"Τα πάντα έχουν διαλυθεί", έλεγε ο Σαίξπηρ, και η φράση αυτή αποτυπώνει με τρόπο άρτιο την εγχώρια κοινωνική πραγματικότητα. Τους βίαιους κλονισμούς μιας κοινωνίας στην οποία κυριαρχεί ο ρευστός φόβος και η αβεβαιότητα, αλλά ταυτόχρονα και η άγονη προσδοκία, ως απότοκος της πολιτικής πονηρίας, ενίοτε και της πολιτικής απάτης.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Για να παραδεχθούμε, ωστόσο, το τωρινό κοινωνικό ψυχικό έδαφος, θα πρέπει να περάσουμε από τον ακανθώδη δρόμο της αυτοκριτικής, να αναδεχθούμε τη βαριά ευθύνη της πρόσδεσής μας στο άρμα της πολιτικής ανευθυνότητας, άλλοτε ως συλλέκτες υποσχέσεων και ψεμάτων κι άλλοτε ως αφελείς χειροκροτητές διαφόρων καραγκόζηδων της πολιτικής, οι οποίοι και διαγκωνίζονται μεταξύ των υποψηφίων για την εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής.
Αρνούμαστε να παραδεχθούμε ότι διαφορετικές γενιές ζούνε το δράμα της αμφιβολίας, που πέρασε μέσα από τον κυκεώνα της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης και που κληρονόμησαν την απιστία από τους "εργάτες" των πολιτικών προσαρμογών.
Αρνούμαστε ακόμη και να διαβάζουμε ό,τι επισημαίνει την άρρυθμη κοινωνική ζωή, άρρυθμη γιατί έλλειπε η πολιτική συνείδηση των αντιφάσεών της, με την πειθαρχημένη ελευθερία να είναι ένα σύνθημα, παράλληλα με άλλα διαβρωτικά για τον κοινωνικό ιστό συνθήματα, με αρκετή γοητεία για να μπορεί να παρασύρει όχι μόνο το πολιτικά ανώριμο πλήθος, αλλά και τον πολιτικά αδιάφορο σκεπτόμενο πολίτη.
Για χρόνια σε τούτη την κοινωνία οι δυνάμεις της προσαρμογής και οι δυνάμεις της απροσδιόριστης αλλαγής αντιπαλεύουν ισοδύναμες μέσα στην ψυχή του Ελληνα. Και μοναχικός διαβάτης ανάμεσα στα καθημερινά περιστατικά του βίου, συχνά ανάμεσα στα κοινωνικά ερείπια, ευρισκόμενος σε αέναη και βασανιστική ταλάντευση, έβλεπε ως μόνη διέξοδο τη φυγή ή την ευπιστία.
Η μόνη παρηγορία του ήταν, και εν πολλοίς είναι, η καταφυγή στο παρελθόν ως μια εκδήλωση απόδρασης από την άμεση πραγματικότητα των καιρών. Αιτήματα και ανησυχίες νέας μορφής είναι ανίκανη τούτη η κοινωνία να οικειωθεί. Γι' αυτό, για μια ακόμη φορά, προσέρχεται στην κάλπη με "προβατοποιημένη λογική", μολονότι όλοι αυτοί που διεκδικούν την ψήφο των μέλων της κοινωνίας δεν πρόσφεραν καμία ηθική λαβή, για να μπορεί ο μέσος πολίτης να αδραχθεί και να προσανατολιστεί προς τις νέες αξιώσεις της ζωής.