη σύναψη του Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου.

Πλήρης δικαίωση των θέσεων του Κινήματός μας για το Ελληνογαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής

Κατά το διάστημα του καλοκαιριού 2020 και ενώ η ελληνοτουρκική κρίση είχε χτυπήσει κόκκινο πολλές εφημερίδες με πηχυαίους τίτλους πανηγύριζαν για την επικείμενη τότε Ελληνογαλλική αμυντική συνεργασία δικαιώνοντας πλήρως τις θέσεις του Κινήματός μας ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ καθώς τα τελευταία χρόνια με συνέπεια είχαμε προτείνει τη σύναψη ενός Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής την ώρα που διάφορες άλλες πολιτικές δυνάμεις αναζητούσαν τη στήριξη της χώρας είτε στο ΝΑΤΟ, είτε στις ΗΠΑ, είτε στον περίφημο μελλοντικό ευρωπαϊκό στρατό.

Και όλα αυτά ενώ είχε ήδη διαφανεί τουλάχιστον από τις 7 Δεκεμβρίου 2017 με την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα ότι η Τουρκία προετοιμάζεται να επιτεθεί στην Ελλάδα προκειμένου να αναθεωρήσει τη Συνθήκη της Λωζάνης. Τότε αρκετοί στο πολιτικό στερέωμα θεωρούσαν τις απειλές του Ερντογάν ως μπλόφα ενώ άλλοι εκτιμούσαν ότι απλά η Άγκυρα προσπαθεί να παρασύρει την Αθήνα σε ένα 24ώρο θερμό επεισόδιο τύπου Ιμίων προκειμένου Ελλάδα και Τουρκία να καταλήξουν υπό την σκέπη των ΗΠΑ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με στόχο την συνδιαχείριση του Αιγαίου.

Η αποκάλυψη όμως από την Nordic Monitor του σχεδίου εισβολής της Τουρκίας στην Ελλάδα με τον κωδικό «Τσάκα Μπέης» ήρθε απλά να επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις μας.
Άλλωστε στην Ιδρυτική Διακήρυξη του Κινήματός μας ΕΛΛΑΔΑ-Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ στις 5/4/2017 είχαμε επισημάνει ότι η αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Πατρίδας μας πρέπει να συνδυαστεί με παράλληλη σύναψη Συμφώνου Προστασίας των εγκαταστάσεων εξόρυξης πετρελαίου με τα κράτη, οι εταιρείες των οποίων θα αναλάβουν την εκμετάλλευση αντίστοιχων θαλασσίων οικοπέδων.

Επιπλέον αμέσως μετά τις απειλητικές δηλώσεις Ερντογάν στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου 2017 είχαμε επισημάνει ότι η πολιτική του εφησυχασμού, του ενδοτισμού και της υποχωρητικότητας έναντι της Άγκυρας απλά θα άνοιγε ακόμη πιο πολύ την όρεξη της Τουρκίας.  Για τον λόγο αυτόν στις 17 Απριλίου 2018 με αφορμή την επίσκεψη Μακρόν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο είχαμε ζητήσει με Παρέμβασή μας στη Ολομέλεια της Ευρωβουλής από τον Γάλλο Πρόεδρο να απαντήσει κατά πόσο η Γαλλία ήταν διατεθειμένη να συνάψει άμεσα με την Ελλάδα ένα Αμυντικό Σύμφωνο με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής σε περίπτωση επίθεσης της Τουρκίας κατά της Πατρίδας μας.

Η συνεργασία αυτή προκειμένου να είναι αποτελεσματική πρέπει να λάβει θεσμική μορφή και να εδράζεται στην υπογραφή Αμυντικού Συμφώνου με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής. Μόνο έτσι θα υπάρχει σταθερότητα, προοπτική και βεβαιότητα. Διαφορετικά αν η συνεργασία Αθήνας και Παρισιού περιοριστεί σε μια απλή ναυτική συνεργασία και μάλιστα σε άτυπη βάση αυτό θα ενθαρρύνει ακόμη πιο πολύ την τουρκική επιθετικότητα καθώς ο Ερντογάν θα διαβλέψει ότι η Ελληνογαλλική προσέγγιση είναι πρόσκαιρη και ασταθής.  Όπως έχουμε επισημάνει στην εκτενή μας αρθρογραφία τα τρία τελευταία χρόνια για το ζήτημα του ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου, αυτό θα πρέπει να εδράζεται στο αμοιβαίο όφελος και στην αρχή της μη επέμβασης στα εσωτερικά του κάθε μέρους. Η ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής πρέπει να είναι σαφής και αμετάκλητη χωρίς αιρέσεις και αστερίσκους. Επιπλέον η προσέγγιση θα πρέπει να συμπληρωθεί όχι μόνο με αγορά όπλων όπως είναι τα 18 Rafale άλλα και με συνεργασία στην συμπαραγωγή οπλικών συστημάτων και στη συνεχή διενέργεια κοινών ασκήσεων των ενόπλων δυνάμεων των δύο χωρών. Σταθερή βάση της Ελληνογαλλικής συμμαχίας θα πρέπει να αποτελέσει η ενίσχυση των οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών, η σύμπτυξη κοινού μετώπου σε θέματα άμυνας και ασφάλειας εντός της ΕΕ και η ενίσχυση των πολιτιστικών σχέσεων των δύο λαών.

Οψόμεθα.