Ανάγκη για επανεξέταση της υψηλής στρατηγικής μας - Κατά την περίοδο που υπήρχε η κρίση στον Έβρο και με την έναρξη της πανδημίας, είχα δηλώσει ότι η Τουρκία θα περάσει οικονομική και κοινωνική κρίση, λόγω της αδυναμίας να διαχειρισθεί αποτελεσματικά την πανδημία (και των επιπτώσεων που θα αντιμετωπίσει στην εύθραυστη οικονομία της).
υποναυάρχου ε.α.
προέδρου Κοινωνίας Αξιών
Είχα μάλιστα επισημάνει δημόσια (σε συνεντεύξεις και άρθρα), το χάσμα μεταξύ των φιλόδοξων στόχων που έβαζε ο Ερντογάν, με τέσσερα ανοικτά μέτωπα (Συρία, Ελλάδα, Ανατολική Μεσόγειο και Λιβύη) και της δυνατότητας να τους υποστηρίξει (Lippmann Gap).
Επίσης, ότι η μεγαλειώδης άσκηση που είχε ανακοινώσει ότι θα κάνει στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, τελικά θα ήταν πολύ μικρότερη από τις διακηρύξεις.
Τότε ακούστηκαν υπερβολικές φωνές για θερμά επεισόδια, κινδύνους πολεμικών συγκρούσεων, καταλήψεις νησιών κλπ. με τις οποίες διαφωνούσα.
Και ναι μεν συνεχίσθηκαν οι παραβιάσεις του ΕΕΧ και οι υπερπτήσεις, όμως είναι προφανές ότι η Τουρκία σήμερα (υπό τις παρούσες συνθήκες), δεν μπορεί να υποστηρίξει το σύνολο των υπερφιλόδοξων στόχων του Ερντογάν.
Σήμερα λοιπόν με την οικονομική και πολιτική κρίση που βαθαίνει, καλείται να αποφασίσει: Θα κάνει πίσω στις υπερφίαλες διακηρύξεις και θα προσεγγίσει εκ νέου την Δύση (λόγω της ανάγκης για την οικονομία της κυρίως) ή θα συνεχίσει τους έρωτες με την Ρωσία και τον Πούτιν;
Η μόνη σταθερή σχέση του Ερντογάν τελικά είναι η προσωπική που έχει με τον Τραμπ (όχι όμως και με την αμερικανική γραφειοκρατία) και με τη Γερμανία της Μέρκελ, η οποία βλέπει στην καιροσκοπική σχέση της με την Τουρκία την ευκαιρία για φτηνά εργατικά χέρια και για υπέρβαση των περιορισμών που θέτει το ευρωπαϊκό πλαίσιο ανταγωνισμού.
Είναι δεδομένο επίσης, ότι σύντομα θα υπάρξει από την Τουρκία και προσέγγιση στη Μ. Βρετανία, η οποία θα παίξει το γνωστό διχαστικό της ρόλο στις Ελληνο-Κυπρο-Τουρκικές σχέσεις.
Παρ’ όλα αυτά θα συνεχίσει να βρίσκει στήριγμα σε στρατιωτικές δράσεις και ήπιες προκλητικές ενέργειες, όπως π.χ. είναι η προσπάθεια του Ερντογάν να δείξει ότι η Τουρκία είναι περιφερειακή υπερδύναμη και ελέγχει την Ανατολική Μεσόγειο, με την ετήσια ναυτική άσκηση ”Ασπίδα της Μεσογείου”.
Φέτος έχει προσκαλέσει μόνο 7 χώρες (άλλες χρονιές είχε προσκαλέσει 40 – Αυτές είναι: Αλγερία, Γεωργία, Αλβανία, Αζερμπαϊτζάν, Λιβύη, Λίβανος και Τυνησία).
Εάν μάλιστα συμβεί οριστικά η διάσπαση την Λιβύης σε δύο κομμάτια, πράγμα που ελάχιστα ευνοεί τα σχέδια του και αυτό διατηρηθεί για κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα, τότε θα δεχθεί ένα ακόμη πλήγμα στην πολιτική του για κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ
Όμως εμείς ως Ελλάδα, θα πρέπει να προσμετρήσουμε κάτι σημαντικό:
Όπως εξελίσσεται η τιμή του πετρελαίου, τα σχέδια για επιτάχυνση του East Med πάνε περίπατο (ή θα καθυστερήσουν πάρα πολύ), γεγονός που βλάπτει και την δική μας στρατηγική στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η στρατηγική μας σχέση με το Ισραήλ και την Αίγυπτο κινδυνεύει να αποδυναμωθεί, λόγω έλλειψης κοινού σκοπού, η Ιταλία ενδεχομένως θα αρχίσει να φλερτάρει καιροσκοπικά με την Τουρκία (ήδη το κάνει κρυφά), για να κρατήσει ανοικτή την πόρτα για την οιαδήποτε εκμετάλλευση των κοιτασμάτων προκειμένου να ρίξει το κόστος, και ταυτόχρονα θα προσπαθήσει να βελτιώσει και την σχέση της με τον Χαφτάρ (δίπορτο όπως πάντα), δεδομένου ότι οι δυνάμεις του Χαφτάρ ελέγχουν τα πετρελαϊκά κοιτάσματα της Λιβύης.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογισθεί ότι αυτό που λείπει από τον Χαφτάρ είναι μία διεθνής αναγνώριση για τις δράσεις του και ένας τραπεζικός μηχανισμός που θα του δώσει ικανότητα διεθνών χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Και είναι σίγουρο ότι θα προσπαθήσει να τα αποκτήσει αυτά στην σχέση που θα επιδιώξει με την Ελλάδα, την Αίγυπτο, την Ιταλία και την Γαλλία.
Ο Χαφτάρ μετά τις πρόσφατες διακηρύξεις του, θα αποτελέσει το μήλο της έριδας, όπου θα εμπλακούν και οι μεγάλες δυνάμεις που έχουν συμφέροντα στην περιοχή, με πρώτη και καλύτερη την Ρωσία, η οποία θα επιδιώξει να εγκαθιδρύσει την παρουσία της στην Μεσόγειο στην Λιβύη όπως και στην Συρία. Εάν δε η Τουρκία παραμείνει στην σφαίρα επιρροής της Ρωσία, τότε η Αμερικανική επιρροή στην Ανατολική Μεσόγεια θα μειωθεί σημαντικά!
Ο Τραμπ αδυνατεί να αντιληφθεί τις γεωπολιτικές αυτές εξελίξεις (όχι όμως και η Αμερικανική γραφειοκρατία), το δόγμα "America First" είναι πλέον υπό σοβαρή αμφισβήτηση και η πανδημία αποκάλυψε όλες τις ηγετικές και διοικητικές αδυναμίες των ΗΠΑ υπό την διακυβέρνηση Τραμπ σε όλα τα επίπεδα, ακόμη και στο πάλαι ποτέ κραταιό Ναυτικό τους.
Για την Ελλάδα, η βελτίωση της στρατηγικής μας σχέσης με την Γαλλία καθίσταται απαίτηση πλέον, όπως και η προσπάθεια να μην διαρραγεί η στρατηγική μας σχέση με Ισραήλ και Αίγυπτο, αν και η συγκολλητική ουσία μοιάζει να αποδυναμώνεται.
Η πανδημία έστρεψε την προσοχή όλων των χωρών στα εσωτερικά προβλήματα, οι γεωπολιτικές εξελίξεις επηρεάστηκαν από αυτό και σήμερα χρειάζεται ταχύτατα η χώρα μας να επαναπροσδιορίσει την υψηλή στρατηγική της, να κάνει τις κατάλληλες ρυθμίσεις/βελτιώσεις υπό συνθήκες δύσκολες, λόγω των συνεχιζόμενων κινδύνων της πανδημίας και της ύφεσης της οικονομίας.
Όσον αφορά δεν την ακύρωση της άσκησης Καταιγίδας, θα συμφωνήσω με την κυβέρνηση, εάν η ακύρωση αφορά λόγους εξοικονόμησης χρημάτων (που τα έχουν τόση ανάγκη οι Ένοπλες Δυνάμεις για να συνεχισθούν τα προγράμματά τους) και όχι φοβικά σύνδρομα κατευνασμού.
Πόσο μάλλον όταν η Τουρκία δεν ακύρωσε την άσκηση της μέσα στην πανδημία (αν και την μείωσε για δικούς της λόγους), ούτε σταμάτησε τις υπερπτήσεις και τις προκλήσεις, ούτε σταμάτησε να στέλνει Πολεμικά πλοία και αεροσκάφη στην Λιβύη.