Η παρενόχληση του Ε/Π - Οι προκλήσεις και η οικονομία προσπαθειών - Η παρενόχληση του Ε/Π στην περιοχή Οινουσών- Φαρμακονησίου-Αγαθονησίου είναι χαρακτηριστική περίπτωση για να αναλύσουμε την έννοια «οικονομία δυνάμεων» στις στρατιωτικές επιχειρήσεις (η οποία εκτιμάται ότι κυριάρχησε στην λογική της αποφυγής πρόκλησης, παρά την αναχαίτιση που εγινε τελικά στα Τουρκικά Α/Φ).
υποναυάρχου ε.α.
προέδρου Κοινωνίας Αξιών
Θα εξηγήσω διεξοδικά και τις δύο έννοιες στο επιχειρησιακό επίπεδο.
Οικονομία δυνάμεων είναι μία επιχειρησιακή αρχή για κάθε πεδίο αντιπαράθεσης/ ανταγωνισμού, η οποία κυριαρχεί στο μυαλό πολλών συντηρητικών ηγετών, στρατιωτικών διοικητών, μάνατζερς κλπ.
Και μάλιστα διδάσκεται ευρέως ακαδημαϊκά, ως η επιτομή της συνετής διοίκησης, από όσους δεν έχουν ηγηθεί, διοικήσει ανταγωνιστικούς οργανισμούς, επιχειρήσεις, επιχειρησιακές μονάδες κλπ.
Στα ιστορικά δε παραδείγματα που επικαλούνται, γίνεται το γνωστό λάθος να χρησιμοποιούνται επιλεκτικά στοιχεία και δεδομένα, τα οποία ερμηνεύονται έτσι ώστε να επιβεβαιώνουν τον κανόνα, τα οποία ήταν ελάχιστα ή καθόλου προσχεδιασμένα τότε που συνέβη το γεγονός του παραδείγματος.
Σε γενικές γραμμές η έννοια της "οικονομίας δυνάμεων" αναφέρεται στην συντηρητική και τμηματική χρησιμοποίηση των δυνάμεων που διαθέτεις, σε μία προσπάθεια να διαφυλάξεις δυνάμεις, πόσο μάλλον όταν υπάρχουν πολλοί διαδοχικοί αγώνες/ανταγωνισμοί/ συγκρούσεις που πρέπει να κερδίσεις.
Και ναι μεν η αντίληψη αυτή είναι σωστή, εάν ο αγώνας που θα κινδυνέψεις να χάσεις (λόγω της συντηρητικής αυτής προσέγγισης με την οικονομία των δικών σου δυνάμεων που εμπλέκεις) δεν είναι τόσο σημαντικός, ώστε να μπορεί να καθορίσει ή να καθορίζει την τελική έκβαση όλης της επιχείρησης.
Όμως τι γίνεται όταν κάθε ένας από τους ενδιάμεσους αγώνες που δίνεις με οικονομία δυνάμεων, όχι μόνο σε απομακρύνει σταδιακά από την τελική νίκη (εάν τους χάνεις ή δίνεις στον αντίπαλο την ελπίδα και την ευκαιρία να τους κερδίσει), αλλά και σε αποδυναμώνει σιγά σιγά, με κίνδυνο να έχουν φθαρεί οι δυνάμεις σου στο τέλος τόσο πολύ, ώστε να μην επαρκούν για την οιαδήποτε σημαντική μάχη;
Πέραν του ότι το να χάνεις συνεχώς πολλές μικρές μάχες, λόγω της οικονομίας δυνάμεων που κάνεις, δεν δημιουργεί και νικητήριο αίσθημα υπεροχής στις δυνάμεις σου. Ως αποτέλεσμα, κινδυνεύεις στο τέλος να βρίσκονται χωρίς αυτοπεποίθηση και φοβισμένες, μπροστά από ένα ψυχωμένο αντίπαλο (αφού θα έχει κερδίσει προηγούμενες μικρές μάχες και θα του έχεις δώσει τα δικαίωμα να ελπίζει το ίδιο και για τις επόμενες, λόγω της οικονομίας δυνάμεων που κάνεις).
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΩΝ
Η έννοια λοιπόν της οικονομίας δυνάμεων, στο επιχειρησιακό επίπεδο ανταγωνισμού, παίρνει αναγκαστικά την μορφή της «Οικονομίας Προσπαθειών». Και αυτό σημαίνει τα παρακάτω:
1. Εφόσον έχεις αποφασίσει και επιλέξει ποιες μάχες θα δώσεις, αυτές θα πρέπει να τις κερδίσεις. Και δεν θα τις κερδίσεις με οικονομία δυνάμεων αλλά με επαρκώς υπέρτερες δυνάμεις έναντι του αντιπάλου, με ικανότητα ταχύτατης ενίσχυσής τους στο χρόνο και τον τόπο που δίνεις την μάχη. Γιατί εάν προσεγγίσεις την μάχη με οικονομία δυνάμεων (με ίσες είτε υποδεέστερες δυνάμεις από τον αντίπαλο), τότε έχεις περισσότερες πιθανότητες να χάσεις είτε να αναλωθείς τόσο πολύ με έναν ισοδύναμο αντίπαλο, ώστε να σε φθαρείς σημαντικά. Και όταν ο αντίπαλος έχει περίσσεια δυνάμεων εν αποθέσει και μπορεί να αναπληρώσει τις απώλειες, ενώ εσύ δεν έχεις όσες απαιτούνται για εξισορρόπηση, τότε η αρχή της οικονομίας δυνάμεων απλά σε κατέστρεψε.
2. Εάν όμως έχεις την ικανότητα να συγκεντρώσεις υπέρτερες δυνάμεις από τον αντίπαλο σε τόπο και χρόνο και δημιουργήσεις περισσότερες δυνατότητες να τον κερδίσεις γρήγορα και χωρίς τριβή, τότε όχι μόνο έχεις κερδίσει αλλά έχεις και λιγότερες απώλειες έναντι του αντιπάλου. Ταυτόχρονα ενισχύεις την αυτοπεποίθηση και το ηθικό των μαχητών και δημιουργείς συνθήκες υπεροχής και επικράτησης.
3. Συνεπώς πιο σημαντικό στο επιχειρησιακό επίπεδο και ως γενική αρχη είναι η «οικονομία προσπαθειών» από την οικονομία δυνάμεων που έχει περιορισμένη εφαρμογή.
4. Και εφόσον δεν έχεις ως χώρα τεράστιο απόθεμα δυνάμεων, για να καλύψεις όλες τις επιχειρησιακές απαιτήσεις, το να κυριαρχείς στις καθημερινές μάχες του αντιπάλου σου μπορεί να γίνει μόνο, εάν έχεις την ικανότητα να συγκεντρώνεις σημαντικά υπέρτερες δυνάμεις από αυτόν στον συγκεκριμένο χρόνο και τόπο της κάθε αντιπαράθεσης, έτσι ώστε οι δυνάμεις σου να μπορούν να επιτύχουν γρήγορες νίκες.
Η ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ ΤΟΥ Ε/Π
Αποφασίζει ο υπουργός άμυνας να πάει με στρατιωτικό ελικόπτερο στις Οινούσες, στο Αγαθονήσι, Φαρμακονήσι κλπ.
Τα ερωτήματα που αμέσως προκύπτουν είναι τα εξής και οπωσδήποτε, εάν ελήφθησαν υπ’ όψη όλες οι παράμετροι του προβλήματος:
1) Η Τουρκία ισχυρίζεται ότι στη συγκεκριμένη περιοχή πτήσεως του Ε/Π, υπάρχουν νησιά που θα πρέπει να είναι αποστρατιωτικοποιημένα και νησίδες οι οποίες της ανήκουν. Συνεπώς πρέπει να θεωρείς πολύ πιθανό, ότι θα υπάρξει αντίδραση από την πλευρά τους σε μια τέτοια πτήση στρατιωτικού Ε/Π (island hoping), είτε επιβαίνει σε αυτό ο υπουργός είτε όχι
2) Το ότι επιβαίνουν ο υπουργός και ο Α/ΓΕΕΘΑ είναι σημαντικό και με μεγάλη συμβολική σημασία, εφόσον όμως ο Τούρκος το γνωρίζει. Γιατί εάν δεν το γνωρίζει, η αξιολόγηση είναι ότι παρενοχλήθηκε στρατιωτικό Ε/Π στην περιοχή και όχι ότι παρενοχλήθηκε το Ε/Π του υπουργού και του Α/ΓΕΕΘΑ, επειδή αυτοί επέβαιναν σε αυτό.
3) Εφόσον όμως γνωρίζεις ότι οι Τούρκοι γνωρίζουν, ή έχουν την δυνατότητα να πληροφορηθούν, ότι θα είναι στο Ε/Π ο υπουργός και ο Α/ΓΕΕΘΑ και συνεπώς υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να σε παρενοχλήσουν, όχι μόνο λόγω του συγκεκριμένου προφίλ πτήσεως αλλά και λόγω του υψηλού συμβολικού χαρακτήρα αυτής της παρενόχλησης, τότε τι κάνεις;
4) Εάν μεν έχεις την πεποίθηση ότι έχεις δίκιο και θέλεις να το υποστηρίζεις κάθε φορά, δεν θα αφήσεις τον Τούρκο να περνάει την θέση του. Γι αυτό κάνεις αυτήν την ενέργεια φανερά και με τόσες δυνάμεις να σε συνοδεύουν (φανερές και άλλες αφανείς σε άμεση ετοιμότητα), έτσι ώστε να μπορείς να αποτρέψεις την οιαδήποτε πρόκληση αλλά και να κυριαρχήσεις σε τόπο και χρόνο, εάν τελικά προχωρήσει στην πρόκληση.
5) Γιατί εάν πας χωρίς υπέρτερη συνοδεία μαχητικών (φανερή οπωσδήποτε αλλά και άλλη ενισχυτική αφανή) και αυτό το κάνεις για να μην προκαλέσεις, τότε αφενός έχεις αποδεχθεί σημειολογικά ότι η περιοχή που πας είναι υπό αμφισβήτηση και γι αυτό δεν θες να προκαλέσεις εσύ (ελπίζεις να μην σε καταλάβει δηλαδή) και αφετέρου επειδή κάνεις οικονομία στην χρήση δυνάμεων (για να μην προκαλέσεις), του δίνεις την δυνατότητα να σε προκαλέσει αυτός.
Γι αυτό:
Αποφασίσατε κ. Υπουργέ να πάτε σε αυτές τις περιοχές για συμβολικούς λόγους;
Πολύ ωραία!!
Πηγαίνετε με συνοδεία και άμεση κάλυψη ισχυρών αεροπορικών δυνάμεων. Ενεργοποιείστε όλα τα συστήματα αεράμυνας στην περιοχή και δείξτε ότι δεν παίζετε κρυφτό, αλλά ότι είστε αποφασισμένος να υποστηρίξετε με κάθε τρόπο αυτό που κάνετε στην Ελληνική Επικράτεια (και προς το εσωτερικό και προς τα έξω).
Αλλιώς κινδυνεύετε να καταλήξετε να πετάτε στεφάνια από ψηλά και μακριά, για να τιμήσετε τους πεσόντες ηρωϊκά στις θάλασσές μας, γιατί θα σκέφτεστε να μην προκαλέσετε.