 |
| GregMontani / pixabay |
Σπουδαιότερο έργο αποτέλεσε η κατασκευή και ο εξοπλισμός 21 μεγάλων μονίμων οχυρών στην Έλληνο-Βουλγαρική μεθόριο, γνωστά ως αμυντική «Γραμμή Μεταξά». Το συνολικό μήκος των υπογείων στοών και των υπογείων καταφυγίων ήταν 37 χιλιόμετρα, διανοιγμένων μέσα στα βουνά. Οι δε εργολάβοι της εποχής, όταν στέρεψε το δημό σιο χρήμα, δέχθηκαν να εργάζονται επί πιστώσει.
Στις 6 Απριλίου του 1941 ο γερμανικός στρατός επιτέθηκε στην Ελλάδα μέσω της Βουλγαρίας. Οι μάχες ήταν σφοδρές. Μόνο 4 από τα 21 οχυρά έπεσαν, αλλά παρόλα αυτά η γραμμή άμυνας δεν διασπάστηκε. Δεν ηττηθήκαμε. Ήταν η πρώτη φορά που η γερμανική πολεμική μηχανή δεν πετύχαινε τον στόχο της. Ήταν η κατάρρευση της Γιουγκοσλαβικής άμυνας, την πρώτη κιόλας μέρα της γερμανικής επίθεσης, που έδωσε τη δυνατότητα στους Γερμανούς να εισέλθουν στην Ελλάδα από τα Έλληνο-Γιουγκοσλαβικά σύνορα. O Γερμανός υποστράτηγος Schneider έγραψε: «Tα οχυρά αυτά είχαν επιτύχει το βέλτιστο σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη οχυρωματική γραμμή στην Ευρώπη».
Μετά την αναγκαστική συνθηκολόγηση, το γερμανικά τάγματα απέδωσαν τιμές στους Έλληνες υπερασπιστές των οχυρών Ρούπελ, Παλιουριώνες, Λίσσε, Πυραμιδοειδές, Περιθώρι, Εχιός, Νυμφαία, Ιστίμπεη και Κελκαγιά. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Γερμανού ταγματάρχη Max Wuensche, ο οποίος στάθηκε απέναντι στον Έλληνα ταγματάργη Γεώργιο Δουράτσο, διοικητή του οχυρού Ρούπελ και του είπε: «Οι Γερμανοί αισθανόμαστε περήφανοι που είχαμε αντίπαλο έναν τόσο ηρωικό στρατό». Την προηγούμενη μέρα είχε εισπράξει από το στόμα του Έλληνα ταγματάρχη την περιβόητη φράση: «Τα οχυρά δεν παραδίδονται, αλλά καταλαμβάνονται». Στο προσωπικό του ημερολόγιο ο Wuensche έγραψε: «Ακριβώς κάτω από την κορυφή του, στο κεντρικό σημείο του Ρούπελ, μένουμε άφωνοι! Μπροστά η κορυφή … αδύνατον να προχωρήσουμε. Όποιος τολμήσει να ξεμυτίσει γαζώνεται. Ποιος μπορούσε να φανταστεί ότι τα λίγα και με δυσκολία φτιαγμένα αυτά οχυρά, θα ήταν τόσο δυνατά και μοντέρνα! Ποιος μπορούσε να πιστέψει ότι ο Έλληνας θα μας αντιστέκονταν τόσο σκληρά, με τόσο πείσμα και ηρωισμό…».
Στις 18 Απριλίου του 1941, δώδεκα ημέρες μετά την γερμανική επίθεση, ενώ οι μάχες μαίνονταν και οι Γερμανοί πλησίαζαν προς την Αθήνα, ο τότε πρωθυπουργός μας Αλέξανδρος Κορυζής αυτοκτονεί. Βρέθηκε νεκρός στο δωμάτιό του έχοντας στο στήθος του μία εικόνα της Παναγίας. Ο Κορυζής, οικονομολόγος, νομικός και πρώην διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, είχε παρασημοφορηθεί με τον Αργυρό Σταυρό του Τάγματος του Σωτήρος κατά τη συμμετοχή του στους Βαλκανικούς πολέμους. Είναι ο πρωθυπουργός του δεύτερου «ΟΧΙ», το οποίο ειπώθηκε στους Γερμανούς την 6η Απριλίου του 1941. Ο φιλόλογος και συγγραφέας Σαράντος Καργάγκος είχε αναφέρει ότι ο Κορυζής «προέβη σε ενέργεια πολιτική, που κανείς άλλος ευρωπαίος ηγέτης, μετά την υποταγή της χώρας του στον Άξονα, δεν ετόλμησε να πράξει. … Δεν ήταν μια πράξη απογνώσεως, ήταν πράξη φιλοτιμίας, πράξη αντιστάσεως στην ατιμία.» Έχουμε ακούσει Έλληνα πολιτικό να κάνει έστω μία απλή αναφορά στον Κορυζή;
Η μάχη της Ελλάδας κράτησε επτά ολόκληρους μήνες. Πιο συγκεκριμένα 216 ημέρες μέχρι να ολοκληρωθεί η κατάληψή της. Γεγονός που προκάλεσε παγκόσμια κατάπληξη και εγκωμιαστικά σχόλια. Ο Peter Young στο βιβλίο του “Wold Almanac Book of WW II”, αναφέρει πως για την κατάληψη της Νορβηγίας χρειάστηκαν 61 ημέρες, της Γαλλίας 45 ημέρες, του Βελγίου 18 ημέρες, της Ολλανδίας 5 ημέρες, της Δανίας 12 ώρες, ενώ Αυστρία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Ρουμανία και Αλβανία παραδόθηκαν αμαχητί.
Τα ελληνικά πολεμικά κατορθώματα επέφεραν καθυστέρηση 5-6 εβδομάδων στην επίθεση του Χίτλερ εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Ενώ η αναγκαστική εκστρατεία της Γερμανίας προς την Γιουγκοσλαβία και ειδικά την Ελλάδα υπολογίζεται ότι απασχόλησε το ένα τρίτο των γερμανικών στρατευμάτων και των πολεμικών αεροπλάνων που προορίζονταν για την επίθεση στη Σοβιετική Ένωση.
Ο Γιόσεφ Στάλιν, αρχηγός της τότε Σοβιετική Ένωσης, σε ομιλία του στον ραδιοφωνικό σταθμό της Μόσχας την 31η Ιανουαρίου 1943, μετά την νίκη του Στάλιγκραντ, είπε: «Λυπάμαι διότι γηράσκω και δεν θα ζήσω επί μακρόν για να ευγνωμονώ των Ελληνικό λαό, του οποίου η αντίσταση έκρινε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.»
Επίσης, ο Γκεόρκι Ζούκωφ, ο τότε στρατάρχης του σοβιετικού στρατού, γράφει στα απομνημονεύματά του: «Εάν ο ρωσικός λαός κατόρθωσε να ορθώσει αντίσταση μπροστά στις πόρτες της Μόσχας, να συγκρατήσει και να ανατρέψει τον γερμανικό χείμαρρο, το οφείλει στον ελληνικό λαό, που καθυστέρησε τις γερμανικές μεραρχίες όλο τον καιρό που θα μπορούσαν να μας γονατίσουν.»
Ο δε Ουίνστον Τσόρτσιλ, τότε πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, σε ομιλία του στο Αγγλικό κοινοβούλιο την 24η Απριλίου του 1944, παραδέχτηκε πως «Εάν δεν υπήρχε η ανδρεία των Ελλήνων και η γενναιοψυχία τους, η έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου θα ήταν ακαθόριστη.» Κατά τη διάρκεια της ίδιας ομιλίας είπε επίσης: «Η λέξη ηρωισμός φοβάμαι ότι δεν αποδίδει το ελάχιστο εκείνων των πράξεων αυτοθυσίας των Ελλήνων, που ήταν ο καθοριστικός παράγοντας της νικηφόρου έκβασης του κοινού αγώνα των εθνών κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ελευθερία.»
Αλλά και ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Φραγκλίνος Ρούσβελτ, σε ραδιοφωνικό λόγο που εκφώνησε την 10η Ιουνίου του 1943, είπε: «Οι Έλληνες δίδαξαν δια μέσου των αιώνων την αξιοπρέπεια. Όταν όλος ο κόσμος είχε χάσει κάθε ελπίδα, ο ελληνικός λαός τόλμησε να αμφισβητήσει το αήττητο του γερμανικού τέρατος, αντιτάσσοντας το υπερήφανο πνεύμα της ελευθερίας.»
Ακόμα και ο ίδιος ο Αδόλφος Χίτλερ σε λόγο του στο Ράιχσταγκ την 4η Μαΐου του 1941, δήλωσε: «Χάρη της ιστορικής αλήθειας οφείλω να διαπιστώσω ότι μόνο οι Έλληνες εξ όλων των αντιπάλων οι οποίοι με αντιμετώπισαν, πολέμησαν με παράτολμο θάρρος και ύψιστη περιφρόνηση προς το θάνατο.»
Γιατί όμως αντισταθήκαμε στους Ιταλούς και στους Γερμανούς; Ζήτησαν την ανεμπόδιστη διέλευση του στρατού τους από το ελληνικό έδαφος, τη χρήση των λιμανιών μας, καθώς και των λιγοστών αεροδρομίων μας. Παρόλα αυτά, οι παππούδες μας αρνήθηκαν. Ούτε καν συνδιαλέχτηκαν. Ξεβολεύτηκαν από την καθημερινότητά τους και θρήνησαν νεκρούς για την αξιοπρέπειά τους. Αλήθεια, εμείς τι θα κάναμε στη θέση τους;
Όπως είχε τονίσει ο Σαράντος Καργάκος, ο Δημοσθένης, ο σημαντικότερος ρήτορας της αρχαίας εποχής και πολιτικός της αρχαίας Αθήνας, σε έναν από τους λόγους του είχε πει: «Να έχετε υπόψη σας ότι οι πρόγονοί μας έστησαν τα τρόπαια όχι για να τα θαυμάζετε και να τα χαζεύετε, αλλά για να μιμείσθε τις πράξεις της παλικαριάς τους.»
Όσο κι αν αρνούμαστε να το παραδεχτούμε, μπροστά μας ξεδιπλώνεται ένα νέο τελεσίγραφο. Θα μιμηθούμε τους προγόνους μας ή θα βγάζουμε λόγους του κιλού, στεκόμενοι αδιάφορα ή σαν χάνοι ή χασκογελώντας μπροστά σε ένα μνημείο τους, ανταλλάσοντας χειραψίες, συγγνώμη, αγκωνιές. Τι περιεχόμενο αποδίδουμε στην έννοια της αξιοπρέπειας. Θα είχαν την ίδια θέση και θα εισέπρατταν την ίδια εκτίμηση στην Ελλάδα του σήμερα, ένας πολιτικός όπως ο Δημοσθένης, ένας στρατιωτικός όπως ο Δουράτσος, ένας πρωθυπουργός όπως ο Κορυζής, ένας πολίτης-μαχητής όπως εκείνος του Βόρειο-Ηπειρωτικού μετώπου, των οχυρών, της Κρήτης, του αντάρτικου; Είμαστε το έθνος του «ΟΧΙ» ή μεταλλαχθήκαμε σε μία χώρα συμπολιτών του ναι; Θα το μάθουμε σύντομα.
Μαργέλης Κωνσταντίνος
Λευκάδα, 23 Οκτωβρίου 2020
Πηγές:
http://www.sa-snd.gr/h05a-theysaid.htm
https://pheidias.antibaro.gr/1940/excerpta.htm
http://paterikos.blogspot.com/2019/10/40-41.html