Περί της «κεντροαριστεράς»


του Πέτρου Ι. Μηλιαράκη*

Η λεγόμενη «Δημοκρατική Συμπαράταξη» προβαίνει στη διαδικασία ανασυγκρότησης της λεγόμενης «κεντροαριστεράς» επιχειρώντας να επαναφέρει υπό τη στέγη φορέα πολιτικής το λεγόμενο «μεσαίο χώρο». Επιχειρεί κοντολογίς και κατ’ ουσίαν την επανάκαμψη σημαντικού ποσοστού της κοινωνίας στο «ιστορικό ΠΑΣΟΚ», χωρίς όμως να σηματοδοτείται ότι «το πάλε ποτέ ΠΑΣΟΚ» θα είναι και ο φορέας του νέου αυτού εγχειρήματος. Ως προς τους νυμφίους δε για την ηγεσία του συγκεκριμένου χώρου που έχουν προκύψει (άλλοι δικαιολογημένα και άλλοι αδικαιολόγητα), υπάρχει ενδιαφέρον τόσο ως προς τις «δυνάμεις» που θα αποδειχθεί ότι τους ακολουθούν, όσο και στο κατά πόσο στο πολιτικό αυτό προσωπικό που διεκδικεί ηγετική παρουσία στο όλο εγχείρημα, υπάρχει μια ασύμμετρη φιλοδοξία πέραν των αντικειμενικών και υποκειμενικών δυνατοτήτων!... Παρακαλώ δε να επιτραπεί ότι η αναφορά αυτή είναι καλόπιστη, αντικειμενική και συστοιχείται με την άποψη του μεσαίου ελεύθερου από κομματικές εξαρτήσεις πολίτη, ότι στο πολιτικό προσωπικό θα πρέπει να υφίσταται και μια αυτογνωσία ως προς τις δυνατότητές του να παράγει πολιτική μακριά από τη λογική του «επαγγελματισμού της πολιτικής» και τη βουλιμία για κοινωνική προβολή. Με τούτα τα δεδομένα ας επιτραπούν και τα παρακάτω:

1) Η προσπάθεια ανασυγκρότησης του λεγόμενου «μεσαίου» ή άλλως «κεντρώου χώρου», έχει ενδιαφέρον εάν προκύψουν και ζυμώσεις στην κοινωνία. Δεν αρκούν δηλαδή οι ζυμώσεις σε επίπεδο προσωπικών πολιτικών φιλοδοξιών ώστε να υπάρχει ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Ιδιαίτερο δε ενδιαφέρον έχει το όλο εγχείρημα, καθόσον δεν έχει διευκρινισθεί ποιός θα είναι ο πολιτικός φορέας, το πολιτικό δηλαδή υποκείμενο του όλου εγχειρήματος και ποιές θα είναι οι συγκεκριμένες πολιτικές.

2) Επίσης άξιο παρατήρησης είναι το κατά πόσον η κοινωνία θα ανταποκριθεί στη διαδικασία αυτή. Στο κατά πόσον δηλαδή θα υπάρξει ευρεία ή όχι συμμετοχή ενός «εκλογικού σώματος» το οποίο θα αποδείξει ότι πράγματι ενδιαφέρεται για τη συγκρότηση ή ανασυγκρότηση του συγκεκριμένου χώρου.

3) Η παρούσα συγκυρία, αν και η κοινωνία είναι σε μεγάλο βαθμό αποστασιοποιημένη από τα κομματικά δρώμενα, μπορεί να αποτελέσει σταθμό ιστορικής πρόκλησης. Η επιτυχία δε του εγχειρήματος μιας ιστορικής πρόκλησης που θα υπαγάγει το «μεσαίο χώρο» και την «αριστερά» σε μια συναντίληψη πολιτικών και κοινωνικών συμμαχιών, θα εξαρτηθεί από την ειλικρίνεια των προθέσεων του πολιτικού σχηματισμού, από το κύρος της προσωπικότητας που θα αναδειχθεί στην ηγεσία του εγχειρήματος, από την ειλικρίνεια των προθέσεων του πολιτικού σχηματισμού, δηλαδή του πολιτικού υποκειμένου, από το κατά πόσον θα τηρείται η αξιοκρατία με σεβασμό στην αριστεία, από το κατά πόσον θα αποκλειστεί η αντίληψη μιας «σεχταριστικής λογικής», και από το κατά πόσον το νέο αυτό πολιτικό υποκείμενο θα αντικαταστήσει το αφήγημα διαχείρισης, με ένα «νέο κοινωνικό συμβόλαιο» που θα αφορά στην «κεντροαριστερά της ψηφιακής εποχής».

οι αντιθέσεις και οι διαστρωματώσεις

1) Οι σύγχρονες κοινωνίες ασφαλώς εξακολουθούν να έχουν την κατ’ αρχήν βασική ταξική αντίθεση. Ωστόσο, οι σύγχρονοι κοινωνικοί σχηματισμοί κατά το μάλλον και μάλλον είναι διαρθρωμένοι και σε επιμέρους διαστρωματώσεις, με χαρακτηριστικό τους γνώρισμα τις κοινές κοινωνικές, οικονομικές, ακόμη και πολιτιστικές καταβολές και αναφορές.

2) Στη βασική ταξική αντίθεση παρεμβάλλεται ασφαλώς ο «μεσαίος χώρος». Προφανές είναι δε ότι ο «μεσαίος χώρος» συνιστά ιδιαίτερες διαστρωματώσεις πολιτών που αν και κατά τεκμήριο διαβιούν με σχετική άνεση, εν τούτοις ανήκουν όχι μόνο στους «μη κατέχοντες» αλλά και στους «κατεχόμενους». Και τούτο λαμβάνει χώρα ανεξαρτήτως των κοινωνικών διαστρωματώσεων και του κατά πόσον ένας εργαζόμενος ή αυτοαπασχολούμενος μπορεί να θεωρεί ότι βρίσκεται ή όντως βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση έναντι άλλων εργαζομένων ή αυτοαπασχολουμένων.

3) Από τότε που στις παραγωγικές διαδικασίες προέκυψαν οι δυναμοηλεκτρικές μηχανές (1867), οι κινητήρες εσωτερικής καύσης (1877), το τραμ (1879), οι πετρελαιομηχανές (1891), η ασύρματη επικοινωνία (1901), το αεροπλάνο (1903), η τηλεόραση (1929), οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές (από το 1950 και μετά), είναι προφανές ότι μετεξελίχθηκαν μεν οι παραγωγικές σχέσεις, οι κοινωνικές δυνάμεις όμως του «μεσαίου χώρου» ουδέποτε έγιναν ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής.

4) Έτσι οι «μη κατέχοντες» ουδέποτε αποφάσισαν με οποιοδήποτε τρόπο: α) για τη «συγκέντρωση της παραγωγής και του κεφαλαίου» και ως εκ τούτου για τη δημιουργία των «μονοπωλίων», β) για τη «συγχώνευση του τραπεζικού κεφαλαίου με το βιομηχανικό» και τη δημιουργία «χρηματιστικού κεφαλαίου», γ) για την «εξαγωγή κεφαλαίων», δ) για τη συγκρότηση των «διεθνών μονοπωλιακών ενώσεων» και τέλος ε) για την μέσω των μονοπωλιακών ενώσεων, διανομή του κόσμου σε παγκόσμιες αγορές.

5) Ιστορικώς είναι βέβαιον ότι στις Μητροπολιτικές Χώρες του καπιταλισμού οι πολιτικές της «κεντροαριστεράς» αξιοποιώντας την εκμετάλλευση των χωρών και των κοινωνιών της Περιφέρειας, μετέφεραν «κοινωνικό πλεόνασμα» στις Μητροπόλεις. Έτσι με την εκμετάλλευση του εργατικού δυναμικού και των πρώτων υλών των Περιφερειών ελάμβανε χώρα άμβλυνση των εσωτερικών αντιθέσεων (ακόμη και των ταξικών διαφορών) υπέρ του μητροπολιτικού και κοσμοπολίτικου κεφαλαίου. Η αναφορά δε αυτή είναι αναγκαία προκειμένου να διευκρινίζεται ότι η «κεντροαριστερά» και η «σοσιαλδημοκρατία» δεν μπορούν να ταυτιστούν ως προς τα εσωτερικά πολιτικά πράγματα της Ελλάδας, καθόσον η Ελλάδα ουδέποτε υπήρξε Μητροπολιτική Χώρα του καπιταλισμού.

ως προς το ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Δημοκρατία-

οδηγούμαστε σε νέα μεταπολιτευτική περίοδο;

Στην παρούσα ιστορική φάση για την πολιτική κατάσταση της χώρας, πέραν των ζυμώσεων που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο της λεγόμενης «Δημοκρατικής Συμπαράταξης», έχουν ιδιαίτερη σημασία και αξία οι πολιτικές και οι τακτικές που θα επιδιώξουν τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η Νέα Δημοκρατία, για την «άλωση» του λεγόμενου «μεσαίου χώρου».

Η Νέα Δημοκρατία ως συντηρητική παράταξη, μπορεί να έχει κατ’ αρχήν και ενδεχομένως καταρχάς προνομιακό ακροατήριο τον πληττόμενο χώρο της μεσαίας τάξης, που ωστόσο και αυτός ο χώρος επί των ημερών διακυβέρνησής της είχε γνωρίσει αντίστοιχα πλήγματα! Όσο όμως η Νέα Δημοκρατία θα απευθύνεται στο «μεσαίο χώρο», θα επιβαρύνεται από τη συγκατοίκηση στον «κομματικό σχηματισμό» της παραδοσιακών δεξιών έως και ακροδεξιών φορέων πολιτικής. Ως εκ τούτου θα είναι πολύ δύσκολο η Νέα Δημοκρατία, όσο και εάν επιχειρεί να αναπαράγει ιδεολογία, να απευθύνεται πειστικώς και ταυτοχρόνως σε δύο ακροατήρια που ουδέποτε μπορούν να συναντηθούν!…

Αντιθέτως ο ΣΥΡΙΖΑ, εφόσον απεγκλωβισθεί από την ενδεχόμενη λογική ότι κυρίαρχη δύναμη είναι ο «στενός πυρήνας» του πολιτικού προσωπικού και των κοινωνικών μαζών του «ιστορικού 4%» και εφόσον διατυπώσει νέο πολιτικό λόγο, με διεύρυνση στελεχιακού δυναμικού που σε αντίθεση με τη Νέα Δημοκρατία θα διαθέτει το ιστορικό και ηθικό πλεονέκτημα να απευθύνεται αξιοπρεπώς στο «μεσαίο χώρο», μπορεί να υπαγάγει στις πολιτικές του τις προσδοκίες κοινωνικών συμμαχιών που θα αφορούν στο «μεσαίο» και «αριστερό» χώρο.

Σε κάθε περίπτωση, ανεξαρτήτως συνολικώς των εξελίξεων σε όλο το φάσμα της πολιτικής ζωής της χώρας, με αναφορά σε όλους τους κομματικούς σχηματισμούς: το κυρίαρχο ζήτημα στα πολιτικά πράγματα της χώρας θα είναι εάν η πολιτική, η κοινωνία και η οικονομία θα μεταβούν σε μια νέα μεταπολιτευτική περίοδο που θα είναι και η μήτρα νέων πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων και συμμαχιών.

---------------------------------------------

* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC - EU).
Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail