Aς ξεκαθαρίσουμε, καταρχάς, το τυπικό (που δεν είναι και τόσο τυπικό). Τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο τρίτο Μνημόνιο την έχει συμφωνήσει ο Τσίπρας σ' εκείνο το περιβόητο Eurosummit της 12ης προς 13η Ιούλη του 2015. Την ψήφισε η Βουλή (όχι μόνο οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, αλλά και τα υπόλοιπα μνημονιακά αστικά κόμματα), τη ζήτησε ο Τσακαλώτος με επιστολή προς τη Λαγκάρντ στις 24 Ιούλη του 2015. Μπορεί κάποιοι να καμώνονται πως αυτό το ανακάλυψαν τώρα (όπως ο γνωστός Αλέξης Μητρόπουλος και ο αρθρογράφος των «Νέων» Γ. Παπαχρήστος), όμως εμείς το έχουμε επισημάνει από τότε και το έχουμε επαναλάβει αρκετές φορές στην αρθρογραφία μας. Δεν κάναμε και καμιά ανακάλυψη, άλλωστε, για επίσημα κείμενα πρόκειται.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δ. Τζανακόπουλος επέλεξε να μισοπαραδεχτεί αυτό το γεγονός, την περασμένη Τρίτη, προκειμένου να ξεκινήσει μια διαδικασία «ευθυγράμμισης» με τις δηλώσεις Σόιμπλε. Προηγουμένως, όμως, είτε γιατί ήθελαν να παίξουν πολιτικά παιχνίδια είτε γιατί διάβασαν λάθος τις δηλώσεις Σόιμπλε ότι η ΕΕ μπορεί να προχωρήσει και χωρίς το ΔΝΤ, έσπευσαν να σπεκουλάρουν με ένα non paper του Τσακαλώτου, που έλεγε να προχωρήσει η ΕΕ χωρίς το ΔΝΤ και να το κάνει γρήγορα.
Ο Σόιμπλε, που προφανώς ενημερώνεται για ό,τι γίνεται ή λέγεται στην Ελλάδα, έσπευσε να διευκρινίσει δύο φορές σε συνεντεύξεις του, ότι δε θα είναι καθόλου συμφέρον για την ελληνική κυβέρνηση να πάει σε διαπραγμάτευση για ένα άλλο «πρόγραμμα», χωρίς το ΔΝΤ, που θα περάσει μετά από τη γερμανική Βουλή. Εβαλε και τον Ρέγκλινγκ να πει το ίδιο. Οτι, δηλαδή, αν ο ESM αναλάβει το ρόλο που τώρα παίζει το ΔΝΤ, θα ζητήσει τα ίδια που ζητάει το ΔΝΤ, προκειμένου να έχει τη σιγουριά ότι το πρόγραμμα θα «βγαίνει» και μετά το 2018.
Ο Τζανακόπουλος, γνωρίζοντας πως ό,τι πει θα σχολιαστεί πλατιά, προσπάθησε να το παίξει «άνετος», λέγοντας ότι αυτό είναι πρόβλημα της Γερμανίας και πως δεν υπάρχει περίπτωση, αν φύγει το ΔΝΤ, να αλλάξει οτιδήποτε στους όρους του τρίτου Μνημονίου. Θα είναι ακριβώς το ίδιο, χωρίς το ΔΝΤ, και είναι δουλειά του Σόιμπλε να το περάσει από τη γερμανική Βουλή. Ο Σόιμπλε του απάντησε ότι άμα φύγει το ΔΝΤ «πρόγραμμα» δε θα υφίσταται πλέον και πως δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι η γερμανική Βουλή θα εγκρίνει ένα «πρόγραμμα» χωρίς το ΔΝΤ.
Τι είναι όλ' αυτά; Ενα παιχνίδι εντυπώσεων και προπαγάνδας. Και ταυτόχρονα μια μάχη οπισθοφυλακών από τη συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, με στόχο όχι να εκβιάσει τον Σόιμπλε, αλλά να καλλιεργήσει στον ελληνικό λαό την ψευδαίσθηση της σκληρής μάχης (μέχρι να παραδοθούν άνευ όρων, όπως έκαναν τον Ιούλη του 2015).
Το ότι πρόκειται καθαρά για μάχη οπισθοφυλακών φάνηκε στη διάρκεια του «μπρίφινγκ» του Τζανακόπουλου την Τρίτη. Από τη μια έλεγε πως «αυτό είναι πρόβλημα του Σόιμπλε και της γερμανικής Βουλής» και από την άλλη πρόσφερε τον «μηχανισμό αυξημένων εγγυήσεων» (γράφουμε στη σελίδα 16) που τον παρουσίαζε ως «σημείο ισορροπίας», για να… καθησυχαστούν οι ανησυχίες του ΔΝΤ. Το μήνυμα ήταν σαφές: να δεχτούμε παράταση του «κόφτη» μετά το 2018, να δεχτούμε να περιγράψουμε τα μέτρα που θα περιλάβει ο «κόφτης» αν ενεργοποιηθεί, αλλά μη μας ζητάτε να νομοθετήσουμε προληπτικά μέτρα, που καμιά κυβέρνηση με συνταγματικό καθεστώς δεν μπορεί να νομοθετήσει.
Ο Σόιμπλε δε θα έχει καμιά αντίρρηση να γίνει έτσι, όπως έγινε και όταν θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά ο «κόφτης», χωρίς να νομοθετηθούν προληπτικά μέτρα. Το πρόβλημά του είναι ότι -όπως φαίνεται- δεν έχει βρει ακόμα συμφωνία με το ΔΝΤ, πράγμα που δεν έχει να κάνει με την Ελλάδα, αλλά με τις γενικότερες οικονομικές σχέσεις ανάμεσα στο ΔΝΤ (τις ΗΠΑ, δηλαδή) και τη Γερμανία. Δεν πρέπει να αποκλείουμε, όμως, το παιχνίδι να είναι και στημένο ανάμεσα στο ΔΝΤ και τον Σόιμπλε, για να σύρουν σιδηροδέσμιους τους Τσιπροκαμμένους σ' αυτό που θέλουν.
Ολο αυτό είναι ένα πολιτικό παιχνίδι, που το μεγαλύτερο «ατύχημα» που μπορεί να προκαλέσει είναι να μην αντέξουν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και να πάνε σε εκλογές. Είτε οι ίδιοι, όμως, είτε το επόμενο κυβερνητικό σχήμα, θα υπογράψουν και τυπικά την παράταση του Μνημόνιου, που ήδη την έχουν περιγράψει και αποτελεί νόμο του ελληνικού κράτους.
Ολα τα κείμενα συμφωνιών του Ιούλη-Αυγούστου 2015 έχουν ενσωματωθεί στην ελληνική έννομη τάξη. Τα έχουν ψηφίσει σε νομοσχέδια! Τι λένε αυτά τα κείμενα; Πρώτον, ότι αποκλείεται ονομαστική μείωση του χρέους. Δεύτερον, ότι οι δανειστές θα έχουν λόγο στην Ελλάδα μέχρι να αποπληρωθεί το χρέος.
Πέρα από αυτό το γενικό πλαίσιο, υπάρχει πιο συγκεκριμένο πλαίσιο, που περιλαμβάνεται στο Μνημόνιο. Σύμφωνα με αυτό, το λεγόμενο πρωτογενές πλεόνασμα (αυτό το πλασματικό μέγεθος, που προορίζεται για να μειώνει το χρέος) θα πρέπει να φτάσει το 3,5% το 2018 και να διατηρηθεί σ' αυτό το ύψος «και μεσοπρόθεσμα». Πόσο είναι το «μεσοπρόθεσμα»; Δέκα χρόνια έχουν πει ο Σόιμπλε και ο Ντεϊσελμπλούμ. Δε θα έχουν κανένα πρόβλημα, όμως, να μειώσουν αυτόν τον χρόνο στα πέντε, ακόμα και στα τρία χρόνια. Αλλωστε, το 2021 θα έχουν όλη την άνεση να επεκτείνουν και άλλο τη μνημονιακή επιτροπεία. Πώς; Με τα περιβόητα μεσοπρόθεσμα μέτρα αναδιάρθρωσης του χρέους, που θα έχουν ως σκοπό να ρυθμίσουν τις τοκοχρεολυτικές δόσεις σε επίπεδα που το ελληνικό κράτος να μην κινδυνεύει με χρεοκοπία. Ε, δε θα δώσουν αυτή την αναδιάρθρωση χωρίς να διατηρήσουν την επιτροπεία και χωρίς να εξασφαλίζεται η συνέχιση της σκληρής δημοσιονομικής πολιτικής και της επιτροπείας.
Επομένως, η όλη συζήτηση γίνεται για το ποια κυβέρνηση θα σηκώσει το βάρος αυτής της υπογραφής. Οι ιμπεριαλιστές δανειστές, κρατώντας το «σταγονόμετρο» που ρυθμίζει το μέγεθος των τοκοχρεολυτικών δόσεων, έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίζουν την επιτροπεία. Για τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, όμως, είναι άλλο πράγμα να ψηφίσουν την επέκταση του «κόφτη» για τρία χρόνια και άλλο για δέκα. Στην πρώτη περίπτωση θα μπορούν να πουν διάφορες μπούρδες, ενώ στη δεύτερη θα ψάχνουν τρύπες να κρυφτούν.
Από τη στιγμή που όλο το μνημονιακό τόξο έχει αποδεχτεί το πλαίσιο του δανεισμού και τα δικαιώματα των δανειστών, από τη στιγμή που η ελληνική κεφαλαιοκρατία έχει δέσει τις τύχες της με την ΕΕ, γιατί αυτό της εξασφαλίζει τα κέρδη της, είναι δεδομένο πως ό,τι κερδήθηκε για λογαριασμό του κεφαλαίου τα τελευταία εφτά χρόνια δεν πρόκειται να εγκαταληφθεί. Αλλο οι πολιτικές ανάγκες των αστικών κομμάτων (που έχουν το ένα μάτι στραμμένο στις επόμενες εκλογές) και άλλο η ουσία. Ο,τι λέγαμε το 2015 το επαναλαμβάνουμε και τώρα: ο ΣΥΡΙΖΑ δε διαπραγματεύεται με τους ιμπεριαλιστές δανειστές, αλλά με τον ελληνικό λαό, χάριν της πολιτικής του επιβίωσης.