Freepen.gr - Ο Karabekir Akkoyunlu, ένας συγκριτικός πολιτικός μελετητής στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο, δήλωσε ότι η Τουρκία εξήλθε από τη δημοκρατία το 2015, όταν για πρώτη φορά μετά τις πρώτες ουσιαστικές εκλογές της χώρας το 1950 απορρίφθηκαν ουσιαστικά τα αποτελέσματα των εκλογών.
Μετά τις κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουνίου που είχαν ως αποτέλεσμα το ΑΚΡ να χάσει την πλειοψηφία και να μην σχηματίσει συνασπισμό, ο Ερντογάν αρνήθηκε να επιτρέψει στην αντιπολίτευση να σχηματίσει κυβέρνηση. Αντίθετα, προκήρυξε νέες εκλογές το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς και προκάλεσε μια εθνικιστική μανία για να κερδίσει περισσότερες ψήφους.
Ο Akkoyunlu δήλωσε στο Ahval και τον Nick Ashdown ότι η διαδικασία δεν ήταν τεχνικά παράνομη, αλλά, «ήταν εντελώς αντίθετο προς το πνεύμα της δημοκρατίας».
Ωστόσο, η Τουρκία ήταν μια ιδιαίτερα λανθασμένη δημοκρατία ακόμη και πριν από το 2015.
Ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος ηγέτης, ο ισχυρός Αντάν Μεντέρες, ήταν λαϊκίστης πρωθυπουργός, τον οποίο ο Ερντογάν αρέσει να συγκρίνει με τον εαυτό του. Ο Menderes, ξεκινώντας ως δημοκρατικός σταυροφόρος που αμφισβητεί την αυτοκρατορία, ποτέ δεν αισθάνθηκε ασφαλής στη θέση του και μέσα σε λίγα χρόνια από την εκλογή του, έκλεισε εφημερίδες, έθεσε υπό κράτηση δημοσιογράφους και κατέστρεψε τους πολιτικούς του αντιπάλους.
Τελικά ανετράπη κι εκτελέστηκε από το στρατιωτικό πραξικόπημα το 1960, που προκάλεσε την εποχή της αποκαλούμενης "κυβερνητικής δημοκρατίας", όταν επιτράπηκε να κυβερνούν δημοκρατικά εκλεγμένες πολιτικές κυβερνήσεις, αλλά ο στρατός είχε τον τελευταίο λόγο σε πολλά σημαντικά ζητήματα.
Ο Ερντογάν, όπως και ο Menderes στη δεκαετία του 1950, ποτέ δεν αισθάνθηκε ασφαλής στην εξουσία, ειδικά μετά από τρία σημαντικά γεγονότα το 2013 - τις μαζικές αντιδημοκρατικές διαδηλώσεις Gezi τον Ιούνιο, το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Αίγυπτο τον Ιούλιο και την επακόλουθη καταστολή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, η δυσάρεστη διάσπαση με τους πρώην εταίρους του Ερντογάν στο κίνημα του Gülen, το οποίο ήρθε στο προσκήνιο τον Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς.
"Αυτές οι τρεις προκλήσεις πιστεύω ότι γέννησαν μια βαθιά αίσθηση υπαρξιακής ανασφάλειας και οδήγησαν τον Ερντογάν και το περιβάλλον του να πιστέψει ότι κάθε βήμα προς τα πίσω είναι η αρχή του τέλους. Πιστεύω λοιπόν ότι δεν είναι σε θέση να μοιραστούν ή να παραιτηθούν από την εξουσία με έναν ουσιαστικό τρόπο και αυτό κάνει τη δημοκρατία αβάσιμη", δήλωσε ο Akkoyunlu.
Τόνισε ότι ο Ερντογάν και οι συνεργάτες του φοβούνται πλέον τις σημαντικές νομικές συνέπειες για φερόμενες μαζικές παραβιάσεις, αν ποτέ εγκαταλείψουν την εξουσία.
"Αυτό δημιουργεί ένα είδος φαύλου κύκλου υπαρξιακής ανασφάλειας και η πολιτική γίνεται παιχνίδι με μηδενικό άθροισμα. Είτε κυριαρχείτε είτε καταστρέφετε ", δήλωσε ο Akkoyunlu.
Ο Akkoyunlu πιστεύει ότι όταν το κόμμα έχασε την πλειοψηφία του στις εκλογές του Ιουνίου του 2015, θα έπρεπε να ήταν η αρχή της παρακμής του, αλλά ο Ερντογάν αρνήθηκε να το αποδεχτεί και άρχισε να χρησιμοποιεί περισσότερη καταστολή προκειμένου να παραμείνει στην εξουσία, περνώντας από μια αυταρχική αντιπροσωπεία δημοκρατίας σε ένα μη δημοκρατικό ανταγωνιστικό αυτοκρατορικό καθεστώς.
Τώρα, ο Ερντογάν φαίνεται πως δε δέχεται τα τοπικά αποτελέσματα των εκλογών στην Κωνσταντινούπολη, αλλά προχωρά ένα βήμα περισσότερο από το 2015 "με την πραγματική παραγωγή δικαιολογιών για την ακύρωση των εκλογών", δήλωσε ο Akkoyunlu
Μια από τις πιο επιζήμιες κληρονομιές της περιόδου του AKP είναι ότι για πρώτη φορά από το 1950 οι Τούρκοι αρχίζουν να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στις εκλογές μετά από μεγάλες ανωμαλίες, καταστολή των ψηφοφόρων και ακόμα, όπως φάνηκε στις τοπικές εκλογές στην Αγκυρα το 2014, πιθανή νοθεία.
Το δημοψήφισμα του 2017 για το προεδρικό σύστημα διακυβέρνησης, κατά τη διάρκεια του οποίου το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο έλαβε απόφαση τελευταίας στιγμής για την αποδοχή μέχρι και 2,5 εκατομμυρίων ασφράγιστων ψηφοδελτίων, ήταν η πρώτη φορά που τα κόμματα της αντιπολίτευσης αρνήθηκαν να αποδεχθούν τη νομιμότητα και τα αποτελέσματα μιας ψηφοφορίας.
"Αυτό το γεμάτο αίσθημα δυσπιστίας στο εκλογικό σύστημα έχει εκτοξευθεί στα ύψη και αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα για μια δημοκρατία", δήλωσε ο Akkoyunlu. Ο Berk Esen από το Πανεπιστήμιο Bilkent της Αγκυρας τόνισε ότι αν ο Ερντογάν ακυρώσει πραγματικά τα αποτελέσματα των εκλογών στην Κωνσταντινούπολη, το ανταγωνιστικό αυταρχικό καθεστώς θα μπορούσε να προχωρήσει ένα βήμα πιο πέρα σε μια σχεδόν απολυταρχική κατάσταση.
"Για τον Ερντογάν το να ακυρώσει τις εκλογές στην Κωνσταντινούπολη, θα απαιτούσε από αυτόν να υπερβεί αυτόν τον ανταγωνιστικό αυταρχισμό σε έναν πιο ηγεμονικό αυταρχισμό, όπως βλέπουμε στη Βενεζουέλα ή τη Ρωσία. Αλλά αυτό έρχεται με ένα τεράστιο κόστος. Θα χάσει το τελευταίο κάστρο από τη νομιμότητά του, το οποίο ήταν εκείνο της εκλογικής ψηφοφορίας".
Είπε ότι αυτό θα οδηγήσει πιθανότατα σε ακόμη μεγαλύτερη μεταβλητότητα από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, απώθηση από τους δυτικούς εταίρους και απογοήτευση από το δικό του κόμμα και τους υποστηρικτές του.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο ηγεμονικός αυταρχισμός τείνει να εμφανιστεί σε πλούσια σε πόρους κράτη, όχι χώρες όπως η Τουρκία που εξαρτώνται εξ ολοκλήρου από το διεθνές εμπόριο και τις επενδύσεις, η οποία εξαρτάται από τη σταθερότητα και τις καλές εξωτερικές σχέσεις
Ο Akkoyunlu επεσήμανε ότι οι εκλογές στην Τουρκία εξακολουθούν να είναι γενικά νόμιμες και πως οι Τούρκοι έχουν ένα πολύ ισχυρό «δημοκρατικό ένστικτο», γεγονός που εξηγεί γιατί η προσέλευση στις κάλπες είναι μία από τις υψηλότερες στον κόσμο.
"Μπορεί να γνωρίζουν το γεγονός ότι είναι ένας αθέμιτος ανταγωνισμός, ότι μπορεί να υπάρξει χειραγώγηση, αλλά εξακολουθούν να βλέπουν τις εκλογές ως έναν τρόπο μέσω του οποίου μπορούν να εκφράσουν τη γνώμη τους. Μπορούν να αντισταθούν σε όποιον βρίσκεται στην εξουσία. Το έκαναν αυτό κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής κηδεμονίας και το κάνουν και πάλι ενάντια στο ΑΚΡ».
Στο κλείσιμο ο Akkoyunlu είπε ότι το ΑΚΡ πρέπει τώρα να αναρωτηθεί: "Ποιο είναι πιο επιζήμιο - να χάσει την Κωνσταντινούπολη ή να χάσει την εκλογική του νομιμότητα;".