Η στρατηγική της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο

φωτο: Κρεμλίνο
Η αύξηση της επιρροής της Ρωσίας μετά τη δραματική παρέμβαση της στη Συρία και στην Λιβύη δημιούργησε νέα δεδομένα στον κόσμο και έδειξε ότι η αποκλειστικότητα των ΗΠΑ για τη διαμόρφωση του πλανήτη έχει μειωθεί σε μεγάλο ή μικρό βαθμό. Η αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας και η σύσφιξη των σχέσεων με τη Ρωσία δείχνει επίσης ότι προστίθενται και άλλα δεδομένα στη σκακιέρα προς τον Νέο Συμβιβασμό στη εποχή του Νέου Ψυχρού πολέμου.

Πάνος Ιγνατίου

Η Τουρκία βρίσκεται στο επίκεντρο των Γεωπολιτικών ανακατατάξεων και μέσα στον άξονα Καύκασος – Εγγύς και Μέση Ανατολή μέχρι τη βόρεια Αφρική την Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια και αναπόφευκτα οι μεγάλες δυνάμεις συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στην περιοχή.

Η Ρωσία σε πολλές περιοχές των συγκρούσεων εμφανίζεται ως η ήπια δύναμη που προσπαθεί να δώσει λύσεις με εξισορροπητικό τρόπο ανάμεσα στις πλευρές που διαφωνούν οι βρίσκονται σε περιόδους εντάσεων.

Η επίσκεψη του Σ Λαβρόφ στην Κύπρο δείχνει ότι η Ρωσία είναι μια μεγάλη δύναμη στην περιοχή της Ευρασίας που έχει καλές σχέσεις ακόμα με την Τουρκία έστω και αν πέρασαν μέσα από μια ταραχώδη περίοδο. Έχει καλές σχέσεις με την Κύπρο και προσπαθεί να έχει καλές σχέσεις και με την Ελλαδα που είναι χώρα μέλος του ΝΑΤΟ όπως και η Τουρκία.

Η πρόταση της Ρωσίας να μεσολαβήσει ανάμεσα στην Κύπρο και την Τουρκία για επίλυση των διαφορών τους, με την προϋπόθεση θα το ζητήσουν επίσημα, δείχνει ότι πρώτον αποκόβει το κυπριακό πρόβλημα από τις Ελληνοτουρκικές διαφορές. Δεύτερον δείχνει ότι η Ρωσία είναι η μεγάλη δύναμη εξισορρόπησης και αυτή είναι η Στρατηγική της στον νέο αιώνα που διανύουμε. Γεωγραφικά επιδεικνύει ενδιαφέρον από την Μαύρη θάλασσα την Ανατολική Ευρώπη τον Καύκασο, το Αιγαίο την Μέση Ανατολή την Ανατολική Μεσόγειο, διαθέτει δική της και ξεχωριστή διπλωματία και πολιτική τεχνολογία και δεξιότητες στην επίλυση προβλημάτων και έχει φιλοδοξίες να βγει με τον Στόλο της στις ανοιχτές θάλασσες από τη Μεσόγειο.

Ο στόχος της Ρωσίας για να συμβάλει στην χρόνια διαφορά στην Κύπρο είναι θετικός αλλά πιθανόν να είναι πολύ δύσβατος, με πολλά εμπόδια και ίσως απραγματοποίητος.

Τα τελευταία χρόνια η Ρωσία μετατόπισε την πολιτική της και έχει στρατηγικές σχέσεις με την Τουρκία οπότε, αναπόφευκτα τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος μετατόπισαν τις συνεργασίες τους προς την Δύση με αναβαθμισμένες στρατιωτικές συμφωνίες συνεργασίας και η κίνηση είναι αμφίδρομη και από τον αμερικάνικο παράγοντα προς την Ελλάδα και την Κύπρο καθώς παρακολουθεί την Τουρκία να απομακρύνεται προς την Ευρασία.

Η συνεργασία Ερτογαν – Πούτιν μοιάζει με τη Συνεργασία Λένιν – Ατατούρκ πριν 100 χρόνια αλλά στην Τουρκία κάποιοι ισχυρίζονται ότι αφορμή αποτέλεσε η απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία από τις ΗΠΑ.

Σε αυτή την εικόνα προστέθηκαν και οι εντάσεις ανάμεσα στην Τουρκία την Ελλάδα και την Κύπρο και με άλλες χώρες εξαιτίας της συνεργασίας των χωρών της περιοχής για τα ενεργειακά προγράμματα και τον αγωγό East Med και άφησαν τον ταραξία της περιοχής την Τουρκία έξω από το πλέγμα των συμφερόντων. Η Τουρκία αντέδρασε και σε μια κίνηση Game of Throne και επιτέθηκε στους δυο αδύναμους κρίκους Ελλάδα και Κύπρο στη σκακιέρα και μετέφερε την κρίση στη θάλασσα. Ωστόσο βρέθηκε σε ένα υπό διαμόρφωση συνασπισμό χωρών που φαίνεται ότι έχουν αποφασίσει να σταματήσουν την ανεξέλεγκτη πορεία της Τουρκίας που οδηγεί ολόκληρη την περιοχή στην αποσταθεροποίηση για να μετατραπεί σε ηγεμόνας στην περιοχή του Αιγαίου και της Κύπρου ακόμα και με μια ευνοϊκή λύση για αυτήν στο κυπριακό.

Η κίνηση μεσολάβησης της Ρωσίας αν δεν είναι ρητορική είναι αξιόλογη αλλά αν δείξει ότι θα στραφεί και θα στηρίξει την αδύναμη πλευρά που είναι η Κύπρος τότε θα δυσαρεστήσει την Τουρκία η οποία μπορεί να αντιδράσει και να τινάξει το πρότζεκτ της συνεργασίας στη Συρία στη Λιβύη τον αγωγό Ρωσίας- Τουρκίας -Ευρώπης να πυροδοτήσει τον Καύκασο και ακόμα και τα Βαλκάνια με τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Τότε η Ρωσία θα χάσει πολύ περισσότερα από τα συμφέροντα της με την υποστήριξη της Κύπρου. Η συνεργασία της Ρωσίας στη Συρία δεν είχε μόνο στόχο της εξάλειψη των τρομοκρατών και την πολιτική επίλυση στη Συρία αλλά αυτή η λύση θα αποτελέσει τη βάση για αναμόρφωση αργότερα της Νέας Μέσης Ανατολής και με αυτή την προσέγγιση θα ικανοποιηθούν τα συμφέροντα της Ρωσίας , οικονομικά και Γεωπολιτικά. Αυτή είναι ουσιαστικά η πολιτική εξισορρόπησης της Ρωσίας και η προσέγγιση των μερών προς την κατεύθυνση της λύσης των προβλημάτων με αμοιβαία ενδιαφέροντα και συμφέροντα.

Σε αυτή την περίπτωση είναι η Κύπρος η αδύναμη πλευρά αλλά εύκολα ο Συνασπισμός των χωρών γύρω από την Ελλάδα και την Κύπρο είναι πιθανόν να μετατρέψει την Τουρκία στην αδύναμη πλευρά και η Ρωσία που δεν ευνοεί την πολιτική των κυρώσεων κατά των χωρών θα αντιδράσει στις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Τουρκίας. Πολύ πιθανόν να αντιδράσουν και οι ΗΠΑ να επιβληθούν κυρώσεις στο σύμμαχο τους στο ΝΑΤΟ για να συγκρατήσουν την απομάκρυνση του σε ένα Μακιαβελικό παιχνίδι διπλής όψης για να εξασφαλίσουν δυο win – win νίκες της εξωτερικής τους πολιτικής. Σε αυτό το σενάριο ο Ερτογαν θα μετατραπεί σε αγγελιαφόρο των μηνυμάτων της Ρωσίας και του Β Πουτιν για να τον προσκαλέσει στην Ανατολική Μεσόγειο από τη Θράκη στο Αιγαίο στην Κύπρο για να υλοποιήσει την στρατηγική πολιτική της εξισορρόπησης και η Ρωσία να επεκτείνει την επιρροή της στην περιοχή. Αυτό το σενάριο θα οδηγήσει τη Ρωσία απέναντι στον Δυτικό Συνασπισμό που προσπαθεί να σταματήσει την αποσταθεροποίηση της περιοχής από την Τουρκία. Αυτή όμως θα έχει ως αποτέλεσμα την πολιτική εξισορρόπηση που θα σπρώξει στην Τουρκία σε διάλογο και για τα εσωτερικά προβλήματα της Τουρκίας όπως και τα προβλήματα και τις διαφορές με την Ελλάδα και την Κύπρο αφού όπως δήλωσε ο Σ Λαβροφ «πρέπει να είναι σεβαστό το Διεθνές Δίκαιο» Ωστόσο η ανοχή των μεγάλων Δυνάμεων ήταν αυτή που προκάλεσε τα προβλήματα αποσταθεροποίησης και προβλήματα ασφάλειας στην περιοχή και οδήγησε τον Συνασπισμό των χωρών για να σταματήσουν την επεκτατική πολιτική του Τουρκικού Ιμπεριαλισμού.

Από την άλλη πλευρά στην Κύπρο άρχισαν να ακούγονται φωνές ανησυχίας για την επιθυμία εμπλοκής της Ρωσίας όπως την εξέφρασε ο Σ Λαβρόφ κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Κύπρο και ότι επίκειται μια περίοδος ακροβασιών με τη Δύση και αυτή η πολιτική εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους.

Αρκετοί αναρωτήθηκαν γιατί η Ρωσία εξέφρασε την απόφαση της να είναι καλόπιστος και αξιόπιστος μεσολαβητής ; Ο Σ Λαβρόφ είπε ότι «πρόκειται για εμπιστευτικές συνομιλίες» Τι ήταν το αντικείμενο της εμπιστευτικότητας ; Έγιναν διαβουλεύσεις με την ηγεσία των κατεχομένων και την Τουρκία για συμμετοχή της Ρωσίας στα ενεργειακά προγράμματα της περιοχής μετά τη λύση ; Έγιναν διαβουλεύσεις για παραχώρηση στην Ρωσία στρατιωτικού καθεστώτος σε ένα νέο Σύστημα Ασφάλειας με τη συμμετοχή και άλλων χωρών που θα διαμορφωθούν στο Συμβούλιο Ασφαλείας όπως προέτρεψε ο Ρώσος ΥΠΕΞ όταν επανέλαβε τη θέση της Ρωσίας ότι « Οι εγγυήσεις είναι ξεπερασμένες στον σύγχρονο κόσμο» Θα έχει κάποια ανταλλάγματα η Ρωσία σε αυτή τη διαμεσολάβηση για εφαρμογή της πολιτικής στρατηγικής της εξισορρόπησης στην περιοχή; Επιδιώκει η Ρωσία να αυξήσει την επιρροή της στην περιοχή ; Έχει τις δυνατότητες να διαμορφώσει τις εξελίξεις στην περιοχή μας ; Θα προσπαθήσει να απομακρύνει την Κύπρο από τις υφιστάμενες εγγυήσεις του συστήματος ασφαλείας όπως αυτό είχε καθοριστεί το 1960 ; Ποιες θα είναι οι αντιδράσεις σε διπλωματικό επίπεδο μέσα στο Συμβούλιο Ασφαλείας με τη Δύση ; Αν καταλήξουν σε αδιέξοδο και συγκρούσεις δυο στρατοπέδων ποιο θα είναι το αποτέλεσμα ; Θα καταλήξουν σε ένα συμβιβασμό «για λύση του κυπριακού που θα έχει διάρκεια» όπως δήλωσε ο Σ Λαβρόφ τον οποίο θα εγκρίνει η Τουρκία και θα αποδεχτεί το τέλος των υφιστάμενων εγγυήσεων ;

Η Ρωσία στην πραγματικότητα δεν έχει προτείνει λύσεις ή τρόπους που θα οδηγήσουν στην επίλυση των διαφορών της Κύπρου με την Τουρκία και η πρόταση της για μεσολάβηση είναι πολύ φιλόδοξη για να είναι κοντά στην πραγματική πραγματικότητα και αυτό παραπέμπει σε μια άλλη προσπάθεια για να κατανοήσει τις προθέσεις των πλευρών και να διαπιστώσει τις προθέσεις τους αν πραγματικά θέλουν διαμεσολάβηση για να φτάσουν σε λύσεις και η πρόταση της να μην ξεπερνά αυτά τα διερευνητικά πλαίσια. Δεν είναι αρκετή η πρόταση διαμεσολάβησης αν η Τουρκία δεν αποφασίσει να εφαρμόσει το διεθνές δίκαιο για την Κύπρο και να συμμεριστούν όλες οι πλευρές αυτές τις πιθανές προτεινόμενες λύσεις. Διαφορετικά δεν έχει κανένα λόγο ή ρόλο η διαμεσολάβηση και θα καταλήξουν οι προσπάθειες σε αδιέξοδο και αποτυχία.

Οι δυνατότητες επιτυχίας αυτής της πρότασης είναι πολύ περιορισμένες και οι διπλωμάτες όπως και το Κρεμλίνο το γνωρίζουν εκ των προτέρων και η πρόταση Λαβρόφ είναι μάλλον ένα «σύνθημα διαφώτισης για το μέλλον»

Εκτός και αν αυτά πληροφορήθηκε ο Πομπέο για «Εμπιστευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία» και τρέχει άρον – άρον στην Κύπρο για να υποδείξει τους κινδύνους που υπάρχουν για τον κυπριακό λαό! Μήπως έσπευσε στην Κύπρο για να υποδείξει ότι η Συνεργασία με τον Συνασπισμό των χωρών για κυρώσεις κατά της Τουρκίας εγκυμονεί κινδύνους για τον κυπριακό λαό ; Μήπως οι ΗΠΑ τρέχουν να προλάβουν τις κινήσεις της Μόσχας και του Συνασπισμού για να αναλάβουν τον ρόλο του ρυθμιστή στην περιοχή για να δείξουν ποιος είναι το αφεντικό ; Μήπως πρόκειται για μια επίσκεψη που στόχο έχει την ουσιαστική αποκλιμάκωση και την χάραξη οδικού χάρτη για την έναρξη συνομιλιών μετά τον Οκτώβριο ;

Οι επέμενες μέρες θα δείξουν και θα μάθουμε ποιος προσπαθεί να κάνει πρώτος ματ στον άλλο στη σκακιέρα.
Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail